Par. 5.2 Handel in de Oost en de West

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 1

Tijd van regenten en vorsten

De Republiek, een bijzonder land

par. 5.2 Handel in de Oost en de West

• Tijdvak: Tijd van regenten en vorsten
• 1600-1700

• Periode: vroegmoderne tijd
• 1500-1800

Invalshoeken

• Economisch: 
• Wat zijn de middelen van bestaan? 
• Leven mensen van de jacht, landbouw, industrie?
• Hoe komen mensen aan hun inkomsten?
• Geld

 

Invalshoeken

• Politiek-bestuurlijk: 
• Bestuur
• Wie is de baas? 
• Welke regels en wetten zijn er?

 

Invalshoeken

• sociaal: 
•  Leefomstandigheden van mensen.
•  Sociale lagen. 
• Zijn er grote verschillen tussen mannen/vrouwen en arm/rijk? 
• Leven de mensen in de stad of op het platteland?

Invalshoeken

• cultureel: 
• Gaat vooral over:
• geloof 
• kunst 
• wetenschap

Leerdoelen

• Je kunt twee kenmerken noemen van de VOC en WIC en beschrijven hoe zij handeldreven.
• Je kunt uitleggen waarom Europeanen op grote schaal in slaven handelden.
• Je kunt beschrijven wat er gebeurde met mensen die tot slaaf waren gemaakt.
• Je kent de begrippen en jaartallen uit deze paragraaf.
  

Grote handelsbedrijven

• Rond 1600 veel vraag in Europa naar specerijen.
• Nootmuskaat, foelie, peper, kruidnagel.
• Prijzen hierdoor hoog.
• Portugal haalde deze specerijen uit Azie.
• Maakten veel winst.
  

Grote handelsbedrijven

• Hollandse en Zeeuwse kooplieden wilden dat ook wel.
• Kooplieden richtten samen bedrijven op voor de handel met Azie.
  

Grote handelsbedrijven

• Door samen te werken kon je dus de hoge kosten van een handelsreis naar Azie delen.
• En als de reis geen succes werd, verloor je minder geld: je had immers niet in je eentje voor de hele handelsreis betaald.
• Een reis naar Azie kon gevaarlijk zijn: er waren kapers en een schip kon bijvoorbeeld in een storm vergaan.
• De winst werd verdeeld.
  

Grote handelsbedrijven

• Er kwamen dus veel verschillende bedrijven die naar Azie gingen om specerijen te kopen.
• Hierdoor stegen in Azie de prijzen van de specerijen.
• Daarom gingen in 1602 al deze bedrijven op in één compagnie (bedrijf): de Verenigde Oost-Indische Compagnie.
  

VOC

• De Verenigde Oost-Indische Compagnie.
• Opgericht in 1602
• Handelsbedrijf gericht op Azie.
  
• Monopolie (alleenrecht) op de handel met Oost-Indie (Azie).
• Er was dus geen concurrentie meer tussen de kooplieden.
• Goedkoop specerijen inkopen.
  

Grote handelsbedrijven

• Kooplieden uit Holland en Zeeland handelden ook met West-Indie (Afrika).
• Daar kwamen suiker en tabak vandaan.
• In 1621 werd de West-Indische Compagnie opgericht (WIC).
  

WIC

• De West-Indische Compagnie.
• Opgericht in 1621
• Monopolie op de handel met Afrika en Amerika.
  

Grote handelsbedrijven

• De VOC en WIC hadden twee bijzondere kenmerken:
• 1. Iedereen die geld investeerde in een compagnie kreeg een deel van de winst. Nieuw in deze tijd!
• 2. De VOC en WIC hadden speciale rechten, namelijk een monopolie, recht om forten te bouwen, recht om oorlog te voeren, recht om verdragen te sluiten met inheemse vorsten.
  

Grote handelsbedrijven

• Omdat de Republiek door de VOC en WIC handelscontacten over de hele wereld had onstond er een wereldeconomie:
• economie waarin landen van over de hele wereld producten verkopen aan elkaar.
  

Handel in mensen

• In de 17e eeuw beheersten Europese landen, waaronder Nederland, gebieden in Amerika.
• Daar werden plantages gesticht, die winst moesten opleveren.
• Een plantage is een groot landbouwbedrijf waar ze 1 gewas verbouwen, bijvoorbeeld katoen.
  

Handel in mensen

• Op de plantages werkten indianen, maar zij stierven aan het zware werk of ziektes.
  

Handel in mensen

• Als oplossing haalden Europese handelaren mensen uit West-Afrika en brachten hen als slaaf naar Amerika.

Handel in mensen

• Tussen 1500 en 1800 werden zo'n 12 miljoen Afrikanen als slaven naar Amerika vervoerd.
• Deze slavenhandel was onderdeel van de driehoekshandel.
  

Handel in mensen

• De driehoekshandel was de handel tussen West-Afrika, Amerika en Europa.
• In West-Afrika kochten Europeanen slaven in ruil voor geweren, alcohol en koperen voorwerpen.
• De slaven werden verkocht in Amerika waar zij op plantages moesten werken. Ook de WIC handelde in slaven.
• De plantageproducten werden weer in Europa verkocht.
  

Handel in mensen

• In Suriname en op de Antillen waren veel plantages in bezit van mensen uit de Republiek.
• De slaven kregen niets betaald voor het zware werk op de plantages.
  

Handel in mensen

• De handel in slaven & de producten van de plantages leverden de Europeanen veel geld op.
• Ze hadden geen moeite met de slavenhandel en slavernij.
• Afrikanen waren volgens Europeanen minderwaardig.
• Dit omdat Europa voorliep op het gebied van techniek,
• Daarnaast waren Afrikanen niet christelijk.
  

Waarom richtten kooplieden samen bedrijven op voor de handel met Azië?

1. Hoge kosten handelsreis Azië delen.
2. Als de reis geen succes werd verloren ze minder geld.
3. Geen van de antwoorden is juist
4. Allebei de antwoorden zijn juist

Kies uit WIC of VOC.

Handelde in rietsuiker en tabak

1. WIC
2. VOC

Kies uit WIC of VOC.

Handelde met West-Afrika

1. WIC
2. VOC

Wanneer werd de VOC opgericht?

1. 1621
2. 1602
3. 1601
4. 1618

Kies uit WIC of VOC.

Handelde in slaven

1. WIC
2. VOC

De VOC mocht oorlog voeren.

1. Waar
2. Niet waar

De VOC en de WIC hadden geen last van concurrentie uit de Republiek.

1. Waar
2. Niet waar

Hoe noemen we deze handel ook wel?

1. Westelijke handel
2. Slavenhandel
3. Driehoekshandel
4. WIC

De Driehoekshandel bracht slaven van Amerika naar Europa.

1. Juist
2. Onjuist

Waar of niet waar:
De WIC deed mee aan de Driehoekshandel

1. Waar
2. Niet Waar

Schrijf 1 ding op wat je geleerd hebt van deze les.

Wat vind je nog lastig?