Blok 2: Koude oorlog

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

MEDIA

Mens en maatschappij, blok 2

Koude Oorlog

Hoe was de vakantie? 

Waar gaat het nieuwe blok over? 

Waar gaan we het vandaag over hebben? 

Afsluiting van de les!

Welkom!

De oorlog in Oekraïne

Aan het einde van de les weet je: 

- Wat de geschiedenis is tussen Rusland en Oekraïne.

- Wat er nu aan de hand is in Oekraine.

- Wat de NAVO en het Warschaupact betekenen. 

- Wat de (mogelijke) gevolgen zijn. 

Lesdoelen

Europa is verdeeld in twee blokken. Oekraïne is rond deze periode nog onderdeel van de Sovjet-Unie en de overige Oost-Europese landen vormen een buffer tegen het westen.

• Het westen: de NAVO (defensief bondgenootschap)
• Het oosten: Warschaupact

NAVO artikel 5: Een aanval op één is een aanval op allen. 

De Koude Oorlog (1945-1991)

Blauw: NAVO (+ Amerika, Canada)

Rood: Het Warschaupact

Grijs / groen: neutrale landen

De Koude Oorlog (1945-1991)

NAVO / NATO 

Warschau Pact

1989 - 1991

De Koude Oorlog eindigt met de val van het ijzeren gordijn en de Berlijnse muur. 

Rusland

• De NAVO is niet meer nodig. 

• Oekraine is geen land, het is onderdeel van het Russische Rijk.

• Geen NAVO of EU land aan de Russische grens (afgesproken). 

Oekraïne 

• Meerderheid van het volk wil samenwerken met de EU. 

• Poetin wil oude Sovjet-Unie grenzen herstellen. 

• Nu: maak ons lid van de EU en NAVO. 

Europa

Europese Unie

24 Februari valt Rusland op drie verschillende plekken Oekraïne binnen. Het doel? Demilitariseren van Oekraïne en het vervangen van de regering.

De gevolgen? 

Oekraïners (vooral vrouwen / kinderen) vluchten. Mannen tussen 18-60 mogen het land niet verlaten, zij moeten vechten. 

Andere landen leggen sancties op: financieel straffen van Rusland. 

Rusland valt Oekraïne binnen

Rusland verovert Oekraine, waarschijnlijk een nieuwe president aan de macht die wil samenwerken met Rusland - OF - vredesbesprekingen, landen bespreken voorwaarden en vechten stopt. 

MISSCHIEN

Wint Rusland? Ze gaan door met veroveren van landen en stichtten de nieuwe Sovjet Unie. Wanneer één van deze landen lid is van NAVO: wereldoorlog. 

Mogelijke gevolgen

Aan het einde van de les weet je: 

- Wat de geschiedenis is tussen Rusland en Oekraïne.

- Wat er nu aan de hand is in Oekraine.

- Wat de NAVO en het Warschaupact betekenen. 

- Wat de (mogelijke) gevolgen zijn. 

Lesdoelen

MEDIA

Mens en maatschappij, blok 2

Koude Oorlog

Waar gaat het nieuwe blok over? 

Waar gaan we het vandaag over hebben? 

Afsluiting van de les!

Welkom!

Na het verlies van Duitsland wilde de VS en de SU beide meer invloed in Europa, het volgende werd afgesproken: de VS kreeg het westen, de SU het oosten van Europa. 

Duitsland verslagen! En nu...?

West-Europese landen werden democratisch. Met het Marshallplan hielpen de Amerikanen om in west-Europa een vrijemarkteconomie op te bouwen. Het sterke Amerikaanse leger beschermde deze landen, zo ontstond het Amerikaanse blok.

West-Europa

In Oost-Europa kwamen de communisten aan de macht. Alle bedrijven en productiemiddelen werden eigendom van de staat. Het leger van de Sovjet-Unie werkten samen met de sins kort communistische landen, dit werd het Oostblok. 

Oost-Europa

Duitsland werd verdeeld over de vier winnaars van de Tweede Wereldoorlog! De VS, de SU, Frankrijk en Engeland kregen ieder een deel. In 1949 trokken drie landen zich terug, maar de Sovjet-Unie bleef in Oost-Duitsland. 

Zo ontstonden twee landen. 

• Oost-Duitsland (SU, Com.): Deutsche Demokratische Republik (DDR)
• West-Duitsland (vrij, Kap.): Bundesrepublik Deutschland (BRD)

Het bevrijdde West-Berlijn lag midden in Oost-Duitsland, waardoor het westen voor een nieuwe hoofdstad koos: Bonn. 

De Koude Oorlog

De Deutsche Demokratische Republik (DDR) was niet echt democratisch.. het was net als de Sovjet-Unie communistisch. Mensen die hier niet bij wilde horen vluchtte naar West-Duitsland. 

Hierom bouwde de Oost-Duitse regering in 1961 een muur om West-Berlijn, om zo konden de Oost-Duitsers niet langer naar het westen vluchten.

Amerika wilde dat het Sovjet leger uit het Oosten van Duitsland trok, en beloofden steun aan militaire groepen die tegen het communisme wilde vechten.  Hierdoor groeide de spanning tussen de twee blokken: Koude Oorlog.

De Koude Oorlog

Lees zelf: Wapenwedloop

Maken tot en met opdracht 13

MEDIA

Mens en maatschappij, blok 2

Koude Oorlog

- Bespreken van het huiswerk (10 min.)

- Laatste deel blok 2 behandelen (15 min.)

- Zelfstandig werken (15 min.)

- Afsluiten van de les. 

Welkom!

Amerika was in het bezit van atoombommen, die ze tijdens de Tweede Wereldoorlog op Japan hadden gegooid. Toen ook de Sovjet-Unie atoombommen ging maken, liep de spanning verder op. 

In 1961 vloog de Rus Joeri Gagarin als eerste mens door de ruimte. Hierdoor waren de Amerikanen bang dat de Russen vanuit de ruimte zouden aanvallen met atoombommen. Beide landen gingen steeds meer geld uitgeven aan hun legers, wapens en de ruimtevaart. Zo ontstond een wedstrijd: wapenwedloop.

In 1962 ontdekte Amerika dat de Sovjet-Unie atoomwapens wilde plaatsen op Cuba, een land vlakbij de VS. De VS reageerde hierop door hetzelfde te willen in Turkije. Dit incident heet de Cubacrisis. 

Wapenwedloop

Tussen de twee blokken liep een IJzeren gordijn, gemaakt van prikkeldraad, mijnenvelden en wachttorens. 

Burgers in het Oostblok leefden niet in vrijheid, zij werden door de geheime politie in de gaten gehouden, een aantal plaatsen verzette zich hier tegen. Zo was er een opstand in Hongarije (Hongaarse opstand) en Tsjechoslowakije (Praagse lente), het leger van de SU maakte hier met veel geweld een einde aan. 

In 1986 was er een kernramp in de SU, het ongeluk gebeurde in Tsjernobyl (tegenwoordig Oekraine), de straling waaide richting West-Europa, maar omdat de SU niets bekend maakte, was de reden onbekend. 

Het Oostblok

In de jaren 80 wilde Amerika in Nederland kernwapens plaatsen, waardoor er veel demonstraties kwamen vanuit de Nederlanders. Ook in de SU ging het economisch heel slecht. 

In 1986 tekende de leiders van de SU (Gorbatsjov) en de VS (Raegan) een verdrag om een einde te maken aan de wapenwedloop, een deel van de atoomwapens werd vernietigd en de SU beloofde meer vrijheid. 

In 1989 viel de Berlijnse muur, opstanden werden niet tegengehouden en duizenden mensen staken de grens over. Snel daarna viel in andere oost-blok landen de communistische regering. Duitsland kwam weer bij elkaar (1990), De Sovjet-Unie viel (1991) en Berlijn werd weer de officiele hoofdstad (1994).

Einde Koude Oorlog

Zelfstandig werken!

Maak tot en met opdr. 23