Pleistoceen

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo lwoo, vwo
• Leerjaar 3

Geologische tijdperken

Kwartair

Holoceen:

laatste warme periode waar we nu in leven

Pleistoceen:
Afwisselend koude periodes (=glacialen) en warme(re) periodes (=interglacialen)

Pleistoceen verdeeld in...

P1

Periode: Pré-glaciaal/ Elster/ Mindel

Tijd: 300.000 - 250.000 jaar geleden

Vervoersmiddelen: rivieren/ oerstromen (=fluviatiel)

Sedimenten: grof zand & grind & keien

Aan de slag...

- uitleg klappertje

Donderdag 7 okt, 4e uur:

Inkleuren pré-glaciaal, maken blz 14, 15, 17 (opdrachten 6 t/m 10)

P2 Glaciaal/ Saale/ Riss

Tijd: 200.000 - 130.000 jaar geleden

Vervoermiddelen: ijs (=glaciaal), smeltwaterstromen (=fluvioglaciaal)

Sedimenten: keileem (pindakaas), zand

Glaciaal - Saale - Riss

De enige keer dat het ijs in Nederland kwam:

- Boven Texel-Overijsselse vecht (TOV-lijn) aaneengesloten

- Tussen Haarlem-Utrecht-Nijmegen (HUN-lijn) en de TOV-lijn in ijstongen

Boven de TOV-lijn

Enorm dik pakket ijs. In het ijs zitten keien die verpulverd worden -> keileem

=glaciale afzetting

vormt een ondoordring-

bare laag in de onder-

grond

Tussen de TOV en de HUN-lijn

IJstongen...

- Onder de ijstongen -> keileem

- Aan de buitenranden van de ijstongen -> stuwwallen met spoelzandwaaiers/ sandrs. 

Spoelzandwaaier = fluvioglaciale afzetting

Stuwwal: opgestuwd zand en grind uit het pré-glaciaal

Stuwwallen aan de zijkant van de ijstong= zijmorene

Stuwwallen aan het eind van de ijstong = eindmorene

Afzetting onder de ijstong = grondmorene

Ten zuiden van de HUN-lijn

Geen ijsbedekking, dus daar ligt het zand en grind uit het pré-glaciaal nog aan de oppervlakte

Praktische zaken...

 - GP in week 46 (15 - 19 nov) -> datum nog onbekend

- Do 28 okt:  Inleveren klapper

- Do 4 nov: Presentaties + inleveren verslag/ plankje/ youtube-filmpje

- Beoordeling klapper

- Lakmoesproef voor opdracht 9 (bepalen of grond zuur is of niet)

Vandaag...

- Post-glaciaal

- Nakijken 6 t/m 10

- Kleuren en maakwerk (ik loop rond met stickers)

- Laatste 10 minuten overlegtijd met je groepje

Postglaciaal - Weichsel - Würm

- 80.000 - 10.000 jaar geleden

- Vervoermiddel: wind (=eolisch)

- Sedimenten: zand en löss

Laatste ijstijd -> geen ijsbedekking in Nederland

Noordzee lag droog + noordwestenwind

Gevolg: zand bedenkt Nederland ->dekzand

Noordwestenwind...

- Grof zand in noordwesten

- Fijn zand in zuidoosten -> lag iets hoger en wat begroeiing:

löss in zuid-Limburg!

Aan de slag

- Zelf nakijken

- Inkleuren glaciaal en postglaciaal

- Maken opdracht 11, 12, 13

- Laatste 10 minuten: overlegtijd -> schema invullen