Ziekten van de zintuigen

Ziekten van de zintuigen

8 januari

G4BOE

Lesdoelen

• Aan het eind van deze les kan ik de verschillende aandoeningen van het oog en het gehoor benoemen en heb ik ervaren welke uitdagingen dit met zich meebrengt.
• Aan het eind van deze les kan ik benoemen welke interventies ik in kan zetten bij zorgvragers die problemen hebben met het gehoor of met het zicht.

Aandoeningen van het oog

Hemianopsie: uitval van de helft van het gezichtsveld 

Kokerzicht: Iemand kan alleen recht voor zich uit zien. 

Presbyopie: Verziendheid na het veertigste levensjaar

Cataract: Ooglensvertroebeling, waardoor de gezichtsscherpte afneemt

Maculadegeneratie: De kwaliteit van het netvlies (gele vlek) neemt af, waardoor het gezichtscentrum waziger wordt

Retinopathie: Verzamelnaam voor ziekten aan het netvlies

Glaucoom: Verhoogde druk in het oog, door teveel kamervocht

Opdracht

Hoe is het om slechtziend te zijn? 

Maak duo's waarvan 1 iemand een blinddoek draagt. De ander begeleid diegene met de blinddoek door het lokaal. Let op voor obstakels en medeleerlingen! 

Nadien nabespreken: Hoe was het om dit te ervaren als slechtziende en als begeleider? Wat neem je mee in de zorg aan slechtzienden? 

Tip: Kijk de terugweg naar huis eens wat je allemaal tegenkomt wat een uitdaging kan zijn voor slechtzienden. Welke hulpmiddelen kom je tegen die slechtzienden moeten helpen?

Aandoeningen van gehoor

Naast gehoorproblemen kunnen er ook (draai)duizeligheid en evenwichtsproblemen ontstaan vanuit het gehoororgaan.

De drie bekendste zijn:

1. Ziekte van Ménière
2. Neuritis vestibularis (ontsteking binnenoor) 
3. BPPD (positieduizeligheid) 

Ziekte van Ménière 

• Bij de ziekte van Ménière is sprake van heftige aanvallen van draaiduizelingen, slechthorendheid en oorsuizen.
• De precieze oorzaak van deze ziekte is niet bekend. Men vermoedt dat er iets misgaat in het slakkenhuis van het oor

Ziekte van Ménière (vervolg) 

Bij de ziekte van Ménière bevindt zich waarschijnlijk een ophoping van de vloeistof in de binnenste ruimte van het slakkenhuis in het oor. Een scheurtje in de dunne wand zorgt ervoor dat vloeistof vanuit deze binnenste ruimte zich mengt met vloeistof in de buitenste ruimte van het slakkenhuis. Door het mengen van deze vloeistoffen ontstaat een aanval.

Verschijnselen Ménière 

• Aanvallen van draaiduizeligheid
• Slechthorendheid
• Oorsuizen 

Behandeling Ménière 

• Symptoombestrijding (anti-emetica, Betahistine)
• Leefstijl aanpassen (vermijden druk)
•  Fysiotherapie
• Hoortoestel
• Prismabril (samenwerking tussen beide ogen kost minder inspanning)

Op welke manier zou jij als zorgverlener een patiënt met een aanval Ménière willen ondersteunen?

Gehoorproblemen

Doofheid:

Het onvermogen om geluidsprikkels op te vangen en/of door te geven aan de hersenen. Iemand die doof is hoort absoluut niets.

Slechthorendheid:

Het gehoororgaan functioneert minder goed, waardoor het gehoor afneemt.

Opdracht

Creëer wederom duo's. 

Neem een interview af (vragen mag je zelf bedenken) met een medeleerling die oordoppen in heeft.

Duur: 5 minuten

Nadien nabespreken: Hoe was het om dit te ervaren als slechthorende en interviewer? Wat neem je mee in de zorg aan slechthorenden? 

 

Oorzaken gehoorproblemen

Ooraandoeningen kunnen aangeboren zijn of later in het leven ontstaan:

Aangeboren aandoeningen

• Infectie rode hond tijdens zwangerschap
• Otosclerose: een erfelijke progressieve aandoening die doofheid veroorzaakt door verharding van de vliezen van het rotsbeenbot en door fixatie van de stijgbeugel in het ovale venster

Verworven gehooraandoeningen 

• Een trauma (bijvoorbeeld een schedelbasisfractuur of een lawaaitrauma)
  
• Aandoeningen aan de gehoorzenuwen (bijvoorbeeld degeneratie of tumoren)
  
• Chronische of niet behandelde ontstekingen (van bijvoorbeeld de hersenvliezen of het middenoor)
  
• Intoxicaties (bijvoorbeeld door medicijnen die voor het oor schadelijk zijn)
  
• Verkeerde toediening van anesthesie
  
• Een natuurlijk verouderingsproces

Verhoogd risico gehoorproblemen

• Gehoorproblemen in de familie
  
• Zorgvragers met een schedeltrauma
  
• Langdurige blootstelling aan lawaai (denk aan bezoekers van muziekfestivals, jongeren met audioapparatuur, motorrijders of bepaalde beroepen zoals musici)
  
• Roken
  
• Diabetes mellitus type 2
  
• Verstandelijke beperking (eenderde van de zorgvragers met een verstandelijke beperking heeft gehoorproblemen, bij zorgvragers met het syndroom van Down is dit meer dan de helft)
  
• Bijwerking van bepaalde medicijnen (zoals sommige antibiotica, kankermedicijnen, malariamedicijnen)