4.1+4.2+4.4

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

intro h4+ 4.1

Plan: Samen lezen introductie + opschrijven moeilijke woorden

Uitleg 4.1 

A1: opdrachten maken

Aan het eind van de les:

• Weet je welke onderdelen we van de middeleeuwen gaan behandelen. 
• Kun je uitleggen hoe de economie in de vroege middeleeuwen veranderde.
• Kun je beschrijven hoe een middeleeuws domein eruit zag
• Ken je de begrippen hofstelsel en horige.

Bespreek in twee- drietal:

Wat heb je gisteren allemaal gedaan en geleerd?

Ga naar blz 13 in je boek:

• Lees en luister mee.
• Schrijf op welke woorden je niet snapt.  

Rond 500

• Door de val van het Romeinse Rijk is er veel oorlog
• Hierdoor kon er geen handel worden gedreven en hadden de mensen in de stad steeds minder te eten.
• Hierdoor trok bijna iedereen naar het platteland en ontstaat een agrarische samenleving

Dus:

 Geen: handel en ambacht 

Wel: boeren en landbouw

Het domein

• Al deze nieuwe boeren zoeken veiligheid en land
•  Vinden dit op het domein (een gebied) van een heer
• Dit domein was een autarkie: alle spullen worden in het domein zelf gemaakt.

Het Domein

hoeveland

Vroonland

Woeste gronden

Hofstelsel

In een domein waren 3 verschillende groepen boeren:

• Lijfeigenen (een soort slaven)
• Horigen (gaven een deel val hun oogst aan de heer en moesten herendiensten voor hem doen)
• Vrije boeren (hadden eigen grond maar vochten in het leger van de heer)

Dit hele systeem bij elkaar noemen we het hofstelsel

Probeer in je eigen woorden in max. 2 zinnen uit te leggen wat het het hofstelsel is.

Aan de slag:

Maak 4.1 opdrachten 3-5, 7, 8 en 11

Leerdoelen:

• Weet je welke onderdelen we van de middeleeuwen gaan behandelen.
• Kun je uitleggen hoe de economie in de vroege middeleeuwen veranderde.
• Kun je beschrijven hoe een middeleeuws domein eruit zag
• Ken je de begrippen hofstelsel en horige.

Huiswerk:

Paragraaf 4.1 opdr. 3-5, 7, 8 en 11

Aan het eind van de les:

• Weet je hoe Europa op politiek gebied verandert in de vroege middeleeuwen. 
• Kun je uitleggen hoe het leenstelsel werkt.
• Kun je uitleggen waarom na Karel de Grote

Koning Clovis

Keizer Karel de Grote

Het rijk van Karel de Grote

Het leenstelsel

• Bestuur van een koninkrijk ging via het leenstelsel 
• Hierin leent een leenman een stuk grond van een leenheer (bijv. Karel de Grote) in ruil daarvoor zweren ze trouw aan de leenheer
• Deze leenmannen hadden ook weer mensen onder zich (zoals ridders)

Na Karel de Grote

• Het Frankische Rijk valt langzaam uit elkaar.
• Leenmannen worden zelfstandiger
• Vikingen en Hongaren vallen West-Europa binnen 

Kort Filmpje

Voor de volgende les:

Zorg dat je de opdrachten voor deze week af hebt.

4.1: opdr. 3-5, 7, 8 en 11

4.2: opdr. 3, 4, 6, 7, 9, 11, 12, 13

Aan het eind van de les:

• Kun je uitleggen waar en hoe de islam is ontstaan.
• Kun je de belangrijkste kenmerken noemen van de Islamitische geloofsleer
• Kun je beschrijven hoe de islam verspreidde en verbrokkelde
• Kun je enkele kenmerken geven van de islamitische cultuur en wetenschap in de middeleeuwen

Voordat we daarmee beginnen:

Bespreek met je buur de volgende 2 vragen:

• Wat was ook alweer het hofstelsel?
• Wat was ook alweer het leenstelsel?

Opkomst islam vanaf het jaar 622

Mohammed

• Is een handelaar in Mekka
• Komt tot inzicht dat er maar één god is, Allah, waarvan hij een profeet is.

Moet hierdoor vluchten naar Medina waar hij wel wordt gevolgd.

De vijf zuilen

• Lees in je boek 4.4 vanaf 'de islamitische geloofsleer'
• Beantwoord de volgende vragen:

- Hoe heet het heilige boek van de islam?

- Wat zijn de belangrijkste vijf regels van de islam?

- Naar welk gebouw gaan moslims om te bidden?

Islamitische veroveringen tot 750 geleid door een kalief. 

Maar een groot rijk besturen is lastig...

Maar het gaat wel goed met de islamitische wereld

• Arabische cultuur verspreid door het hele rijk.
• Veel aandacht voor wetenschap (o.a. door bestuderen van oude Griekse teksten.) 

Aan de slag:

Maak paragraaf 4.4 opdrachten: 4, 5, 7, 8, 10, 11, 12, 14, 

óf

Lees de paragraaf en werk de leerdoelen uit.

Leerdoelen:

• Kun je uitleggen waar en hoe de islam is ontstaan.
  
• Kun je de belangrijkste kenmerken noemen van de Islamitische geloofsleer
  
• Kun je beschrijven hoe de islam verspreidde en verbrokkelde
  
• Kun je enkele kenmerken geven van de islamitische cultuur en wetenschap in de middeleeuwen

Huiswerk

Lees 4.4 nog eens door en kijk of je alles snapt.

Morgen gaan we herhalen en oefenen.

Aan het eind van de les:

• Heb je de kennis van H4 herhaald én getoetst 
• Weet je wat je moet doen voor de praktische opdracht.

Welk begrip hoort niet bij het hofstelsel

1. Kroonland
2. Hoeveland
3. Horige
4. Domein

Het vroonland is:

1. Een gebied met wilde grond die niet voor landbouw werd gebruikt
2. Land wat horigen mochten lenen.
3. Het gebied waar de domeinheer woonde
4. De naam van het land van Karel de Grote.

Welke uitspraak hoort niet bij een horige

1. Een horige moest herendiensten verlenen
2. Een horige moest een deel van zijn oogst afstaan
3. Een horige woonde in het hoeveland.
4. Een horige moest zijn eigen wapenuitrusting betalen om te vechten voor de heer

Domein

1. Hofstelsel
2. Leenstelsel

Ridders

1. Hofstelsel
2. Leenstelsel

Horigen

1. Hofstelsel
2. Leenstelsel

Koninkrijk besturen

1. Hofstelsel
2. Leenstelsel

Wat veranderde er niet na de dood van Karel de Grote

1. Leenmannen werden steeds machtiger.
2. In West-Europa viel het systeem van domeinen uiteen.
3. Het Frankische Rijk valt vaker uiteen in kleine stukjes
4. West-Europa werd vaker aangevallen door o.a. Vikingen

De Islam ontstaan in de ...

1. 5e eeuw
2. 6e eeuw
3. 7e eeuw
4. 8e eeuw

Wat is niet één van de 5 zuilen van de islam?

1. Er is maar één god: Allah
2. Je mag geen alcohol drinken
3. Je moet armen en zieken helpen
4. Je moet één keer in je leven op bedevaart naar Mekka

De opvolgers van Mohammed noemen we:

1. Kaliefen
2. Imams
3. Profeten
4. Korans

Praktische opdracht

• Telt 1x mee!
• inleveren  donderdag 16 mei
• Werk er vooral niet aan in de vakantie.

Rest van de les:

Keuzemenu: 4.4 opdrachten: 4, 5, 7, 8, 10, 11, 12, 14, 

óf

Werk aan het samenvatten van 4.1, 4.2 én 4.4

óf 

Probeer alvast de toetsstof tot nu toe te leren