In deze les zitten 39 slides, met tekstslides en 2 videos.
Onderdelen in deze les
Deelcontext 3.1 NL 1948-1978
Slide 1 - Tekstslide
Slide 2 - Tekstslide
Slide 3 - Tekstslide
Slide 4 - Tekstslide
Slide 5 - Tekstslide
Slide 6 - Tekstslide
Slide 7 - Tekstslide
Slide 8 - Tekstslide
Slide 9 - Tekstslide
Slide 10 - Tekstslide
HC -Nederland 1948 - 2008
de tijd van televisie en computers, vanaf 1950
Wederopbouw en Marshallplan
Nederland letterlijk en figuurlijk in puin na WOII
Drie vormen van wederopbouw - fysiek, maatschappelijk en economisch
Fysiek - nieuwe gebouwen
Maatschappelijk - vertrouwen in medemens herstellen
Economisch - verhogen welvaart.
Nederland ontvangt Marshall hulp (zie HC - Duitsland)
Duitse postzegel uit 1960 met de afbeelding van George Marshall
Het Marshallplan verstrekte Europese landen geld en goederen (deels lening, deels gift) om de maatschappij en economie weer op te bouwen.
Slide 11 - Tekstslide
HC -Nederland 1948 - 2008
de tijd van televisie en computers, vanaf 1950
Wederopbouw en Marshallplan
De VS probeerden met het Marshallplan drie dingen te bereiken, met het oog op de beginnende Koude Oorlog met de SU:
Economisch sterk en VS gezind Europa als blok tegenover SU
Landen weg lokken va het communisme (bieden gunstig alternatief)
Markt creëren voor goederen en diensten uit de VS.
Tot aan WOII had Nederland een neutrale politiek gevoerd ten aanzien van het buitenland. Dit veranderde met het aanvaarden van de Marshallhulp.
Slide 12 - Tekstslide
HC -Nederland 1948 - 2008
de tijd van televisie en computers, vanaf 1950
Vragen
3.1 Op welke drie manieren moest Nederland opnieuw worden opgebouwd?
Fysiek (gebouwen);
maatschappelijk (vertrouwen in elkaar);
economisch (herstel van welvaart).
3.3 Waarom bleek uit het accepteren van de Marshallhulp dat Nederland niet langer neutraal was op het gebied van internationale politiek?
In tegenstelling tot de pogingen tot onpartijdigheid in WO I en WO II koos Nederland nu wel de kant van één van de machtsblokken, namelijk de kant van de VS.
Slide 13 - Tekstslide
HC -Nederland 1948 - 2008
de tijd van televisie en computers, vanaf 1950
Sociale coalitie om wederopbouw mogelijk te maken
In Nederland werd de wederopbouw vormgegeven door een combinatie van het Marshallplan en een samenwerking tussen politiek, bedrijfsleven en burgers.
Sociale partners (werkgevers en werknemers) werken samen met de politiek voor een betere toekomst voor allen.
Geleide loonpolitiek - beleid waarbij overheid zich bemoeit met de loonvorming.
In dit geval: bedrijven en werkgevers betalen meer belasting, werknemers gaan akkoord met beperkte loonsverhoging.
Slide 14 - Tekstslide
HC -Nederland 1948 - 2008
de tijd van televisie en computers, vanaf 1950
Sociale coalitie om wederopbouw mogelijk te maken
Inkomsten en besparingen die de geleide loonpolitiek opleveren werden door de regering gebruikt voor de fysieke opbouw en het sociale vangnet.
De overheid en de sociale partners nemen dus samen de verantwoordelijkheid voor een betere toekomst voor allen.
Sociale vangnet - systeem dat zorgt voor een basis van financiële zekerheid en veiligheid voor burgers.
Voorbeeld: Algemene ouderdomswet AOW (1956), garandeert nog altijd een inkomen voor Nederlanders nadat ze met pensioen gaan.
Slide 15 - Tekstslide
HC -Nederland 1948 - 2008
de tijd van televisie en computers, vanaf 1950
Babyboom
Generatie geboren tussen 1945 en 1955 noemen we babyboomers.
Slide 16 - Tekstslide
Slide 17 - Video
HC -Nederland 1948 - 2008
de tijd van televisie en computers, vanaf 1950
Economische groei en verdere industrialisatie
De succesvolle wederopbouw leidde in de jaren 50 in Nederland tot een sterke economische groei.
Bevolkingsgroei zet door en industrie moderniseerde.
Nederland profiteert van Marshallhulp - nieuwe fabrieken, meer export (ook landen om ons heen kregen Marshallhulp).
1959 - ontdekking aardgas in Groningen. Nederland wordt in rap tempo aangesloten op het gas.
Nederlandse economie wordt voor groot gedeelte afhankelijk van het Groningse gas.
3.6 Waarom ontstond er een babyboom na het einde van de Tweede Wereldoorlog?
Tijdens de oorlog en zeker tijdens de hongerwinter durfden veel mensen niet aan kinderen te beginnen. Toen de oorlog geëindigd was kreeg men meer vertrouwen en hoop voor de toekomst, waardoor er juist toen ineens wel veel kinderen geboren werden.
3.7. Welke rol speelde de vondst van aardgas in Groningen in de economische groei van de jaren 50?
Het nieuw ontdekte aardgas werd gezien als een veilige, goedkope en betrouwbare brandstof voor huishoudens en bedrijven. De productiviteit (zowel binnenshuis, van huisvrouwen, als buitenshuis, van werknemers) ging omhoog door de aanwezigheid van deze goedkope brandstof.
Slide 20 - Tekstslide
HC -Nederland 1948 - 2008
de tijd van televisie en computers, vanaf 1950
Maakbaarheid van de maatschappij
Tussen 1946 en 1959 bestonden de Nederlandse kabinetten vrijwel uitsluitend uit sociaaldemocratische en christelijke kabinetten.
Rooms-rode regeringen (rooms=katholiek, rood=links/sociaaldemocratisch.
Men geloofde sterk in een maakbare samenleving met economische gelijkheid.
De verzorgingsstaat werd zo gecreëerd; een staat met een sociaal vangnet (de overheid geeft garanties voor veiligheid, gezondheidszorg, onderwijs en armoede)
Slide 21 - Tekstslide
HC -Nederland 1948 - 2008
de tijd van televisie en computers, vanaf 1950
Vragen
3.8 Sociaaldemocratische en christelijke partijen werden het relatief makkelijk eens over de
manier waarop de samenleving opnieuw moest worden opgebouwd. Hoe kwam dat?
Voor een deel kwamen hun waarden overeen, namelijk: lasten verdelen onder hen die het kunnen dragen, en zorgen voor minderbedeelden.
3.10. Wat wordt bedoeld met de maakbaarheid van de maatschappij?
Het idee dat burgers en politiek samen kunnen bouwen aan een ideale (of in elk geval, zo goed mogelijk functionerende) samenleving, op basis van gedeelde normen en waarden, samenwerking, en een gestructureerde aanpak.
