Hartslag en bloed

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Hartslag en bloed

Hardlopen

Opdracht 3 & 4

Takletics 2023-2024

Is het in evenwicht?

• Energiebalans in evenwicht - gezond gewicht (BMI)
  gewicht / (lengte x lengte) = BMI
• Teveel energie opgeslagen als vet (overleven) = overgewicht.
    Grotere kans op hart- en  vaatziekten, en diabetes.
• Te weinig energie, vetreserves aanbreken = ondergewicht. Kans op ondervoeding:
    mensen eten te weinig, tekort aan bepaalde voedingsstoffen. 

       Gevolg = slap, moe, ziek, dikke buiken, hersenbeschadiging. 

• Vet(weefsel) beschermt inwendige organen en tegen afkoeling, produceert diverse
   hormonen. Menselijk vetweefsel = reserve 1,5 maand. 

Energie: 

• Functie van voedsel (vooral koolhydraten): Brandstof.
    Brandstof = energie.
  
  

• Energie: nodig voor beweging en warmte.
  
• Energie haal je uit energierijke stoffen:
  - Koolhydraten (zetmeel en suikers)
  - Vetten
  

Samenstelling van het bloed

1. plasma-eiwitten 7%
2. water 91 %
3. opgeloste stoffen 2 %
4. bloedplaatjes
5. witte bloedcellen
6. rode bloedcellen
   

Plasma = 55 % & vaste bestanddelen 45 %

Hoeveel energie heb je nodig?

• Energieverbruik p.p.p.d. hangt af van:
    - geslacht (mannen zijn groter, gespierder, dus meer energie).
    - leeftijd (meer energie nodig in de groei).
    - lichaamsgrootte (groter lichaam – meer energie).
    - lichamelijke inspanning (meer inspanning – meer energie). 

Volwassenen:

Vrouwen ±2000 kcal p.d. 

Mannen ± 2500 kcal p.d.

Lichamelijke inspanning

Voor lichamelijke inspanning heb je energie nodig. Hoe meer je beweegt hoe meer energie nodig is. Je spiercellen werken dan bijvoorbeeld harder, ze hebben extra glucose en zuurstof nodig. 

Je gaat daarom meer eten en je ademt sneller. Organen werken harder om al je cellen te voorzien van zuurstof en brandstof. Je hart klopt sneller, je bloed stroomt sneller en je krijgt het warmer.  

Samenstelling van het bloed

1. plasma-eiwitten 7%
2. water 91 %
3. opgeloste stoffen 2 %
   

Plasma = 55 % & vaste bestanddelen 45 %

ALLES WAT BLAUW = ZUURSTOFARM

Het bloed komt net terug van een hele reis door het lichaam en heeft zuurstof opgegeven aan de lichaamscellen(zuurstofarm). Hij gaat nu naar de longen om weer zuurstof op te halen.

ALLES WAT ROOD = ZUURSTOFRIJK

Het bloed komt net terug van een reisje naar de longen, daar heeft  hij zuurstof opgenomen (en koolstofdioxide uitgegeven) van de longen. Dit gebeurde in de kleine bloedsomloop.

Uitleg aan de hand van de afbeeldingen op blz. 51 tekstboek.

Rode bloedcellen

Bevatten hemoglobine dat zuurstof en koolstofdioxide kan binden. De functie van de rode bloedcellen: transport van zuurstof en koolstofdioxide 

Dubbele bloedsomloop

Kleine bloedsomloop =

Hart - longen - hart

Grote bloedsomloop =

Hart - hele lichaam - hart

Kleine bloedsomloop

= longen

Alleen de longen 

• Van rechterkamer naar de longen 
• Van longen naar de linkerboezem

Longslagader 

WEINIG zuurstof & VEEL koolstofdioxide 

Longader

VEEL zuurstof & WEINIG koolstofdioxide 

Grote bloedsomloop

= lichaam

Het hele lichaam, behalve de longen 

• Van linkerkamer naar het lichaam 
• Van lichaam naar de rechterboezem 

Slagaders

VEEL zuurstof & WEINIG koolstofdioxide 

Aders

WEINIG zuurstof & VEEL koolstofdioxide 

Aan de slag!

Opdracht blz. 8 t/m 10

Rekenen met joule en calorieën

50 kcal

210 kJ