Een debat voeren

• Nederlands
• Basisschool
• Groep 6-8

Introductie

In een debat kun jij je mening presenteren. Dit doe je door goede argumenten te gebruiken. Vraag je je af hoe je dat zo goed mogelijk kunt doen? Dan biedt deze les je goede handvatten!

Een debat voeren

presenteren

NB:
Dit lesmateriaal is tot stand gekomen in de periode 2021 - 2024 in het project UGO (Utrecht Gelijke Onderwijskansen) op basis van het curriculum van de voormalig Brede School Academie (BSA) Utrecht en in samenwerking met de gemeente Utrecht en de Utrechtse schoolbesturen PCOU Willibrord, SPO Utrecht en KSU. Het project UGO eindigt op 1 oktober 2024.

• weet je wat een debat is;
• weet je hoe je argumenten kunt herkennen;
• weet je welke drie kenmerken een goed
   argument heeft;
• kun je zelf goede argumenten bedenken;
• kun je een debat inzetten om je mening en.feiten   te presenteren.

Aan het eind van deze les ...

een debat

Schrijf op wat jij al weet over een debat of waar je aan denkt bij dit woord.

In een debat presenteer je je mening over een onderwerp (bijvoorbeeld uit de lessen) aan de hand van een stelling. Om te kunnen debatteren heb je argumenten nodig. Met argumenten kun je je mening onderbouwen. In een discussie of debat heb je goede argumenten nodig. Hoe je goede argumenten herkent of zelf bedenkt en hoe je ze gebruikt in een debat, leer je in deze les.

Debatteren: hoe doe je dat?

het debat

Betekenis: het gesprek of de discussie tussen mensen met verschillende ideeën of meningen over een onderwerp

het argument

Betekenis: de reden waarom je iets denkt of vindt

onderbouwen

Betekenis: uitleggen met argumenten

Hoe voer je een debat?

Bij deze les is een hand-out 'Debatteren' met uitleg over het bedenken van argumenten en over het mini 'Freez & Go'-debat. Vraag ernaar bij je leerkracht!

de stelling

Betekenis: iets waarvan je zegt dat het zo is, iets wat je beweert

Bij deze les is de hand-out 'Debatteren' beschikbaar (zie lesplan Presentatielessen). Print deze voor je leerlingen uit zodat ze hem bij deze les kunnen gebruiken.

• De woorden ‘omdat’ of ‘want’ staan aan het begin ..van een argument.
• De woorden ‘dus’ of ‘daarom’ komen na een ..argument.

Stap 1: Hoe herken je een argument in een tekst?

Supermarkten moeten stoppen met de verkoop van sigaretten, want dan wordt er minder gerookt.

Voorbeelden: Wat zijn hier de argumenten?

Niemand draait meer cd's, dus cd-spelers zijn overbodig.

Extra uitleg

Het argument waarom supermarkten zouden moeten stoppen met de verkoop van sigaretten is...

dat er dan minder gerookt wordt.

Extra uitleg

Het argument waarom cd-spelers overbodig zijn is... dat niemand meer cd's draait.

  Nu jij! Wat is hier het argument?   

Ik ga morgen naar de bioscoop, want er draait een leuke film.

1. "Ik ga morgen naar de bioscoop"
2. "er draait een leuke film"

  En wat is hier het argument?   

Ik heb geen fiets, daarom ga ik met de bus naar school.

1. "Ik heb geen fiets"
2. "ga ik met de bus naar school"

Stap 2: Hoe bedenk je zelf een argument?

Om zelf een goed argument te kunnen bedenken bij een stelling, is het handig om antwoord te vinden op deze vragen:

1. Over welk probleem gaat de stelling? Is dat een erg probleem?
2. Wie zijn er bij de stelling betrokken? Wat is het effect van de stelling op deze mensen?
3. Wat zijn de voor- of nadelen van de stelling?

Filmpje: mobieltjes verbieden op school?

Er wordt veel over gesproken: 

moeten mobieltjes op school wel of niet verboden worden? Bekijk dit filmpje en beantwoord in de volgende slides de drie vragen uit stap 2 bij de stelling.

Wat is het 

probleem bij deze stelling?

Mobiele telefoons moeten verboden worden op school.

Het probleem uit het filmpje:

Mobiele telefoons zorgen voor te veel afleiding, kinderen letten daardoor minder goed op en leren minder.

Mobiele telefoons moeten verboden worden op school.

Wie zijn bij het probleem betrokken en wat is het effect op hen?

Betrokkenen:

Leerlingen: worden afgeleid, leren minder, praten minder met elkaar (minder sociaal)

Leraren: merken dat leerlingen minder leren, kunnen minder goed lesgeven omdat kinderen afgeleid zijn

Mobiele telefoons moeten verboden worden op school.

Wat zijn de 

voor- en nadelen 

van deze stelling?

De voor- en nadelen uit het filmpje:

• leerlingen minder afgeleid
• leren meer, hogere scores
  
• meer sociale interactie (praten meer met elkaar)
• veiliger (geen rare filmpjes of foto's online)
  

• leerlingen kunnen niet meer iets opzoeken in de les of hun rooster checken
• geen contact met mensen buiten de school
  
• ook in de pauze (=vrije tijd) geen telefoon
  

Argumenten: voor of tegen? 

Mobiele telefoons moeten op school verboden worden.

Argumenten 

tegen

Argumenten 

voor

Leerlingen kunnen dan in de les niets meer opzoeken voor een opdracht.

Leraren kunnen dan geen

opzoekopdrachten meer geven.

Leerlingen zijn dan meer 

betrokken bij de les.

Leerlingen kunnen het 

rooster niet 

op hun telefoon checken.

In de pauze kunnen leerlingen meer echt contact hebben met hun klasgenoten.

Telefoons zorgen voor 

afleiding en daardoor leren 

leerlingen minder goed.

In een discussie of debat is het belangrijk dat je goede argumenten aanvoert en niet zomaar iets zegt. Een goed argument heeft drie kenmerken:

1.  het argument wordt duidelijk genoemd,
2.  het argument wordt uitgelegd (waarom het zo is en waarom dat
    goed of slecht is), en
   
3. er wordt een voorbeeld bij gegeven.

Stap 3: Wanneer is iets een goed argument?

Roken moet verboden worden.

Argumenten: welk kenmerk zie je? 

1. het argument

2. de uitleg

3. het voorbeeld

Roken kan ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken.

Door de gezondheidsproblemen die je kunt krijgen als je rookt, leven mensen minder prettig en minder lang.

Het is bekend dat roken longkanker en hartproblemen kan veroorzaken. Mensen die deze ziektes hebben, zijn vaak benauwd, snel moe en kunnen aan allerlei activiteiten niet meer meedoen.

Leerlingen die gemiddeld een 7 hebben voor rekenen, hoeven niet meer mee te doen met 

de rekenlessen.

  Nu jij! Wat vind jij van deze stelling?   

Ik ben het er mee eens (voor)

Ik ben het er niet mee eens (tegen)

Leerlingen die gemiddeld een 7 hebben voor rekenen, hoeven niet meer mee te doen met 

de rekenlessen.

  Wat is je argument?   

Tip!

Geef in een korte, volledige zin een duidelijk argument.

  Leg je argument nu uit 

Tip!

Je legt je argument nu verder uit:  

1. Leg uit waarom het zo is, en 

2. Leg uit waarom dit goed of slecht is.

Leerlingen die gemiddeld een 7 hebben voor rekenen, hoeven niet meer mee te doen met 

de rekenlessen.

  Geef een voorbeeld bij je argument

Tip!

Gebruik je eigen fantasie of zoek informatie op internet om een voorbeeld bij je argument te vinden.

Leerlingen die gemiddeld een 7 hebben voor rekenen, hoeven niet meer mee te doen met 

de rekenlessen.

Makkelijk

Moeilijk

Wat vond je makkelijk of juist moeilijk aan het bedenken van een argument?

Actieve klassikale reflectie discussie, 

Ideeën: 

1. Alle woorden in een keer:

Ga over de ingezonden woorden/zinnen en sleep ze als docent naar de kant aangegeven door de leerlingen. 

2. Eerst makkelijke, dan moeilijke ervaringen. 

Laat de leerlingen erst dingen inzenden die ze makkelijk vonden, dan wat ze moeilijk vonden. Sleep de woorden/zinnen naar de juiste kant. 

Aan de slag!

Informatie kun je ook 'presenteren' in de vorm van een debat. Hoe meer je weet over een onderwerp, hoe beter dat gaat.

Je gaat nu oefenen met debatteren en je mening presenteren over de stelling die je net hebt uitgewerkt.

Er zijn verschillende debatvormen. Bijvoorbeeld een 'Freez & Go' -debat. Hoe dat werkt zie je in de volgende dia. Verzamel nog meer argumenten en oefenen maar!

Stap 4: Een debat inzetten als presentatie

Leerlingen die gemiddeld een 7 staan voor rekenen moeten een vrijstelling krijgen.

Aan de slag: een mini 'Freez & Go'-debat!

Openingsspeech

Freez!

Eindspeech

Open debat

de stelling

Deze mini-versie van het Freez & Go debat doen de leerlingen in tweetallen, om te oefenen. De tijden zijn daarom ingekort.

In de hand-out 'Debatteren kun je leren' voor de leerlingen is de reguliere versie van het Freez & Go debat opgenomen (blz. 3)

Meer informatie is de vinden op: www.schooldebatteren.nl/wp-content/uploads/2020/06/FreezeGo.pdf 

Makkelijk

Moeilijk

Wat vond je makkelijk of juist moeilijk aan het voeren van een debat?

Actieve klassikale reflectie discussie, 

Ideeën: 

1. Alle woorden in een keer:

Ga over de ingezonden woorden/zinnen en sleep ze als docent naar de kant aangegeven door de leerlingen. 

2. Eerst makkelijke, dan moeilijke ervaringen. 

Laat de leerlingen erst dingen inzenden die ze makkelijk vonden, dan wat ze moeilijk vonden. Sleep de woorden/zinnen naar de juiste kant. 

Welke drie dingen heb je geleerd over 

argumenten en over een debat?

Welke doelen heb je behaald? Welke nog niet? 

Sleep ze naar het juiste vak.

Ja, deze doelen heb ik behaald.

Nee, aan deze doelen moet ik nog werken.

Ik weet wat een debat is.

Ik weet hoe ik argumenten kan herkennen.

Ik kan zelf goede argumenten bedenken.

Ik kan een debat inzetten om mijn mening en feiten te presenteren.

Ik weet welke drie kenmerken een goed argument heeft.

Je gaat binnenkort in een debat je mening presenteren over een stelling bij een onderwerp uit de lessen, bijvoorbeeld met het mini 'Freez & Go' -debat waar je in deze presentatieles mee hebt geoefend. Je weet nu hoe het moet!

Dus: informatie verzamelen en je goed voorbereiden!

En nu een debat als presentatie bij de lessen!

Tip!

Bekijk de hand-out 'Debatteren kun je leren' nog eens heel goed en volg de stappen die je in deze les hebt geleerd.

Veel succes met

het voeren van

je volgende 

DEBAT!