D1BTh5 B3 Horen

D1BTh5 B3
Horen
1 / 50
volgende
Slide 1: Tekstslide
BiologieMiddelbare schoolvmbo t, mavoLeerjaar 1

In deze les zitten 50 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 7 videos.

time-iconLesduur is: 50 min

Onderdelen in deze les

D1BTh5 B3
Horen

Slide 1 - Tekstslide

Slide 2 - Video

Slide 3 - Video

Dit ga je leren - doen
- Je weet wat geluid is
- Je kent de onderdelen van het oor
- Je weet welke functie een onderdeel van het oor heeft
- Je weet wat gehoorschade is en hoe je dat kunt voorkomen
- Je weet wat een dB is
- Je denkt na over wat er kan gebeuren als hoe je je zintuigen 
   gebruikt in een bepaald situatie. 

Slide 4 - Tekstslide

Lezen en maken

Lees van het handboek blz. 12 t/m 14

Maak in het werkboek op blz. 10 t/m 12  opdracht 7 t/m 11

Wil je de werking van het oor en de onderdelen nog een keer oefenen / leren? Klik dan op de link in de volgende slides. 

Slide 5 - Tekstslide

Slide 6 - Video

Wat is geluid?

Slide 7 - Open vraag


Geluid - decibellen - gehoorschade
Geluiden zijn trillingen van lucht. 
Een luidspreker brengt de lucht in beweging. 
Daardoor zie je een speaker soms trillen bij lage tonen. Geluidssterkte is het volume van geluid. Dit wordt uitgedrukt in decibel (dB).

Geluiden kunnen hoog, laag, hard en zacht klinken. 

Sommige mensen zijn slechthorend. Dat kan veroorzaakt worden door bijv. een hersenbeschadiging of door ouderdom. Het kan ook aangeboren zijn. Als iemand lang luistert naar geluid dat harder klinkt dan 80 dB, kan dat leiden tot gehoorschade. De gehoorzintuigcellen zijn dan beschadigd.
    In de afbeelding zie je hoeveel geluid 'een activiteit' geeft.

Slide 8 - Tekstslide

Gehoorschade
Gebruik de afbeelding van de vorige slide. Stel je voor dat je in een bandje speelt. (Lees de tabel af ter hoogte van het drumstel).

Hoelang zou je op een avond mogen oefenen zonder dat je kans hebt op blijvende gehoorschade?

Slide 9 - Tekstslide

Antwoorden

89 dB = 1 uur   91 dB = 30 min     94 dB= 15 min     97dB= 7.30 min

100dB = 3.45 min  103 dB= 1.52 min    106 dB= 56 sec.    109dB= 27 sec 

112dB =  14 sec         

Antwoord: bij 110dB heb je kans op lawaaischade boven de ong. 20 sec.

Slide 10 - Tekstslide

De werking van het oor
Bekijk het filmpje van de volgende slide. 

Maak een begrippennet.
In het midden staat 'Het oor'.
Zet er 'belangrijke woorden en/of begrippen' omheen.

Bekijk het filmpje eventueel 2 keer.




Slide 11 - Tekstslide

Slide 12 - Video

Zet de onderdelen die je niet had in het begrippennet er bij.

Slide 13 - Tekstslide

Welke onderdelen van het oor weet je nu al?

Slide 14 - Open vraag

Weet jij nu waar de onderdelen 
(de antwoorden) zich bevinden?
Overhoor elkaar!  ---   Twijfel?  Ga terug naar slide 7
Wat is nr 2?
Gehoorzenuw. Stuurt impulsen naar de hersenen.
8
Stijgbeugel
13
Evenwichtsorgaan
9
Aambeeld
12
Bovenkaak
10
Slakkenhuis
7
Buis van Eustachius
6
Hamer
11
Trommelvlies
4
Rode ruimte
Middenoor: bestaat uit het trommelvlies en de gehoorbeentjes
5
Gehoorgang
3
Oorsmeerkliertjes
2
Oorschelp
1
Ovale venster 
16
Leer de onderdelen van het oor
Paarse ruimte
Binnenoor: Slakkenhuis en evenwichtsorgaan
14
Dit deel + groene ruimte
Buitenoor: Oorschelp + gehoorgang
15

Slide 15 - Tekstslide

Weet jij nu waar de onderdelen 
(de antwoorden) zich bevinden?
Overhoor elkaar!  ---   Twijfel?  Ga terug naar slide 7
Wat is nr 2?
De gehoorzenuw geeft de impuls (elektrisch signaaltje) door naar de hersenen
8
Stijgbeugel. Komt in beweging door het trillen van het aambeel. Geeft de trilling door aan het Ovale venster.
13
Evenwichtsorgaan. Geeft informatie over het evenwicht door naar de evenwichtszenuw (De gehoorzenuw is eigenlijk ook de evenwichtszenuw. De zenuw bevat zenuwvezels vanuit het slakkenhuis en vanuit het evenwichtsorgaan).

9
Aambeeld. Komt in beweging door het trillen van de hamer. Geeft de trilling door aan de stijgbeugel.
12
Bovenkaak
10
Slakkenhuis. Zet geluidstrillingen die vanaf het Ovale venster komen om in impulsen. In het slakkenhuis (opgerold buisje van 3,5 cm lang) zit vloeistof en zintuigcellen met trilhaartjes. De trilhaartjes trillen op volgorde van toonhoogte en geven het signaal door aan de gehoorzenuw.
7
Buis van Eustachius. Regelt de luchtdruk in de trommelholte.
6
Hamer. Komt in beweging door het trillen van het trommelvlies. Geeft de trilling door aan het aambeeld.
11
Trommelvlies. Geluidsgolven botsen tegen het trommelvlies, het trommelvlies trilt. Geeft geluidstrillingen door aan de gehoorbeentjes
4
Rode ruimte
Middenoor: bestaat uit het trommelvlies en de gehoorbeentjes
5
Gehoorgang. Geeft de geluidsgolven vanuit de oorschelp door aan het trommelvlies
3
Oorsmeerkliertjes. Houden het trommelvlies soepel.
2
Oorschelp. Vangt geluidsgolven op. 
1
Ovale venster. Komt in beweging door het trillen van de stijgbeugel. Geeft de trilling door aan het slakkenhuis.
16
Leer de functies van de onderdelen van het oor
Paarse ruimte
Binnenoor: Slakkenhuis en evenwichtsorgaan
14
Dit deel + groene ruimte
Buitenoor: Oorschelp + gehoorgang 
15

Slide 16 - Tekstslide

Leerdoel


Je kent de onderdelen het oor en de functies.
Je kunt uitleggen hoe je geluid waarneemt.

Slide 17 - Tekstslide

Waar liggen de gehoorzintuigcellen?
A
in het middenoor
B
in het slakkenhuis
C
in de gehoorgang
D
in het binnenoor

Slide 18 - Quizvraag

1. De gehoorzintuigcellen worden geprikkeld door geluid en
daar ontstaan impulsen
2. De impulsen gaan via de gehoorzenuw naar de hersenen
A
beide waar
B
beide nietwaar
C
1 waar 2 nietwaar
D
1 nietwaar 2 waar

Slide 19 - Quizvraag

In volgorde
nr 4 - 6 - 8

A
4 trommelvlies 6 buis van Eustachius 8 gehoorzenuw
B
4 gehoorgang 6 gehoorgang 8 oorschelp
C
4 slakkenhuis 6 aambeeld 8 hamer
D
4 evenwichtsorgaan 6 stijgbeugel 8 trommelgang

Slide 20 - Quizvraag

Volgende filmpje ..... herhaling en meer informatie 

Je hebt een begrippennet gemaakt.

Informatie over het slakkenhuis ga je daarbij zetten.

Slide 21 - Tekstslide

Slide 22 - Video

Wat weet je van het slakkenhuis?
Wat is NIETwaar
A
Er zit vloeistof in. Lage tonen 'hoor je' diep in het slakkenhuis
B
Het slakkenhuis is een evenwichtsorgaan
C
Er zitten gevoelige onderdelen in. Deze reageren op geluid.
D
Er zijn hoge tonen die een mens niet hoort en een hond bijvoorbeeld wel

Slide 23 - Quizvraag

De buis van Eustachius
De buis van Eustachius is de verbinding tussen de neus en de oren. Normaal is deze dicht waardoor bacteriën en ongewenste stoffen geen kans hebben om vanuit de keel in het middenoor te komen. Bij slikken, gapen, niesen of kauwen gaat de buis even open. De luchtdruk aan beide kanten van het trommelvlies blijft daardoor gelijk en slijm kan uit het middenoor verdwijnen. Daardoor kan het trommelvlies goed functioneren. 

De buis van Eustachius kan opzwellen en verstopt raken door verkoudheid, allergie of een infectie. Er kan dan te weinig of geen lucht meer in en er kan teveel slijm in het middenoor ontstaan. De druk neemt op dit moment af en het geluid wordt gedempt. Het voelt alsof er vocht in het oor zit en soms kun je pijn aan het oor krijgen. Die pijn kan licht, zurend of hevig zijn. Ook kan het een "vol" gevoel in het oor
geven of kunnen er suizende of klikkende geluiden klinken.
Het kan een 'kietelend' gevoel, moeite om goed te horen of duizeligheid veroorzaken.







Wat gebeurt er in onze oren als een vliegtuig stijgt?
Als het vliegtuig stijgt, neemt de luchtdruk in de cabine geleidelijk af tot het niveau waar het voor de rest van de vlucht op zal blijven. Omdat deze druk lager is dan op de grond moet er uit het middenoor lucht ontsnappen, anders puilt het trommelvlies naar buiten uit. Als alles goed gaat, ontsnapt de lucht in het middenoor gewoon via de buis van Eustachius. Dit gaat veel makkelijker dan het aanzuigen van lucht. Vandaar dat bijna niemand problemen heeft met zijn/haar oren tijdens het opstijgen.

Bij het dalen van het vliegtuig daalt de druk in de cabine en worden de trommelvliezen naar binnen gedrukt. De buis van Eustachius zuigt dan lucht aan omdat er meer lucht in het middenoor moet komen voor het evenwicht.
Even mijn buis van Eustachius openen
2
Groen: middenoor
Rood: Buis van Eustachius
1

Slide 24 - Tekstslide

Leerdoel


Je weet waar de buis van Eustachius zich bevindt.

Je weet wat de functie is van  de buis van Eustachius.

Slide 25 - Tekstslide

Wat is NIETWAAR
over de buis van Eustachius?

A
Als je gaapt of slikt gaat deze open
B
kan verstopt raken
C
Verbinding in het slakkenhuis
D
Verbinding tussen neus en oor

Slide 26 - Quizvraag

Wanneer hoor je iets?
A
Als geluidstrillingen de gehoorgang binnenkomen
B
Als geluidstrillingen het trommelvlies en de gehoorbeentjes laten trillen
C
Als geluidstrillingen speciale 'haartjes' in het slakkenhuis prikkelen
D
Als impulsen vanuit het slakkenhuis via de gehoorzenuw de hersenen bereiken

Slide 27 - Quizvraag

Wanneer weet je dat je de lesstof kent?

Leertip: Vertel het verhaal van het oor

het horen van geluid

het reageren op geluid

Slide 28 - Tekstslide

Download de app
'Help ze niet naar de tuut' 

Maak deze week:

- een screenshot van het geluid 
   tijdens de pauze

-  ergens anders waar veel geluid is. 

Slide 29 - Tekstslide

Slide 30 - Tekstslide

Slide 31 - Video

Gehoorschade
Welke vormen zijn er?

Slide 32 - Open vraag

Lawaaischade
Gaat dat over, als ja, hoe dan?

Slide 33 - Open vraag

Wat kun je doen om
lawaaischade te voorkomen?

Slide 34 - Open vraag

Leerdoel

Je weet:
-  wat gehoorschade en lawaaischade is.
-  hoe gehoorschade en lawaaischade kan ontstaan
-  hoe het voorkomen kan worden 
-  wat de gevolgen zijn 



Audiogram:
Blauw: rechteroor
Rood: linkeroor 
Hoe lager de lijn, hoe
meer gehoorverlies dus
hoe slechter het gehoor.

Welke letters hoor je waar in het audiogram?
Niet leren, wel begrijpen!
In het grijs gearceerde gebied bevindt zich 'de spraak'.
Je kunt zien welke letters zich waar bevinden in het audiogram.
Welke letters hoort deze persoon veel minder?
Bedenk een paar woorden die minder goed verstaanbaar zijn.

Slide 35 - Tekstslide

Slide 36 - Link

Slide 37 - Link

Slide 38 - Link

Iedereen:
Beantwoord de vragen over de afbeelding die op de volgende slide staan.


Overleg met de docent of opstroom leerlingen een poster maken. Opdracht: Lees de tekst hierboven. 
De opdracht vind je op slide 39.
Onderzoek naar verbod van gebruik mobiele telefoon op fiets

Slide 39 - Tekstslide

Welke zintuigen zijn in deze afbeelding actief?
Welke adequate prikkels komen niet binnen en wat zijn de mogelijke gevolgen?

Slide 40 - Open vraag

2017: Driekwart van Nederland wil een app-verbod op de fiets.
Het gebruik van de mobiel op de fiets wordt verboden.
Opstroomstof (overleg met de docent):
Wat is jouw mening? Maak een piccolage over dit onderwerp.

Slide 41 - Open vraag

Wat heb je geleerd?

Slide 42 - Open vraag

Wat vind je nog lastig van deze basisstof?

Slide 43 - Open vraag

Test jezelf

Maak de test jezelf op de iPad

Slide 44 - Tekstslide




Nieuwe oren, kun je niet kopen




1. Lawaaischade gaat (vaak) niet over
2. Wist je dat men soms op hangplekken een hoge toon laat horen?
Ouderen horen die toon niet en jongeren verdwijnen daar dan vanzelf ....
3. Sommige mensen hebben een eigen ......... pieieieieieieieieiep ........

Slide 45 - Tekstslide

Tip
Draag gehoorbescherming bij 'hard geluid':

- tijdens een concert - in de disco
- bij carbid schieten
- bij het afschieten van vuurwerk

Slide 46 - Tekstslide

Extra, maak je keuze uit één van de volgende opdrachten
1. Hoe zit het met het horen van andere organismen uit het 
    dierenrijk?  Vergelijk het gehoor van 3 verschillende dieren.
    Verwerk je gegevens op een originele manier.

2. Hoe werkt het evenwichtsorgaan? 
     (bekijk het filmpje van de volgende slide).
     Maak een samenvatting, gebruik afbeeldingen.

Slide 47 - Tekstslide

Extra: Het evenwichtsorgaan


Bekijk het filmpje (link op de volgende slide).

Maak een korte samenvatting in woorden of een schema.

Slide 48 - Tekstslide

Slide 49 - Video

Wist je dat ....
  

....   Als je duizelig bent, dat komt door je evenwichtsorgaan, dat in je oor zit?
....  Je beter kunt horen als je je handen om je oren plaatst? (olifantenoren maken - je vergroot je oorschelp)
....  Je bij sommige dieren helemaal geen oren kan zien, maar dat ze ze toch hebben?
....  Het heel gevaarlijk is om een voorwerp in je oor te stoppen, omdat je dan je trommelvlies kunt beschadigen.
....  Walvissen onder water goed kunnen horen?
....  Mensen heel slecht horen onder water, omdat onze oren niet geschikt zijn om deze trillingen te horen?
....  Een merel heel goed kan horen? Hij kan een worm horen kruipen onder de grond!
....  Veel dieren hun oorschelpen (het uitwendige oor) kunnen bewegen, zodat ze deze in de richting van het geluid 
      kunnen zetten? 

Slide 50 - Tekstslide