Grammatica zinsdelen: lijdende en bedrijvende vorm

• Nederlands
• Middelbare school

GRAMMATICA ZINSDELEN

opdracht 1:

Welke twee zinnen betekenen hetzelfde?

1. Deze schrijver publiceert dit jaar een nieuwe roman.

2. Deze schrijver heeft dit jaar een nieuwe roman gepubliceerd.

3. Door deze schrijver wordt dit jaar een nieuwe roman gepubliceerd.

4. Door deze schrijver zou dit jaar een nieuwe roman gepubliceerd worden.

GRAMMATICA ZINSDELEN

doelen:

- Ik kan onderscheid maken tussen de lijdende en de bedrijvende vorm.

- Ik kan zinnen van de bedrijvende vorm naar de lijdende vorm zetten en andersom.

GRAMMATICA ZINSDELEN

bedrijvende vorm

De bedrijvende vorm is de 'gewone vorm' van een zin. In de bedrijvende vorm is het onderwerp actief.

Moniek voert de kippen.

GRAMMATICA ZINSDELEN

lijdende vorm

In de lijdende vorm verandert er iets in de zin. Het lijdend voorwerp wordt het onderwerp.

De kippen worden door Moniek gevoerd.

GRAMMATICA ZINSDELEN

lijdende vorm

In de lijdende vorm wordt het onderwerp meestal een door-bepaling.

De kippen worden door Moniek gevoerd.

De winkel werd door de agenten bewaakt.

1. lijdend
2. bedrijvend

De visser zou graag een vis willen vangen.

1. lijdend
2. bedrijvend

Ik fietste vanmorgen door de tunnel.

1. lijdend
2. bedrijvend

GRAMMATICA ZINSDELEN

Er zijn eigenlijk vier soorten zinnen:

• Gewone zin (zin A) 

A: De boer voert/voerde elke dag zijn kippen.

GRAMMATICA ZINSDELEN

Er zijn eigenlijk vier soorten zinnen:

• Gewone zin (zin A) 

• Zin met “hebben” (zin B)

A: De boer voert/voerde elke dag zijn kippen.

B: De mevrouw heeft/had de boodschappen via internetbankieren betaald.

GRAMMATICA ZINSDELEN

Er zijn eigenlijk vier soorten zinnen:

• Gewone zin (zin A) 

• Zin met “hebben” (zin B)

• Zin met “zullen” (zin C)

A: De boer voert/voerde elke dag zijn kippen.

B: De mevrouw heeft/had de boodschappen via internetbankieren betaald.

C: De dieren zullen/zouden het eten snel opeten.

GRAMMATICA ZINSDELEN

Er zijn eigenlijk vier soorten zinnen:

• Gewone zin (zin A) 

• Zin met “hebben” (zin B)

• Zin met “zullen” (zin C)

• Zin met “hebben” en “zullen” (zin D)

A: De boer voert/voerde elke dag zijn kippen.

B: De mevrouw heeft/had de boodschappen via internetbankieren betaald.

C: De dieren zullen/zouden het eten snel opeten.

D: De docent zal/zou onze toets nagekeken hebben.

GRAMMATICA ZINSDELEN

Van bedrijvende naar lijdende vorm

- Lijdend voorwerp wordt onderwerp.

- Onderwerp wordt door-bepaling.

- Het hulpwerkwoord 'worden' of 'zijn' wordt toegevoegd. 

Let op: de tijd (tt of vt), het getal (ev of mv) en 'zullen'.

GRAMMATICA ZINSDELEN

A. De gitarist stemt zijn gitaar. = De gitaar wordt gestemd door de gitarist. 

 B. De gitarist stemde zijn gitaren. = De gitaren werden gestemd door de gitarist. 

C. De gitarist heeft zijn gitaren gestemd. = De gitaren zijn gestemd door de gitarist. 

D. De gitarist had de gitaar gestemd. = De gitaar was gestemd door de gitarist. 

GRAMMATICA ZINSDELEN

E. De gitarist zal de gitaar stemmen. = De gitaar zal worden gestemd door de gitarist. 

F. De gitarist zou de gitaren stemmen. = De gitaren zouden worden gestemd door de gitarist. 

G. De gitarist zal de gitaren gestemd hebben. = De gitaren zullen door de gitarist gestemd zijn. 

H. De gitarist zou de gitaar gestemd hebben. = De gitaar zou door de gitarist gestemd zijn.

Mark had in de klas een etui gevonden.

Mark had in de klas een etui gevonden.

Een etui was door Mark in de klas gevonden.

GRAMMATICA ZINSDELEN

GRAMMATICA ZINSDELEN

Welke vragen heb je over de lesstof?