Judith Leyster

• Kunst
• Hoogbegaafdheid
• Basisschool
• Groep 4-8

Judith Leyster

JUDITH LEYSTER

Judith Leyster werd op28 juli 1609 gedoopt in de Grote Kerk in Haarlem. Zij was het achtste kind van Jan Willemszoon en zijn vrouw Trein Jaspersdochter in een rij van negen. Haar vader was eigenaar van een brouwerij, de Leystar. In 1628 verhuisde ze met haar familie naar Vreeland in de provincie Utrecht. Daar leerde ze een aantal schilders kennen, waaronder de beroemde Frans Hals en Frans de Grebber. In september 1629 ging Judith terug naar Haarlem, waar zij later zelfstandig als kunstschilder ging werken. Gezien haar schildertechniek is zij waarschijnlijk een leerlinge geweest van Frans Hals, maar waarschijnlijk ook van Frans de Grebber.

Het leven van Judith Leyster

Frans Hals

Frans de Grebber

Haar eerste gesigneerde werk (Dat betekent: ondertekend met een handtekening) dateert uit 1631. Ze signeerde, in ieder geval tot aan haar huwelijk, met een "ster". (denk aan haar naam: Leyster) In 1633 werd Judith toegelaten tot het Sint-Lucasgilde. Ze was daarmee een van de slechts twee vrouwen die in de zeventiende eeuw tot het Haarlemse kunstenaarsgilde werden toegelaten. In de Gouden Eeuw was dat heel bijzonder. Judith Leyster had zo veel talent een doorzettingsvermogen, dat ze toch werd uitgeroepen tot meesterschilder. Dat betekende dat ze het recht kreeg om een eigen werkplaats te openen en leerlingen aan te nemen.

werk

In het najaar van 1659 werd Leyster, net als haar man, erg ziek. Ze overleed enkele maanden later en werd op 10 februari 1660 in Heemstede begraven. Haar man bleef achter met de twee nog levende kinderen en overleed acht jaar later.

laatste jaar

Judith Leyster maakte portretten, stillevens, maar vooral scènes uit het dagelijks leven, genrestukken genoemd. Voor zover bekend was zij de enige vrouw in de 17e eeuw die zich waagde aan deze figuurstukken, die in die tijd als bijzonder lastig golden. Zij was daarin vernieuwend. Zij schilderde in de stijl van de barok, net als Rembrandt en Vermeer.

stroming: Barok

Rembrandt

Vermeer

• realisme: De schilders probeerden de werkelijkheid zo precies mogelijk te schilderen. 
• Ze gebruikten daarbij clair-obscur: een sterk contrast tussen licht en donker. Het licht leek altijd van een punt te komen; 
• dramatische effecten: veel emotie in de houding en op de gezichten; 
• veel vaart en beweging en druk kronkelende figuren 
• veel diagonale lijnen in de compositie.

kenmerken van Barok

voorbeeld clair obscur

Judith experimenteerde ook in haar portretten met licht-donker-effecten, waardoor de gezichtsuitdrukkingen expressiever werden. Haar schilderijen kenmerken zich door een losse penseelvoering, die destijds niet gebruikelijk was. Qua compositie richtte ze zich op het hoofdonderwerp en besteedde ze geen aandacht aan 'bijzaken'. Dus de achtergrond is meestal vrij leeg. Haar portretten kregen daardoor iets monumentaals. Na haar huwelijk richtte ze zich op natuurstudies en stillevens. Ze bleef vasthouden aan haar 'losse' schilderstijl.

Judith en Barok

Judith leefde in een tijd waarin vrouwen minder kansen hadden op een carrière dan nu. Hoe vind jij het dat er veel minder schilderijen van vrouwelijke kunstenaars in musea hangen? Daar moeten we wat aandoen, toch? Maak een “tentoonstelling” met 8 tot 12 schilderijen van alleen vrouwen. Zoek afbeeldingen van schilderijen uit verschillende tijden en in verschillende stijlen, knip ze uit en plak ze op een groot karton. Natuurlijk zet je bij elk schilderij de naam van de schilderes, het jaartal en hoe het schilderij heet.

opdracht

Judith Leyster

JUDITH LEYSTER