Hoofdstuk 2 paragraaf 4 Nederland en het interbellum

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Welkom in de geschiedenisles!

H3 - Het Interbellum

2.4 - Nederland in het interbellum

Leerdoelen: 

• Je kan het volgende kenmerkend aspect in je eigen woorden uitleggen: ‘De economische wereldcrisis.’

• Je kan uitleggen welke sociale verdeling bestond in Nederland.

• Je kan uitleggen hoe de economie zich ontwikkelde.

• Je kan uitleggen welke politieke ontwikkelingen plaatsvonden.

• Je kan uitleggen wat een levensbeschouwing is.

• Je kan uitleggen wat verzuiling is.

• Je kan uitleggen welke zuilen/levensbeschouwingen in Nederland bestonden.

• Je kan wat de AVRO met de verzuiling te maken heeft.

• Je kan uitleggen wat een uitkering is.

• Je kan uitleggen wat stempelen is.

• Je kan uitleggen wie Colijn was.

• Je kan uitleggen wat de aanpassingspolitiek is.

• Je kan uitleggen welk economisch beleid Nederland voerde onder bewind van Colijn.

• Je kan uitleggen wat de gouden standaard is.

• Je kan uitleggen waarom de gouden standaard de crisis verergerde in Nederland.

• Je kan uitleggen hoe de NSB ontstond.

• Je kan uitleggen welke ideologie de NSB volgde.

• Je kan uitleggen waarom de NSB in Nederland weinig succes had.

• Je kan het volgende kenmerkend aspect in je eigen woorden uitleggen: ‘De economische wereldcrisis.’

Planning

• 20 minuten uitleg. 
• 20 minuten zelfstandig werken.
• 10 minuten: Beantwoorden leidende vraag. 

Afspraak: 

Ben je klaar met beantwoorden van de vraag: Ga verder met je huiswerk. 

Noem de 4 zuilen in de Nederlandse samenleving.

Verzuiling

In Nederland waren er verschillende levensbeschouwingen. 

0

Leg uit hoe de wereldcrisis ook naar Nederland kwam.

Crisis in Nederland

• Nederland wordt zwaar door de crisis geraakt: de handel met de VS en Duitsland komt vrijwel stil te staan.

• Bedrijven en fabrieken moeten de deuren sluiten.

• Tussen 1929 en 1935 stijgt de werkloosheid van 22.000 naar 500.000

Leg uit waarom je moest stempelen bij een stempelkantoor.

Stempelen voor 'de Steun'

Er is nauwelijks steun van de overheid: 

alleen werklozen tussen 21 en 60 jaar krijgen de steunuitkering.

Hiervoor moeten ze 2 keer per dag in de rij staan om te stempelen. 

Dit is vooral bedoeld om zwartwerken te voorkomen.

• Je kan het volgende kenmerkend aspect in je eigen woorden uitleggen: ‘De economische wereldcrisis.’

Planning

• 20 minuten uitleg. 
• 20 minuten zelfstandig werken.
• 10 minuten: Beantwoorden leidende vraag. 

Afspraak: 

Ben je klaar met beantwoorden van de vraag: Ga verder met je huiswerk. 

Leg uit hoe werkverschaffingsprojecten weer zorgden voor een groei in de economie.

Werkverschaffingsprojecten

Net als in andere landen probeert de overheid werklozen 

aan werk te helpen met werkverschaffingsprojecten.

Grote projecten zoals het Amsterdams Bos en de Afsluitdijk 

helpen mannen aan werk en een beetje inkomen.

Vernedering

• De steun is vaak te laag, daarom moeten mensen ook andere hulp krijgen.

• Zo krijg je bijvoorbeeld kleding, maar daar staat wél een stempel in: iedereen kan dat zien.

• Je hoeft geen rijwielbelasting te betalen: maar ook dát kan iedereen zien

Leg uit wat aanpassingspolitiek is.

Aanpassingspolitiek

1934

De Nederlandse regering van minister-president Colijn besluit dat er minder uitgaven moeten zijn, omdat er minder inkomsten zijn: Nederland moet zich aanpassen. Lonen van ambtenaren en bij de werkverschaffing gaan omlaag, 

net als de steunuitkering. Het maakt de problemen alleen maar groter...

Leg uit wat Colijn was.

Zo ziet Colijn zich graag: de leider die Nederland door de storm (crisis) heen stuurt...

...en zo zien sommige Nederlanders hem: als iemand die helemaal niet helpt, maar mensen laat verzuipen!

'Colijn is een zwijn!', zeggen sommige mensen.

Leg het verband uit tussen de Gouden Standaard en de crisis in Nederland.

De gouden standaard

De gouden standaard zorgt ervoor dat je munt veel waard is. De hoeveelheid geld staat gelijk aan een bepaalde hoeveelheid goud. Als je als land geld bijdrukt daalt de waarde van het geld omdat je meer geld hebt t.o.v. dezelfde hoeveelheid goud. (Inflatie)

- Nederland laat de standaard als een van de laatste landen los waardoor ook onze producten t.o.v. het buitenland duurder werden --> minder export. In 1936 wordt de standaard losgelaten en groeit de economie weer een beetje.

Leg uit waarom de NSB niet zoveel aanhang kreeg als de Nazi's in Duitsland.

NSB

vanaf 1931

Ook in Nederland zijn er anti-democratische groepen die vinden dat 

de oplossing voor de crisis buiten de democratie moet worden gevonden.

De Nationaal-Socialistische Beweging van Anton Mussert is een partij die geïnspireerd is door de NSDAP van Hitler.

NSB

vanaf 1931

De NSB haalde bij de eerste verkiezing dat zij meededen 8% van de stemmen. 

Maar de democratie kwam nooit in gevaar. 

Totalitaire partije maakten weinig kans doordat Nederland niet ontwricht was na de Eerste Wereldoorlog. 

Katholieken en protestantse kerken verboden gelovigen om lid te worden. 

• Je kan het volgende kenmerkend aspect in je eigen woorden uitleggen: ‘De economische wereldcrisis.’

Huiswerk: 2.4. 

• Maken 2.4. 
• Leren leerdoelen 2.4.  

Fijne dag!