Wondzorg K0118

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Bijeenkomst 6

• Decubitus
• Laag complexe wonden

Borst: oncologische wond

Bouw huidlagen

Een wond is een verbreking van de continuïteit van weefsel veroorzaakt door een trauma of pathologische aandoening.

Epidermis: Opperhuid (het opperhuidweefsel) bestaat uit een vijftal lagen.

Dermis: Lederhuid geeft de huid zijn stevigheid. Deze laag bestaat uit dicht bindweefsel, verdeeld over twee lagen. In de dermis komen ook talg- en zweetklieren, haarwortels en zenuwen voor. Ook zijn er bloedvaten in deze huidlaag.

Subcutis: De subcutis is onderhuids weefsel dat voornamelijk dient voor vetopslag.

Zie boek blz. 142 en 143

ontstaanswijze van wonden

• Mechanisch
• chemisch
• thermisch
• elektriciteit
• straling
• circulatiestoornis, (zie plaatje voet)
• oncologisch

Ontstaanwijze; zie boek blz.142

Een mechanische wond is veroorzaakt door:

1. Elektriciteit
2. Straling
3. Chemische stoffen
4. Fysiek trauma

Wonden die veroorzaakt zijn door een scherp of stomp geweld van buitenaf, zoals steek-, snij-, schaaf-, schot-, scheur- en kneuswonden of chirurgische wonden

Wondclassificatiesystemen

Wordt gebruikt om structuur aan te brengen in een wondbehandeling

• WCS model (blz. 143)
• TIME model (blz. 152)

De "M" in het TIME model zegt iets over:

1. De wondranden
2. de hoeveelheid vocht in de wond
3. de kleur van het weefsel
4. of er sprake is van infectie

TIME

• T = Tissue, weefsel Wat is de kleur?
  
• I = Infectie ; is er sprake van een infectie?
• M = moisture = vocht; produceert de wond veel vocht?
• E = edge = wondranden ; wat is de toestand van de rand?

WCS - classificatiemodel

Welke kleur volgens WCS heeft een granulerende wond?

1. zwart
2. geel
3. rood

Zie boek blz. 147

Rode wond

Een rode wond bestaat uit granulatieweefsel en bevindt zich in de regeneratiefase. In deze fase wordt weefsel dat verloren is gegaan, vervangen door nieuw weefsel (epithelialisatie). Granulatieweefsel is vaatrijk en korrelig bindweefsel dat zich vormt op de bodem van een wond. Deze bodem is gezond.

In de granulatiefase wordt de beschadigde huid (dermis) vervangen door nieuw weefsel dat granulatieweefsel heet. In deze fase ziet de wond er vaak helderrood uit.

Een gele wond bevindt zich in de reactiefase. Het lichaam reageert op de wond door te starten met stolling, vaatvernauwing en afsluiting van de wond. Dit ziet eruit als een gelig beslag op de wond. Vaak wordt ook exsudaat (wondvocht) gevormd, bestaande uit celresten en samengeklonterde eiwitten.

Gele wond

Reactiefase (ontstekingsfase) in deze fase ruimt het lichaam weefsel op, zoals oud bloed en bacteriën. Er zit wondvocht in de wond. Een wond is in deze fase altijd wat rood, gezwollen en pijnlijk.

Zwarte wond

Een zwarte wond dankt zijn kleur aan het afgestorven weefsel (necrose/débris) waar de wond uit bestaat. Dit weefsel is een voedingsbodem voor bacteriën. De kleur kan ook bruin-grijs-gelig zijn. Er zijn twee vormen van necrose: harde necrose (korst) en natte necrose.

 

zwarte wond

De "T" in het time model zegt iets over:

1. De wondranden
2. de kleur van het weefsel
3. de hoeveelheid vocht in de wond
4. of er sprake is van infectie

waardoor ontstaat decubitus?

Categorieën decubitus

1. niet wegdrukbare roodheid

2. verlies van een deel van een huidlaag of blaarvorming

3.verlies van een volledige huidlaag

4.verlies van de volledige weefsel laag 

hoe behandel je vochtletsel?

Wat kan de zorgvrager zelf doen om de wondgenezing te versnellen?

4 stappen wondverzorging

1. verbandmateriaal verwijderen
2. wond inspecteren
3. wond verzorgen
4. Wond verbinden

rode wond 

• bedekkende verband maakt contact met wondbodem zonder vast te kleven
• bescherm het tere weefsel
• juiste vochtigheid
• weefsel niet beschadigen bij verbandwissel

gele wond

• wond reinigen (pus,debris,overtollig wondvocht)
• creëren vochtig wondmilieu
• verbandmateriaal maakt contact met wondbodem
• bij infectie wondkweek

zwarte wond

• necrose = dood weefsel
• wond raakt makkelijk geïnfecteerd
• dood weefsel chirurgisch verwijderen
• soms (bij een droge zwart weefsel) gaat het vanzelf

Sta stil bij de beleving van de zorgvrager

www.zorgvoorbeter.nl