Les Zoönose

Zoönose
  • Via het Ontwikkelcentrum
  • Onderdeel gezondheid
  • Boek: Infectieziekten
  • Hoofdstuk 4: Zoönosen
1 / 39
volgende
Slide 1: Tekstslide
DierverzorgingMBOStudiejaar 1

In deze les zitten 39 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 6 videos.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

Zoönose
  • Via het Ontwikkelcentrum
  • Onderdeel gezondheid
  • Boek: Infectieziekten
  • Hoofdstuk 4: Zoönosen

Slide 1 - Tekstslide

Zoönose
Als een ziekte van een dier op mens of van mens op dier over kan gaan, noemen we dat een zoönose
Veroorzaakt door:
  • Virussen
  • Bacteriën
  • Schimmels
  • Parasieten

Slide 2 - Tekstslide

Besmetting
4 manieren om besmet te raken met een zoönose:
  1. Direct contact met het dier;
  2. eten van besmet dierlijk voedsel;
  3. direct/indirect contact met dierlijke urine, uitwerpselen of bloed
  4. via de lucht (aerogeen)

Slide 3 - Tekstslide

Kans op besmetting
In Nederland valt besmetting door direct contact wel mee, maar wanneer je in je beroep veel te maken hebt met dieren, is de kans groter om besmet te raken

Je kunt hier rekening mee houden door:
  • goede hygiëne
  • herkennen van ziekte(s)

Slide 4 - Tekstslide

Aangifteplicht
Sommige zoönose zijn aangifteplichting, reden hiervoor kan zijn:
  • Ziekte kan snel uitbreiden;
  • ziekte kan het dier ernstig ziek maken; 
  • ziekte is moeilijk te bestreiden;
  • ziekte is een gevaar voor de volksgezondheid

Bij ziekteverschijnselen bij het dier, kan de dierhouder en/of dierenarts een melding doen bij het landelijk meldpunt
Vervolgens wordt er onderzocht of het ook echt zo is

Slide 5 - Tekstslide

Slide 6 - Video

Een zoönose is altijd aangifteplichtige ziekte
A
Waar
B
Niet waar

Slide 7 - Quizvraag

Een aangifteplichtige ziekte is altijd een besmettelijke ziekte
A
Waar
B
Niet waar

Slide 8 - Quizvraag

Alleen een dierenarts mag aangifte doen van een aangifteplichtige ziekte
A
Waar
B
Niet waar

Slide 9 - Quizvraag

De meldingsplicht voor aangifteplichtige ziekten geldt alleen in Nederland
A
Waar
B
Niet Waar

Slide 10 - Quizvraag

Belangrijkste zoönose bij hond & kat
We gaan de belangrijkste zoönosen bij de hond en kat bespreken:
rabiës (hondsdolheid);
  1. kattenkrabziekte;
  2. lintwormen;
  3. rondwormen;
  4. schimmel;
  5. toxoplasmose;
  6. ziekte van lyme;
  7. ziekte van Weil.

Slide 11 - Tekstslide

Hondsdolheid
Dieren die besmet zijn met hondsdolheid (rabiës) vertonen vaak agressie.

Vanuit een bijtwond verspreidt het zich naar de zenuwbanen en de hersenen. Hersenen worden aangetast en er kan verlamming optreden. Ook kun je er snel aan overlijden 

Slide 12 - Tekstslide

Oorzaak en overdracht
Behandeling
Hondsdolheid wordt veroorzaakt door een virus.

De overdracht vindt plaats via speeksel en via bijtwonden.
Voor zowel mens als dier moet het binnen 24 uur behandeld worden, anders heeft het geen zin. 

Er is een vaccinatie tegen hondsdolheid. Deze is in Nederland niet verplicht, maar zodra je met het dier naar het buitenland gaat is het wel verplicht

Slide 13 - Tekstslide

Slide 14 - Video

Kattenkrabziekte
Katten kunnen door overdracht van vlooien een bacterie bij zich dragen die kattenkrabziekte veroorzaakt.

Mensen kunnen hier ziek van worden.
Eerste symptomen:
  • Kleine knobbeltjes
  • blaasjes/korstjes in de buurt van de krab
In later stadium kunnen er nog meer symptomen bij komen:
  • Opzetten van lymfeklieren
  • Abces vorming
  • Soms koorts en hoofdpijn

Bij mensen met een verminderde weerstand (door ziekte) kan het ook erg gevaarlijk zijn. Ze kunnen bloedingen krijgen in de huid, lever en milt


Slide 15 - Tekstslide

Oorzaak en overdracht
Behandeling
De ziekte wordt veroorzaakt door een bacterie.

De kattenkrabziekte kan van kat naar kat overspringen door vlooien.

Mensen komen in aanraking met de kattenkrabziekte door een krab of bijt van een kat.


Meestal gaat het vanzelf over, met name bij mensen met een normale of goede weerstand.

Verstandig is om de wond wat open te houden zodat de ontsteking van onderuit kan genezen en er geen abces ontstaat.

Slide 16 - Tekstslide

Lintwormen
Er zijn verschillende soorten lintwormen. Lintwormen zijn opgebouwd uit segmenten.

Bij volwassen dieren zien we weinig verschijnselen. Maar veel lintwormen zijn besmettelijk voor mensen en voorkomen en behandelen is dus erg belangrijk. 

Mensen kunnen darmklachten krijgen, last van vermoeidheid en gewichtsafname

Slide 17 - Tekstslide

Slide 18 - Video

Oorzaak en overdracht
Behandeling
De segmenten van een lintworm zitten vol eitjes die de verspreiding veroorzaken. 
Zowel mensen als dieren kunnen een ontwormingstablet (niet dezelfde!) toegediend krijgen die zorgen dat de lintwormen uit het lichaam verwijderd worden.

Slide 19 - Tekstslide

Rondwormen
Rondwormen kunnen gevaarlijk zijn voor mensen.

Bij volwassenen worden ze ingekapseld maar bij jonge of verzwakte mensen kunnen deze wormen ogen, lever en nieren aantasten

Sommige rondwormen kunnen ook van mens op dier overgebracht worden.

Slide 20 - Tekstslide

Slide 21 - Video

Oorzaak en overdracht
Behandeling
Overdracht gaat via eitjes en/of larven
Bij rondwormen geldt wederom dat mensen en/of dieren ontwormingstabletten kunnen aanschaffen via dierenarts en huisarts.

Slide 22 - Tekstslide

Schimmel
Ringworm is een schimmelinfectie op de huid. Deze kan van mens op dier worden overgedragen. Het is geen worminfectie!
Deze huidschimmel komt voor bij honden, katten en landbouwhuisdieren.

Het is een huidinfectie. Mensen met een ringworm besmetting krijgen ronde, rode, verdikte plekken op de huid met aan de rand een ring van korstjes. Bij geïnfecteerde dieren zie je vaak alleen een kale plek in hun vacht.

Slide 23 - Tekstslide

Oorzaak en overdracht
Behandeling
De oorzaak van ringworm is een schimmelinfectie

Door open wondjes kan de schimmel van dier op mens worden overgedragen.




In principe gaat het bij dieren vanzelf over.

Bij  mensen is het een ander verhaal. Via de huisarts kun je hier zalf voor krijgen

Slide 24 - Tekstslide

Toxoplasmose
Toxoplasmose ontwikkelt en vermeerdert zich in de tussengastheer, waronder mensen. Het tast de lever, het hart, de hersenen en ogen aan.

Bij zwangere vrouwen kan de vrucht geïnfecteerd raken, wat onder andere kan leiden tot abortus.

Slide 25 - Tekstslide

Oorzaak en overdracht
Behandeling
Toxoplasmose wordt veroorzaakt door een eencellige micro-organisme: Protozo. Deze leeft met name in de darmen van een kat.

Mensen kunnen besmet raken door direct of indirect contact met ontlasting van de kat.
Ook kun je geïnfecteerd raken door het eten van ongekookt vlees




Als zwangere vrouw is het verstandig om te voorkomen dat je in aanraking komt met uitwerpselen van katten om zo de besmetting te voorkomen

Er is nog geen behandeling bekend.

Slide 26 - Tekstslide

Ziekte van Lyme
Ziekte van lyme wordt veroorzaakt door teken. Bij honden, katten, paarden en runderen veroorzaakt de ziekte meestal gewrichtsontstekingen. 

Bij mensen zijn de symptomen meestal ernstiger. Ze bestaan uit huidontstekingen, gewrichtsontekingen en hersenontstekingen. Soms ontstaan er ook hartklachten

Slide 27 - Tekstslide

Slide 28 - Video

Oorzaak en overdracht
Behandeling
Nadat de teek zich in de huid van zijn gastheer heeft vastgebeten kan de bacterie zich vanuit de darmen van de teek naar de speekselklieren verplaatsen. Omdat de bacterie hier enige tijd voor nodig heeft, is er geen gevaar op besmetting als de teek binnen 24 uur wordt verwijderd.
Als een teek binnen 24 uur wordt verwijderd hoef je geen actie te ondernemen.

Wanneer je later bent, kun je contact opnemen met de dierenarts voor het dier, of de huisarts voor jezelf.

Slide 29 - Tekstslide

Ziekte van Weil
Bij knaagdieren, runderen kan een bacterie voorkomen die de ziekte 'leptospirose' (ofwel ziekte van Weil) veroorzaakt.

De bacterie kan heel makkelijk via een klein huidwondje het lichaam binnendringen. De symptomen bij de mens zijn:
  • Koorts
  • hoofdpijn
  • spierpijs
  • aantasting van de lever en milt

In een later stadium kan het leiden tot hersenvliesontsteking, nierfunctiestoornissen en uiteindelijke tot de dood.

Slide 30 - Tekstslide

Slide 31 - Video

Oorzaak en overdracht
Behandeling
De oorzaak van deze ziekte is een bacterie die knaagdieren, honden en runderen bij zich kunnen dragen. 

De wilde rat is de grootste besmettingsbron. Zij besmetten hun omgeving door het uitscheiden van de bacterie via de urine. 
Bij verdenking van de ziekte van Weil is het noodzakelijk om snel contact op te nemen met de dierenarts en/of huisarts.

Slide 32 - Tekstslide

Waardoor wordt hondsdolheid veroorzaakt
A
Bacterie
B
Worm
C
Virus
D
Protozo

Slide 33 - Quizvraag

Waardoor wordt kattenkrabziekte veroorzaakt?
A
Bacterie
B
Worm
C
Virus
D
Schimmel

Slide 34 - Quizvraag

Waardoor wordt ringworm veroorzaakt?
A
Bacterie
B
Virus
C
Schimmel
D
Worm

Slide 35 - Quizvraag

Waardoor wordt Toxoplasmose veroorzaakt?
A
Virus
B
Bacterie
C
Rondworm
D
Protozo

Slide 36 - Quizvraag

Waardoor wordt ziekte van lyme veroorzaakt?
A
Virus
B
Bacterie
C
Rondworm
D
Protozo

Slide 37 - Quizvraag

Waardoor wordt ziekte van Weil veroorzaakt?
A
Virus
B
Bacterie
C
Rondworm
D
Protozo

Slide 38 - Quizvraag

Einde onderdeel 1
Vragen? Stuur je docent dan een mailtje

Slide 39 - Tekstslide