8.2 oorzaken gedrag

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3,4

8.2 oorzaken van gedrag

Terugblik

Wat is gedrag?

Hoe heet de studie van gedrag

1. Ecologie
2. Ethologie
3. Gedragsonderzoek
4. Ethiek

Wat is belangrijk bij gedrag bestuderen?

1. Objectief blijven
2. Gedrag interpreteren
3. Je mening geven over gedrag

Wat schrijf je niet in een ethogram

1. Handeling
2. Afkorting
3. Duur van een handeling
4. Beschrijving

Wat is een gedragsketen?

1. Serie handelingen in vaste volgorde
2. Gedrag dat altijd gebeurt

Wat doet deze hond? en Waarom?

 Leerdoel: Je kunt beschrijven waardoor gedrag wordt veroorzaakt en hierbij sleutelprikkels en supranormale prikkels onderscheiden.

Prikkels

Een prikkel is een verandering in je omgeving of in je lichaam die je kan waarnemen.

Inwendige prikkel = prikkel die in het lichaam zelf ontstaat

vb. angst, honger en dorst. Hormonen zijn hier erg belangrijk voor.

Uitwendige prikkel = prikkel uit je omgeving die je met je zintuigen waarneemt. vb. zien van voedsel, dingen ruiken

Motivatie

Motivatie is de bereidheid tot het verrichten van een bepaald gedrag. 

Gedrag begint meestal door een mix van inwendige en uitwendige prikkels.

Voor gedrag zijn niet alleen uitwendige prikkels nodig maar ook motivatie. Motivatie wordt veroorzaakt door inwendige prikkels.

Gedrag is het resultaat van een prikkel én motivatie

Motivatie = bereidheid voor het verrichten van bepaald gedrag. 

Een inwendige prikkel (bijv. honger) wordt vaak een motivatie genoemd. 

Sleutelprikkels

Sleutelprikkel = prikkel die altijd een bepaalde reactie veroorzaakt.

Supranormale prikkel

Supranormale prikkel = prikkel die een sterkere respons veroorzaakt dan de normale sleutelprikkel

Supranormale prikkels bij mensen

Rond gezicht, bolle wangen, hoog, rond voorhoofd, grote ogen, wipneus en kleine mond. Groot hoofd met mollig lichaam. Zijn sleutelprikkels die bij mensen de neiging tot vertroetelen en verzorging opwekken. (eigenschappen van baby's en jonge dieren)

Consumentengedrag

Consumentengedrag = Gedrag van mensen die producten kopen

Reclames gebruiken sleutelprikkels en supranormale prikkels om mensen over te halen product te kopen

Bij mensen

Sleutelprikkel	Supranormaleprikkel
Kleur van lippen	Rode lippen
Lange benen	Op hakken lopen
Brede schouders	Gespierde mannen

Aan het werk! Biologie

Wat? 8.2 Oorzaken van gedrag

Maak je samenvatting

Hoe heet een opeenvolging van handelingen waarbij het effect leidt tot een volgende handeling?

Sem beweert dat een balts van een stekelbaars een handeling is. Is dit juist? Leg uit.

1. Ja, een balts is een enkele handeling
2. Nee, een balts zijn meerdere handelingen (gedragsketen)

Wat is ethologie?

1. Het bestuderen van gedrag
2. Het beïnvloeden van gedrag
3. Het gedrag van dieren veranderen
4. Het gedrag van mensen veranderen

Inwendige prikkel

Uitwendige prikkel

angst

honger

geur

geluid

dorst

kou

verliefdheid

licht

woede

sleutelprikkel

supranormale prikkel

Wat is de prikkel en de respons voor de leeuw?

Respons

Prikkel

Wat is de prikkel en de respons voor de buffel?

Respons

Prikkel

Is dit een ethogram
en/of een protocol?

1. Zowel een ethogram als een protocol
2. Ethogram
3. Protocol
4. Geen van beiden

Waar zie je hier een voorbeeld van?

1. Inwendige prikkel
2. Uitwendige prikkel
3. Sleutelprikkel
4. Supranormale prikkel