9 MVX

• PAV
• Secundair onderwijs

W E L K O M

Hoe vind ik het onderwerp?

• Kijk naar de titel
  
• Kijk naar de afbeeldingen
  
• kijk naar de tussenkopjes
  
• kijk of er woorden zijn die anders gedrukt zijn, bijvoorbeeld vet, schuin, onderlijnd, GROOT of gekleurd.

Hoe vind ik de hoofdgedachte van een tekst? 

Belangrijke informatie haal je uit:

• Het onderwerp
  
• Stel jezelf de vraag:       
  > Wat wordt er in de tekst verteld over <het onderwerp>?

Verschil tussen de onderwerp en hoofdgedachte

Onderwerp:

• bestaat uit één (of enkele) woorden. NOOIT in zin!
  

Hoofdgedachte:

• bestaat uit één volledige zin (soms twee).
  
• Vraag bij hoofdgedachte:
  Wat is het belangrijkste wat er in de hele tekst over het onderwerp wordt gezegd?

4 TEKSTDOELEN?

1. Amuseren

De schrijver wil je vermaken met de tekst, b.v. een strip

2.Informeren

De schrijver wilt dat je iets te weten komt, b.v. een nieuwsbericht

3. Activeren

De schrijver wilt dat je na het lezen iets doet of net iets niet doet, b.v. een advertentie

4. Overtuigen

De schrijver wilt dat je na het lezen dezelfde mening hebt als hem

Oefeningen in het werkboek:

BLZ. 56 OPDRACHT 2A -2B - 2C

Zelfstandig: LEES EERST DE TEKST

EN BEANTWOORD DAARNA DE VRAGEN

Oefeningen in het werkboek:

BLZ. 56 OPDRACHT 2A -2B - 2C

Synoniem

Woorden die van elkaar verschillen, maar die hetzelfde betekenen.

*Toilet/wc

*kapot/stuk

Homoniem

Homoniemen zijn woorden die je hetzelfde schrijft en die hetzelfde klinken, maar die een verschillende betekenis hebben.

*bank

*haar

SYNONIEM: LANGZAAM

1. TRAAG
2. SNEL
3. GAUW
4. RAP

WELKE VAN DE ONDERSTAANDE WOORDEN IS EEN HOMONIEM

1. ROK
2. TELEVISIE
3. LADDER
4. BLIK

SYNONIEM: MOEILIJK

1. COMPLEX
2. SIMPEL
3. LICHT
4. EENVOUDIG

De gevoelswaarde van woorden

Gevoelswaarde van woorden

Stel dat je iemand wil troosten die iets ergs heeft meegemaakt. Zeg je dan dat die niet moet "janken”? Of zeg je dat op een andere manier? En hoe vertel je aan iemand een onaangename waarheid zonder hem of haar te beledigen?

Om een juiste keuze te maken, moet je niet alleen weten wat woorden betekenen maar ook welk gevoel ze kunnen oproepen.

"Het gerecht was niet te vreten! Het was walgelijk! Je verdient een pluim als je dit gerecht volledig opgegeten krijgt!"

"Het gerecht dat ik besteld had, bleek uiteindelijk toch niet volledig mijn ding te zijn. Het lag me niet zo goed." 

"Het gerecht was niet te vreten! Het was walgelijk! Je verdient een pluim als je dit gerecht volledig opgegeten krijgt!"

"Het gerecht dat ik besteld had, bleek uiteindelijk toch niet volledig mijn ding te zijn. Het lag me niet zo goed." 

= klinkt negatiever

= klinkt positiever

Oefeningen in het werkboek:

BLZ. 58 OPDRACHT 3F

Oefeningen in het werkboek:

BLZ. 58 OPDRACHT 3F

FILMPJE BLZ. 59

* Sarcasme = een ergere vorm van ironie

FILMPJE BLZ. 60

• SPULLEN 
• MOOI
• LIEF
• WIT
• BETALEN
• MEESTAL

Vul de weggelaten woorden in. In elke zin moet er één woord ingevuld worden met verschillende betekenissen.

1. De _____ melkt de koe en na het eten laat ik een harde

_____

2. Onze hond loopt aan de ____  en mijn moeder doet altijd aan de ______

3. Cola drink ik niet uit een fles maar uit een ____ en de wiskunde leerkracht heeft altijd een serieuze _____ in zijn ogen

Formule volume berekenen

- Stap 1: Vorm bepalen

- Stap 2: Welke formule?

- Stap 3: evt. omzetten

een maat waarmee je kunt meten hoeveel energie in je voeding zit

DE REGEL VAN 3

Energiebalans: geeft de verhouding aan tussen de hoeveelheid calorieën die je eet en die je verbrandt.

Hoe wordt energie uitgedrukt

Energie wordt op etiketten
uitgedrukt in kilocalorieën(kcal)

1 Kcal = Kilocalorie 
(1000 calorieën)

Energie

Waar denk jij aan bij het woord "energie"?

Welke bewering over energie is juist?

1. Een mogelijkheid om iets te laten werken .
2. Alles wat beweegt, warm is of iets doet.
3. Energie kent veel verschillende vormen én bronnen.
4. Alle beweringen zijn juist.

Waarvoor heb je vandaag al energie gebruikt?
Geef enkele voorbeelden.

Heb je vanmorgen gedoucht? Dan werd het water misschien wel opgewarmd met gas.

Het licht in je kamer werkt op elektriciteit, misschien wel geproduceerd uit wind.

Kwam je met het openbaar vervoer of de auto? Dan bestaat de kans dat je vervoermiddel reed op benzine geproduceerd uit olie.

Je ziet het: energie kunnen we halen uit verschillende bronnen

Jouw energieverbruik.

ENERGIEBRON?

Elke energiebron levert een andere soort energie die we kunnen gebruiken voor verschillende dingen!

MAKEN OPDR 1+2 BLZ. 66

ENERGIEVORMEN

maken opdracht 3+4+5

1. Bewegingsenergie

Dit is de energie van dingen die bewegen. 
Voorbeeld: Een rennende hond.

2. Chemische Energie

Dit is de energie die in spullen zit, zoals in eten of batterijen.

Voorbeeld: Je batterij in je speelgoedauto.

3. Elektrische Energie

Dit is de energie van elektriciteit.

Voorbeeld: Een lamp die licht geeft.

4. Kernenergie

Dit is energie die vrijkomt uit de kernen van atomen. 

Voorbeeld: Energie opgewekt in een kerncentrale door het splitsen van atomen.

5. Magnetische Energie

Dit is de energie van magneten die dingen aantrekken of afstoten.

Voorbeeld: Een magneet die een spijker vasthoudt.

6. Stralingsenergie

Dit is energie die door de lucht reist, zoals licht of warmte.

Voorbeeld: Zonlicht.

7. Thermische Energie

Dit is de energie van warmte.

Voorbeeld: Een warme kop chocolademelk.

8; Potentiële Energie

Dit is energie die dingen hebben omdat ze hoog liggen.

Voorbeeld: Een bal op een trap.

ENERGIEVORMEN

UIT JE HOOFD LEREN VOOR DE EVALUATIE!

ENERGIEOMZETTING

Voorbeeld 1: Lopen of Fietsen

Wanneer je een maaltijd eet, zoals een boterham, wordt de chemische energie in het voedsel omgezet in bewegingsenergie. Je lichaam gebruikt die energie om te bewegen, zoals bij het lopen of fietsen.

Voorbeeld 2: Broodrooster

Een broodrooster verandert elektrische energie in thermische energie (de warmte die het brood toost).