Tweede/derde klas - Tekstverbanden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Tweede/derde klas: Tekstverbanden

Lesdoelen

Aan het einde van de les ... :

• ... weet je welke tekstverbanden er zijn.
• ... weet je hoe je de tekstverbanden kan herkennen.
• ... weet je hoe je het tekstverband moet noteren.
• ... weet je het belang van signaalwoorden.

Wat is een tekstverband?

De samenhang tussen zinnen en alinea's. 

Wat zinnen en/of alinea's met elkaar te maken hebben. 

!! Signaalwoorden !!

Welke tekstverbanden moet je kennen?

Uitspraak - opsomming

Uitspraak - tegenstelling

Uitspraak - voorbeeld

Middel - doel

Oorzaak - gevolg

Uitspraak - vergelijking

Uitspraak - reden

Uitspraak - conclusie

Uitspraak - samenvatting

Uitspraak - voowaarde

Signaalwoorden

https://quizlet.com/nl/632777599/hv3-verbanden-en-signaalwoorden-flash-cards/?i=2vlqcu&x=1jqt

In Nederland zijn de snelwegen overvol. Hetzelfde zie je in alle landen van West-Europa.

1. uitspraak - voorbeeld
2. uitspraak - vergelijking
3. uitspraak - tegenstelling
4. uitspraak - toelichting

Je kunt in de Randstad in de spits haast niet meer opschieten. Zo kost het je vaak twee uur om van Den Haag naar Rotterdam te reizen, een afstand die je normaal in 20 minuten aflegt.

1. oorzaak - gevolg
2. uitspraak - reden
3. uitspraak - voorbeeld
4. uitspraak - conclusie

Het heeft de afgelopen winter nauwelijks gevroren. Hierdoor zijn er dit voorjaar erg veel insecten.

1. uitspraak - tegenstelling
2. uitspraak - reden
3. oorzaak - gevolg
4. uitspraak - voorwaarde

Ik heb besloten meer aan sport te gaan doen, omdat ik me de laatste tijd slap en futloos voel.

1. oorzaak - gevolg
2. uitspraak - reden
3. uitspraak - tegenstelling
4. uitspraak - voorwaarde

Oorzakelijk en redengevend verband

De dakconstructie van de sporthal werd zwaar belast door sneeuw. Daarom werd de sporthal gesloten. 

Afgelopen nacht viel er meer dan een meter sneeuw. Daardoor stortte het dak van de sporthal in. 

Welke is oorzakelijk en welke redengevend?

Mijn vrije tijd gebruik ik voor leuke dingen. In de eerste plaats sport ik graag, verder houd ik van series kijken. Ook vind ik het heerlijk om te lezen.

1. uitspraak - opsomming
2. uitspraak - tegenstelling
3. uitspraak - samenvatting
4. uitspraak - reden

Evert is een ontzettend avontuurlijke vent. Zijn broer daarentegen is een enorme huismus die er geen behoefte aan heeft bijzondere dingen te beleven.

1. uitspraak - voorbeeld
2. uitspraak - vergelijking
3. uitspraak - opsomming
4. uitspraak - tegenstelling

De stichting Wakker Dier komt op voor de dieren. Door middel van reclamespotjes op de televisie vraagt die club aandacht voor het ellendige leven van kippen en varkens in de bio-industrie.

1. uitspraak - voorbeeld
2. uitspraak - vergelijking
3. middel - doel
4. oorzaak - gevolg

De recescent van Kidsweek vindt dit een prachtig boek. Maar in de Jeugdboekengids lees ik een heel negatieve bespreking. De meningen zijn dus nogal verdeeld.

1. uitspraak - opsomming
2. uitspraak - tegenstelling
3. uitspraak - vergelijking
4. uitspraak - conclusie

Kortom, al is er heel wat aan te merken op de geloofwaardigheid van het verhaal, op de manier waarop personages zijn neergezet en het slot, toch zullen veel kijkers van deze film genieten.

1. uitspraak - samenvatting
2. uitspraak - opsomming
3. uitspraak - voorbeeld
4. uitspraak - voorwaarde

Als je nu meteen vertrekt, kun je nog op tijd komen voor het concert.

1. uitspraak - voorbeeld
2. oorzaak - gevolg
3. uitspraak - reden
4. uitspraak - voorwaarde

Opdracht tekstverband noteren

Noteer beide delen van het verband.

1. Zoek het signaalwoord.
2. Zoek de uitspraak (= deel 1)
3. Zoek het verband (= deel 2).

Voorbeeld

Voor het proefwerk geschiedenis had ik een slecht cijfer, omdat ik er te weinig voor geleerd had.

Uitspraak: 
Voor het proefwerk geschiedenis had ik een slecht cijfer

Reden:
Ik had er te weinig voor geleerd. 

Wat is de uitspraak (deel 1) van het tegenstellend verband?

Vorig jaar sportte ik drie keer in de week, maar nu heb ik daar geen tijd meer voor.

Wat is de tegenstelling (deel 2) van het tegenstellend verband?

Vorig jaar sportte ik drie keer in de week, maar nu heb ik daar geen tijd meer voor.

Lesdoelen

Aan het einde van de les ... :

• ... weet je welke tekstverbanden er zijn.
• ... weet je hoe je de tekstverbanden kan herkennen.
• ... weet je hoe je het tekstverband moet noteren.
• ... weet je het belang van signaalwoorden.