2.1 Moordaanslag in Sarajevo

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

2.1 - Moordaanslag in Sarajevo

Wat weet je nog over WO1?

Leervragen

1. Hoe liepen de spanningen tussen Europese landen op?
2. Wat waren de oorzaken van de Eerste Wereldoorlog?
3. Welke gebeurtenis was de directe aanleiding van de Eerste Wereldoorlog?

Deel 1

Oplopende spanningen tussen Europese landen

Oorzaken spanningen Europa

1. Nationalisme
2. Wapenwedloop
3.  Modern imperialisme
4. Militarisme
5. Bondgenootschappen

Nationalisme

= Trots zijn op je eigen land en/of volk

Men voelde zich o.a. verbonden door dezelfde gewoonten, taal en geschiedenis.

Andere volken worden gezien als vijand en/of minderwaardig !

Nationalisme - De Balkan (voorbeeld 1)

De Balkan hoort al eeuwen bij het Ottomaanse Rijk (Turkije)

• Nationalisme zorgt dat deze landen onafhankelijk willen worden!

Servië werd al eerder onafhankelijk en Bosnië maakte zich ook los van het Ottomaanse Rijk. MAAR --> Bosnië ging bij Oostenrijk-Hongarije horen.

Serven en Bosniërs pleegden aanslagen om Oostenrijk-Hongarije te verdrijven. Rusland stond achter hen (grote broer principe).

Nationalisme - Duitse Keizerrijk (voorbeeld 2)

In 1871 werd Duitsland 1 staat --> Keizerrijk

• Duitse keizer wilde Duitsland laten uitgroeien tot het economisch en militair sterkste land van Europa

Wat was daarvoor nodig?

• Een sterke vloot​ 
• Kolonies in Afrika en Azië (modern-imperialisme)

Wapenwedloop​

= Landen proberen elkaar te overtreffen op militair gebied

Bouw van sterke Duitse vloot --> Engeland voelt zich bedreigd

 Gevolg: Engeland ging ook oorlogsschepen bouwen

Door industrialisatie --> moderne technieken (betere wapens maken)

• Veel landen maakten in deze periode duizenden wapens!

Modern imperialisme

= Veroveren van gebieden in Afrika en Azië door Europese landen (vanaf de 19e eeuw)

Waarom kolonies?

• Grondstoffen + aanzien (ofwel; MACHT)

Duitsland wilde hierin meer macht 

= bedreigend voor Frankrijk en Engeland

Militairisme 

= Het uitbreiden en verheerlijken van militaire macht

Men had zin om  oorlog te voeren. Laten zien welk land het beste was. 

Deel 2

Oorzaken van de Eerste Wereldoorlog

Bondgenootschappen

= Afspraak tussen 2 (of meer) landen om elkaar te helpen (bijv. bij oorlog)

Voor macht + veiligheid zochten landen bondgenoten

Maar; er waren ook risico´s

• Klein conflict kan snel uitgroeien tot oorlog
• Bondgenoten waren verplicht om elkaar te helpen

Bondgenootschappen WO1

Centralen	Geallieerden
Duitsland	Frankrijk
Oostenrijk-Hongarije	Groot-Brittannië
Italië	Rusland
Turkije	VS

Overgestapt in 1915

Deed pas mee in 1917

Haakte af in 1917

Bondgenootschappen

Deel 3

De aanleiding van de Eerste Wereldoorlog

De aanleiding van WO1

• 28 juni 1914
• Oostenrijkse troonopvolger Franz Ferdinand & vrouw, Sophia --> doodgeschoten in Sarajevo (hoofdstad Bosnië)

De aanleiding van WO1

• Moordaanslag gepleegd door Gavrilo Princip --> Bosnische nationalist (Zwarte Hand)
• Princip wilde bij Servië horen en niet bij Oostenrijk en Hongarije (bezetter)

O-H --> Onderzoek in Servië naar organisatie achter aanslag

Start WO1

1. Servië --> weigert O-H toegang tot grondgebied
2. O-H verklaart oorlog aan Servië
3. Rusland steunt Servië --> mobiliseert het leger
4. Duitsland helpt bondgenoot O-H --> verklaart oorlog aan Rusland én Frankrijk (na mobilisatie)
5. Duitsland schendt neutraliteit België (door binnen te vallen om richting Frankrijk te gaan)
6. Engeland steunt België --> verklaart oorlog aan Duitsland

Ein frischer, fröhlicher Krieg .....

Quizvragen

Paragraaf 2.1

Wanneer vond de Eerste Wereldoorlog plaats?

1. 1933 - 1945
2. 1901 - 1917
3. 1914 - 1918
4. 1939 - 1945

Op de achtergrond zie je een foto van een wapenfabriek uit de Eerste Wereldoorlog.

Van welke oorzaak van de Eerste Wereldoorlog is dit een voorbeeld?

1. Militarisme
2. Bondgenootschappen
3. Modern imperialisme
4. Wapenwedloop

Noem nog 2 andere oorzaken voor de Eerste Wereldoorlog

Wat was de aanleiding van de Eerste Wereldoorlog?

1. De moord op de prins van Oranje
2. De Duitsers hadden de wapenwedloop verloren, nu moesten ze wel oorlog voeren
3. De moord op kroonprins Franz Ferdinand
4. Frankrijk kon de wapenwedloop niet winnen en begon daarom de oorlog

Wat hoort niet bij de
Eerste Wereldoorlog?

1. Duitsland
2. Jodenvervolging
3. Loopgraven
4. Bondgenootschappen

Wie is de moordenaar op de afbeelding?

1. Franz Joseph
2. Franz Ferdinand
3. Gavrilo Princip
4. Adolf Hitler

Om welke reden schoot Gavrilo Princip Frans Ferdinand dood?

1. Princip had een persoonlijk conflict met Frans Ferdinand
2. Princip kreeg flink betaald om Frans Ferdinand neer te schieten
3. Princip wilde een wereldoorlog ontketenen
4. Princip zag Frans Ferdinand als de bezetter van Bosnië en dus als vijand

Examenvraag

Voorbeeld