Zorginnovatie en technologie les 4

• maatschappelijke zorg
• MBO
• Studiejaar 4

Zorginnovatie en technologie

Les 4

Kwaliteit van leven

Ethiek

• Nadenken over goed handelen
• Wat vind je goed en wat vind je niet goed? 
• Waarmee ben je het eens en waarmee niet?
• Wat vind je acceptabel en wat niet? 

Ethische dilemma’s in je praktijk, hoe los je die op?

Hoe maak je een afgewogen keuze? 

• Verkennen (Wat is er aan de hand?)
• Onderzoeken (Wat is het dilemma/ethische vraag?)
• Afwegen (Wat zijn de gevolgen en voor wie?)
• Besluiten (Doe je nooit alleen)

1. Verkennen: wat is er aan de hand? Welke handelingsopties

zijn er en wie zijn in deze situatie de betrokkenen?

2. Onderzoeken: wat is de ethische vraag of het dilemma?

Welke argumenten (waarden, belangen en principes) zijn

hier in het spel?

3. Afwegen: weeg zorgvuldig af waarom je een bepaalde keuze maakt en

wat mogelijke gevolgen zijn voor wie. Wat is het gevolg voor de cliënt van

jouw handeling of het nalaten daarvan?

4. Besluiten: zoek naar de balans tussen alle (morele) betrokkenen met het

oog op goede zorg.

Kwaliteit van leven

Je kunt met technologie zorgvragers ondersteunen, hun leven aangenamer maken en de eigen regie en zelfredzaamheid versterken. 

Passende zorg

Houd rekening met:

• mogelijkheden
• beperkingen
• reële behoefte 
• wensen van de zorgvrager
• persoonlijke levenssfeer
• culturele achtergrond
• gewoonte en gebruiken

Zorg afstemmen op

• Behoefte en eigen mogelijkheden zorgvrager 
• De ondersteuning die het sociaal netwerk kan bieden

De vier levensdomeinen

• Lichamelijke welbevinden
• Mentaal welbevinden
• Woon- en leefomstandigheden
• Participatie

Het leven in een zorginstelling (verpleeghuis, ziekenhuis, revalidatiekliniek). Dit verwerk je in een zorgplan!

Lichamelijk welbevinden

Het doel:

• Iedereen uit de veren
• Gewassen en gekleed
• Juiste medicatie op het juiste moment

Mentaal welbevinden

De zorgvrager kan rekenen op respect voor de ondersteuning van de eigen identiteit en de wens om een zo zelfstandig mogelijk leven te leiden.

Woon- en leefomstandigheden

• Een veilige woonruimte waar ze zich thuis voelen
• Zelf bepalen hoe je je woonomgeving inricht

Participatie

• Creëren van mogelijkheden die nodig zijn om te kunnen deelnemen aan de samenleving.
• Invulling persoonlijke interesses of hobby's 
• Onderhouden van contacten
• Aanspreken op mogelijkheden ipv beperking
• Bewegingsvrijheid (rollator/ Scootmobiel)

Filmpje

• Benoem de voor en nadelen van deze technologie?
• Van welke levensdomeinen wordt hier gebruik van gemaakt?
• Wat voor een bijdrage levert dit op voor deze meneer?

https:

Passende technologie vinden en kiezen

www.thuisleefgids.nl

www.hulpmiddelenwijzer.nl

www.zorgvoorbeter.nl

www.sjoboks.nl

Voorwaarde voor een verantwoorde inzet van technologie

1. Behoefte en mogelijkheden ( met de technologie om kunnen gaan)
2. Taken en verantwoordelijkheden (wie doet wat, wanneer?)
3. Omgaan met technologie: weet hoe het werkt, waar kan je terecht met vragen, weet wat je moet doen als het niet werkt, zorg dat de zorgvrager weet wat hij moet doen en hoe het werkt
4. Blijf verbeteren (evalueren) 

Casus: Leefstijlmonitoring of privacy

Mevrouw Jansen is licht dementerend en woont nog thuis. Haar zoon Bert woont bij haar in de buurt en komt een paar keer in de week langs. Hij maakt zich zorgen over zijn moeder. Ze is al eens gevallen in de badkamer en soms lijkt de koelkast dagen ongebruikt. De zorg voor zijn moeder valt hem steeds zwaarder naast zijn dagelijks werk en hij wil graag in de gaten houden of alles bij zijn moeder goed gaat. 

MONITOREN BEWEGINGEN CLIËNT

De zorginstelling heeft hier alle begrip voor en stelt voor de bewegingen van mevrouw Jansen te monitoren met behulp van een sensor in het huis (leefstijlmonitoring). Zo kan Bert zijn moeder volgen met zijn iPad. Als ze naar het toilet gaat, hoe laat ze opstaat, maar ook als ze de deur uitgaat en weer thuiskomt.

WIN-WIN SITUATIE OF NIET?

Het monitoren geeft Bert een veiliger gevoel, het ontlast de zorgprofessional en het geeft mevrouw Jansen meer bewegingsvrijheid. Het lijkt een win-win situatie voor alle betrokkenen. Mevrouw Jansen sputtert echter tegen. Voor haar is die controle helemaal niet nodig. Ze vindt het gedoe en wil met rust gelaten worden. ‘Jullie hoeven niet steeds te weten waar ik ben’, zegt ze. 

Vraagstuk

Wat zou jij als zorgprofessional doen in deze situatie? Kies een handelingsoptie:

1. Ik zet de monitoring toch in om Bert een veiliger gevoel te geven. De monitoring is maar een beperkte inbreuk op de privacy omdat er geen camerabeelden zijn. Na een tijdje evalueren we hoe het gaat.
   
2. Ik doe niets, monitoren is een inbreuk op haar privacy. Mevrouw Jansen geeft duidelijk aan dat zij de monitoring niet nodig vindt.
   
3. Ik probeer mevrouw Jansen ervan te overtuigen dat de monitoring Bert geruststelt en dat zij er geen last van heeft.
   
4. Ik bespreek met Bert en mevrouw Jansen wat eventuele andere oplossingen zijn. Bijvoorbeeld een alarmknop.
   
5. Anders, namelijk… (formuleer jouw eigen manier van handelen)

Welke keuze je ook maakt, er gaat altijd een visie, wetgeving of een persoonlijke opvatting achter schuil. 

Wens van de cliënt, familie of professional? 

Hoe maak je de afweging tussen keuzevrijheid van de cliënt of controle en bescherming van de cliënt met technologie?