5.3 Lezen: Tekstdoel. tekstsoort, tekstvorm, betoog en tekstverbanden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Hoofdstuk 5.3

1. Tekstdoelen: overtuigen en activeren

2. Tekstsoort en tekstvorm

3. Betogende tekst

4. Tekstverbanden; redengevend en concluderend 

Tekstdoelen

Het tekstdoel is wat de schrijver met een tekst wil bereiken.

Overtuigen:
- de schrijver wil dat de lezer zijn mening overneemt

Activeren:
- de schrijver wil dat de lezer actie onderneemt

Tekstdoelen

WAT VALT JE OP AAN DE WOORDEN:

Overtuigen?

Activeren?

Ezelsbruggetje!

Tekstsoorten

Overtuigen > wat voor teksten horen erbij?

Overtuigende teksten (tekstsoort)

Activeren > wat voor teksten horen erbij? 

Activerende teksten (tekstsoort)

Tekstdoelen

Overtuigen > in welke vorm?
- filmrecensie, klachtenbrief, betoog, boekverslag

Activeren > in welke vorm?

- advertentie, reclamefolder, flyer

Bladzijde 91, paragraaf 5.3 Lezen

Betogende teksten

betogen

Wat is
het tekstdoel?
Tekstsoort? Tekstvorm?

1. informeren
2. overtuigen
3. activeren
4. amuseren

Wat is
het tekstdoel?
Tekstsoort? Tekstvorm?

1. informeren
2. overtuigen
3. activeren
4. amuseren

Wat is
het tekstdoel?
Tekstsoort? Tekstvorm?

1. informeren
2. overtuigen
3. activeren
4. amuseren

Hoofdstuk 5.3 - les 2

1. Tekstdoelen: overtuigen en activeren

2. Tekstsoort en tekstvorm

3. Betogende tekst

4. Tekstverbanden; redengevend en concluderend 

Betogende teksten

Wat doe een schrijver in een betoog?

Betogende tekst

Betogende teksten

Betoog en andere overtuigende teksten

Een betoog is geschreven om jou ergens van te overtuigen.

In een betogende tekst geeft de schrijver zijn/haar mening over een onderwerp. Hij/zij verdedigt dit standpunt met argumenten. 

Een argument is een reden of een voorbeeld waarmee de schrijver wil bewijzen dat zijn mening de juiste is. Een argument kan een feit zijn of een mening.

Tekstvorm? Ingezonden brief, e-mail met klacht, online bericht.

Standpunt: "Amsterdam is de leukste stad van Nederland!"

Argumenten (= redenen)

Amsterdam heeft het hoogste toeristische bezoekers per jaar. (= feit)

Amsterdam organiseert de leukste evenementen. (= mening)

Amsterdam ... enzovoort.

Tekstopbouw van betogende teksten: driedeling

Inleiding    = mening over het onderwerp, standpunt

Kern           = argumenten voor de mening

Slot            = conclusie, samenvatting van de         

                       belangrijkste zaken

De schrijver gebruikt in het betoog signaalwoorden voor de tekstverbanden. Weet je welke? 

Tekstverbanden, deze vier ken je al:

1. opsommend      ->     ten eerste, ten tweede, en, bovendien.

2. tijdsvolgorde    ->     eerst, terwijl, toen, vervolgens.

3. tegenstellend    ->     maar, echter, toch, daarentegen.

4. uitleggend         ->     bijvoorbeeld, dat wil zeggen, zoals.

In een betoog maak je vaak gebruik van het opsommend en het uitleggend tekstverband, namelijk als je je argumenten noemt (opsommend) en uitwerkt (uitelggend).

Twee nieuwe tekstverbanden, die vaak in een betoog voorkomen

Redengevend tekstverband

De schrijver geeft een reden voor zijn argument, een feit of een mening.

Signaalwoorden: want, omdat, daarom, immers, namelijk

                                                  -> Ik wil niet naar tennisles, want ik heb geen zin.

Concluderend tekstverband

Signaalwoorden: dus, dan ook, hieruit volgt, kortom, concluderend

                                                 -> Kortom, ze heeft geen zin en wil niet naar tennisles.

betogende tekst

dus daarom

omdat daardoor

want, zodat

kortom, al met al

nadat

zodra

Maak een korte zin met een redengevend tekstverband.

(want, omdat, daarom, immers, namelijk)

Maak een korte zin met een concluderend tekstverband.

(dus, dan ook, hieruit volgt, kortom, concluderend)

Ik snap wat een activerende tekst is, wat een betoog is en ook de tekstverbanden redengevend en concluderend.

0100

Aan de slag

. Samen lezen tekst 4 op p. 94 (boek B)
> moeilijke woorden onderstrepen + bespreken

. Samen maken 10 t/m 13