H5.2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

§5.2 Europa wordt christelijk

Lesdoelen

• Op welke manier het christendom in Nederland werd verspreid
• Hoe heel Europa christelijk werd
• Hoe Germaanse tradities bleven bestaan
• Waardoor geestelijken belangrijk waren in de samenleving 

Leenstelsel: Sleep de blauwe woorden naar de juiste plaats.

Leenman

Trouw

Leenheer

Leenman

Macht

Waarom werd het Frankische rijk na de dood van Karel de Grote zwakker?

Verspreiding

Rond 700 had je in Nederland de Franken, Saksen en Friezen.

De Franken waren christelijk, maar de Friezen hadden natuurgoden.

De christenen wilden dat de heidenen ook christen werden.

De Friezen hadden vele goden. Wie had welke taak?

Donar

Wodan

Tiwaz

Freya

Sunna

Oppergod.

God van de donder

God van de zon.

God van de oorlog

Godin van de liefde

De Friezen hadden vele goden. Welke dag is ernaar vernoemd?

Donar

Wodan

Tiwaz

Freya

Sunna

Woensdag

Donderdag

Zondag

Dinsdag

Vrijdag

Monniken en nonnen

Sommige christenen wilden zich volledig op God richten

Hiervoor zonderden zij zich af van de wereld

Deze monniken en nonnen leefden samen in een klooster

Hier konden zij hun leven aan God geven

ora et labora

schrijver

Beeld van Maria met kind

monnik met document

kruisbeeld

monnik met boek

schrijfspullen

Missionarissen

Sommige monniken trokken rond om anderen te bekeren

Deze missionarissen maakten andere mensen christelijk

Vooral de Germaanse heidenen waren hun doelwit

Met succes: rond 500 werden de Franken al christelijk

Welk begrip past het best bij de omschrijving?

Iemand met de opdracht om mensen tot het christendom te bekeren

1. Heiden
2. Missionaris
3. Geestelijke
4. Saksen

Christelijk Europa

• Germaanse volken zagen de missionarissen als indringers.
• De missionarissen probeerden daarom Germaanse vorsten te bekeren.
• Vervolgens dwongen veel vorsten hun onderdanen om christen te worden.
• Om christen te worden, moest iemand worden gedoopt.
• In 1000 was bijna heel Europa christelijk.
• Mensen gingen leven volgens de christelijke normen en waarden.
• Zo gingen ze bijvoorbeeld moord en diefstal zien als zonden.

Verspreiding van het christendom

Kies het juiste antwoord:
Een missionaris...

1. hielp de Frankische koning gebieden te veroveren
2. was een Germaanse geestelijke
3. had opdracht het Christendom verspreiden

Kies het juiste antwoord:
De Germanen hadden een

1. polytheïstische godsdienst
2. monotheïstische godsdienst

Willibrord

Rond 700 was het de beurt aan de Friezen

Dit was de taak van de Ierse monnik Willibrord

Hij werd de bisschop van Utrecht

Met bescherming van de Franken ging hij naar de Friezen

Hoe dan?

Om de Friezen te overtuigen had Willibrord wat trucjes

Hij vertelde mooie verhalen uit de Bijbel

Hij verrichtte wonderen, net als Jezus

Maar toen de Franken het gebied veroverden werden de Friezen simpelweg gedwongen

Vermenging van culturen

• Europa werd langzaam christelijk maar Germaanse tradities bleven bestaan.
• Sommige elementen van de Germaanse cultuur werden vermengd met de nieuwe christelijke cultuur.
• Christelijke feesten werden bijvoorbeeld op Germaanse feestdagen gevierd.
• Pasen werd gevierd tijdens het lentefeest.
• Kestmis werd gevierd tijdens het midwinterfeest.
• En zo is de kerstboom een voortzetting van een oud Germaans gebruik om bomen te versieren in december.

Invloedrijke geestelijken

• De kerk was in de middeleeuwen hiërarchisch georganiseerd.
• Geestelijken moesten de paus gehoorzamen en zich houden aan de regels van de kerk.
• De geestelijkheid had veel invloed in de samenleving.
• De pastoor legde tijdens de kerkdienst met een preek  uit hoe mensen moesten leven en wat ze wel en niet mochten volgens de kerk.
• Alleen geestelijken konden lezen en schrijven. Daardoor hadden ze vaak hoge posities als adviseurs van vorsten.

De middeleeuwse kerk was georganiseerd als piramide.

De invloedrijke geestelijken 

• Vorsten en edelen wilden graag in de hemel komen, daarom gaven ze veel geschenken aan de kerk
• De kerk werd hierdoor steenrijk

Organisatie van de geestelijken

Paus

Bisschop

Pastoor

Aartsbisschop

Kijk de opdr. na.