Nask 4TL 9.5 Halfgeleiders

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

9.5 Halfgeleiders

Vragen §9.4

Terugblik §9.4

Een fietslamp gaat automatisch in het donker aan. Welk onderdeel zit er zeker in deze lamp?

1. Een LDR
2. Een NTC
3. een relais
4. Een transistor

Welk onderdeel zit er zeker in een digitale thermometer?

1. Een LDR
2. Een NTC
3. Een relais
4. Een transistor

In een schakeling voor een automatische straatlantaarn is een LDR opgenomen als schakelaar.
Welk onderdeel is de LDR?

1. sensor
2. verwerker
3. actuator

uit welke drie onderdelen bestaat een automatische schakeling altijd?

Wanneer er meer licht op een LDR valt, wordt de weerstand ...... en de stroomsterkte door de LDR ......

1. Groter, Kleiner
2. Kleiner, Groter
3. Groter, Blijft Gelijk
4. Kleiner, Kleiner

Hoe noemt het volgende symbool:

1. LDR
2. Weerstand
3. Led
4. Motor

Wat betekent het symbool hiernaast?

1. LDR
2. NTC
3. LED
4. diode

Bij een inbraakalarm is het alarm de:

1. Sensor
2. Verwerker
3. Actuator

Je leert ...

• de werking van led en diode in een schakeling uitleggen;
• de werking van een transistor in een automatische schakeling uitleggen;

Halfgeleiders

Halfgeleiders zijn onderdelen van een elektrische schakeling die zich soms gedragen als geleider en soms als isolator. 

Diode

1

2

3

Light Emitting Diode

Een LED sluit je in de doorlaatrichting

aan.

De langste aansluitpoot met de plus,

de kortste met de min.

Transistor

Naast het relais kunnen we ook een ander soort automatische schakelaar gebruiken: de transistor. 

Transistor

Drie aansluitpunten

 1) collector (C)

 2) basis (B)

 3) emitter (E)

Kleine stroom B naar E,

grote stroom C naar E

Geen signaal

Geen stroom van basis naar emitter —>

Geen stroom van collector naar emitter

Wel signaal

Zwakke stroom van basis naar emitter —>

Grote stroom van collector naar emitter

Werking transistor

Inbraak alarm

Voordeel en nadeel transistor

Voordeel: 
Een transistor is kleiner dan een relais en daardoor beter toepasbaar in kleinere schakelingen. 

Nadeel: 

Het feit dat de transistor met kleinere stromen werkt terwijl het relais grotere stromen kan verwerken.

Aan de slag!

Lezen §9.5 uit je boek

Maak opdracht 108, 110, 111, 116, 119 en 121

Wat weet je al???

Wat is een diode?

1. Een soort lampje
2. Een weerstand
3. een elektronisch onderdeel dat de stroom maar één richting doorlaat
4. Een stroombron

Wat is een LED?

1. een soort gloeilamp
2. een soort tl verlichting
3. een lichtgevende diode
4. een soort spaarlamp

Wat is er bijzonder aan een LED?

1. Het kan meer spanning aan
2. Het kan meer stroomsterkte aan
3. De stroom kan maar in 1 richting er doorheen
4. De stroom kan in alle richtingen er doorheen

Wat is geen stroomrichting in een transistor

1. basis --> collector
2. basis --> emitter
3. Collector - Emitter

Een transistor wordt opgenomen als schakelaar. Door welk onderdeel wordt de transistor bediend?

1. Door de basis
2. Door de emitter
3. Door de collector
4. Door een draadje

Sleep de woorden op de juiste symbolen

NTC

Lamp

Relais

Transistor

LDR

Een transistor heeft een aan- en een uit-stand.
Welke stromen lopen er in de aan-stand door de transistor?

1. basis -> emitter collector -> emitter
2. basis -> collector basis -> emitter
3. collector -> emitter basis -> collector

Je kunt...

• de werking van led en diode in een schakeling uitleggen;
• de werking van een transistor in een sensorschakeling uitleggen;

Ja, dat kan ik!

😒🙁😐🙂😃