4.2 Voedselproductie

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

4.2 Voedselproductie

Planning

• Herhaling § 4.1 
• Check huiswerk
• Uitleg §4.2 --> met deze lessonup
• Aan de slag!

Waar denk jij aan bij het begrip
Draagkracht?

Wat is de ecologische voetafdruk?

Wat levert de aarde ons zodat wij kunnen leven?

voedsel

zuurstof

water

energie

grondstoffen

plaats (plek)

Ik heb het huiswerk gemaakt en dat ging...

😒🙁😐🙂😃

Deze vraag heb ik nog over de vorige paragraaf
"Duurzaam ontwikkelen"

§4.2: Is er genoeg voedsel voor iedereen?

Leerdoelen

Je weet wat een watervoetafdruk is en wat fossiele brandstoffen zijn.

Je begrijpt waarom het beter is om duurzame energie te gebruiken en duurzamer te gaan eten.

Je kunt op een wereldkaart aangeven waar de producten die je eet vandaan komen.

Misschien zijn er in het jaar 2100 wel 11 miljard mensen op aarde. Heeft de aarde wel voldoende draagkracht om al die mensen in leven te houden?
Nu is er nog voldoende voedsel, maar hoe is dat in de toekomst?

Pak je schrift

Schrijf eens op wat je allemaal eet op een willekeurige dag.

Wie heeft er 'Banaan' opgeschreven op zijn blaadje?"
(Of wie eet er weleens een banaan?)

😒🙁😐🙂😃

Bananen zijn krom, omdat ze in zware trossen tegen de zwaartekracht in groeien. Dit wil zeggen dat het onderste puntje van een banaan graag zoveel mogelijk naar de lucht wil wijzen, niet naar de grond. Om dit te kunnen doen, moeten de bananen krom groeien.

Een derde van het voedsel wereldwijd belandt in de prullenbak waaronder scheepsladingen bananen.

Van de 100 miljard kilo bananen die elk jaar worden geproduceerd wordt.....

1. 10 % weggegooid
2. de helft weggegooid
3. 20 miljard kilo weggegooid
4. niets weggegooid

50 miljard kilo weggegooid!!!!

In Nederland gooien we ruim 33 kilo eten per persoon weg per jaar. Daarnaast gieten we ook nog eens zo'n 65 liter drinken door de gootsteen. Zonde voor het milieu en je portemonnee! 

Wie heeft er 'kip opgeschreven op zijn blaadje?"
(Of wie eet er weleens een kip?)

😒🙁😐🙂😃

Gewicht kipfilet = +/- 200 tot 250 gram vlees
Vlees per dag (eiwitten) mens nodig = +/- 100 gram vlees

We eten dus (veel te veel) heel veel vlees.
En de ruimte die het produceren van vlees nodig heeft =  de voedselafdruk
En al die producten hebben ook water nodig = de waterafdruk

Waterafdruk

Voor een appel is 40 liter water nodig en voor 100 gram rundvlees bijna 2000 liter water. Voedsel heeft veel water nodig. Bijna 70 procent van al het waterverbruik op aarde gaat naar het verbouwen van planten en gewassen.  

Die planten en gewassen eten we als mensen zelf, maar het is ook vaak voer voor dieren. 

 De watervoetafdruk van voedsel is dus groot.
Water is belangrijk als je kijkt naar de draagkracht van de aarde.
Want er is in veel gebieden op aarde een watertekort!

Wat kun je doen om je eigen waterafdruk te verminderen?

Waar eet jij heel makkelijk veel vlees?

Veel vlees nodig, is ook veel plek nodig.
Bekijk het volgende filmpje.

Als je een bakje yoghurt eet en er wat rietsuiker in doet krijg je niet alleen energie binnen, maar je vergroot ook je ecologische voetafdruk. Die suiker komt misschien met een schip uit Cuba, de melk met een vrachtwagen uit Duitsland en de plastic verpakking uit Polen (bron 8). Je moet dus ook kijken naar de energie die verbruikt wordt bij de groei, de productie, het bewaren en het transport van onze voeding. 

Waar komt die energie vandaan?

Die energie komt vaak van fossiele brandstoffen.

Dit zijn brandstoffen die zijn ontstaan uit (oude) dierenresten en plantenresten.

Kun je drie voorbeelden noemen?

Kun je drie voorbeelden noemen van fossiele brandstoffen?

Die grondstoffen vervuilen niet alleen het milieu,
ze raken ook een keer op.
Het is dus beter om duurzame energie, bijvoorbeeld zonne- of windenergie, te gebruiken.
En als je producten uit de eigen regio eet of zelfs uit eigen tuin, kun je het energieverbruik en dus je ecologische voetafdruk nog verder verkleinen en wordt watervoetafdruk  minder groot.

Planten groeien niet alleen door water, ze hebben ook voedingsstoffen nodig. Die zitten in de bodem, maar worden aangevuld door dierlijke mest en kunstmest. In kunstmest zit vooral stikstof en fosfaat. Fosfaat komt bijvoorbeeld uit mijnen in Marokko. 

Moderne landbouw kan niet zonder deze grondstoffen. Maar ooit zijn die grondstofvoorraden op, hoe moet het dan verder met de landbouw? 

Welke mogelijkheden zijn er om wel duurzaam met landbouw en voedsel om te gaan?

Duurzame voedselproductie

1. Minder weggooien (dus geen gekke vormen van een komkommer weggooien, kopen wat je nodig hebt)

2. Ruimte besparen door voedselfabrieken te bouwen (bron 9)

3. Biologische landbouw (geen / minder kunstmest en bestrijdingsmiddelen gebruiken)

4. Genetische modificatie (gewassen aanpassen zodat ze tegen droogte en ziekten kunnen)

wiki.groenkennisnet.nl

Koppel de tekstjes en foto's aan de juiste

manier van voedsel verbouwen.

Biologisch    

Schaalvergroting

.

Intensivering

Dit vind ik zelf

het beste idee!

Goed voor dieren, slecht voor de voetafdruk

Gigantische bedrijven zijn efficiënter

Wat gaat er waarschijnlijk gebeuren met arme landen die rijker worden?

1. Ze gaan meer vlees eten. Hun voetafdruk groeit.
2. Ze gaan meer vlees eten. Hun voetafdruk blijft hetzelfde.
3. Ze gaan minder vlees eten. Hun voetafdruk groeit.
4. Ze gaan minder vlees eten. Hun voetafdruk krimpt.

Wat is een gewas?

Het tropisch regenwoud moet plaats maken voor akkers. Door de akkers neemt de biodiversiteit in het gebied

1. toe
2. af

Zijn de volgende stellingen goed of fout?
I. Met genetische modificatie wordt de opbrengst van een gewas vergroot.
II. Als gevolg van schaalvergroting zijn er nu minder boerenbedrijven dan vroeger

1. I is goed, II is fout
2. I is fout, II is goed
3. Beide zijn goed
4. Beide zijn fout

Aan de slag

Maak paragraaf 4.2  

Op de volgende dia's staat nog een extra filmpje ter verdieping

hetklokhuis.nl