SPQR woordjes + cultuur les 13 en 14

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

woordjes les 13!
Heb je al goed geleerd..?

daar gaan we: dominus

1. huis
2. meesteres
3. meester
4. domino

capere

1. nemen
2. kappen
3. leven
4. pakken

het perf. van fugere is:

1. fugevi
2. fugi
3. fuxi
4. fugebam

senex

1. gebouw
2. meester
3. gesprek
4. oude man

het meervoud van senex:

1. seni
2. sena
3. senae
4. senes

besturen

nadat

klaarmaken

leiden

wedstrijd

ducere

certamen

regere

postquam

parare

Waar gaat les 13 over?

1. Colosseum
2. Circus Maximus
3. Theater
4. Vakantie!!

tekst 13, r. 19-29

Dixi: ‘Caesar semper optimos  

20.locos praebet principibus Romanorum et barbarorum, exempli gratia Virginibus Vestalibus, fortissimis sociis  …’ Statim Verritus 

 et Malorix cucurrerunt ad locos optimos. 

 Mox inter principes prope scaenam sedebant. 25.Valde risi! 

 Verritus Cur risisti, Rosci? Frisios enim nemo superat armis aut fide: socii fortissimi sumus. 

 Amicus Sine dubio. Ibi scilicet spectaculum bene spectare potuistis. Quid vidistis?

 Ik zei: ‘De keizer biedt de voornaamsten van de Romeinen en vreemdelingen altijd de beste plaatsen aan, bijvoorbeeld aan de Vestaalse Maagden, de dapperste bondgenoten...’Meteen renden Verritus en Malorix naar de beste plaatsen. Spoedig zaten zij tussen de voornaamsten dicht bij het toneel. Ik heb erg gelachen!

Verritus Waarom heb jij gelachen, Roscius? Niemand overtreft immers de Friezen met de wapens of in trouw: wij zijn de dapperste bondgenoten.

Vriend Zonder twijfel. Daar konden jullie de voorstelling natuurlijk goed zien. Wat hebben jullie gezien?

tekst les 13

Amicus Nonne vobis placet Roma?

Malorix Priusquam Romam veni, numquam antea tot aedificia videram!

Verritus Ubique marmor vidi! In Frisia, ubi adhuc vixi, marmor non habemus: ligno tantum aedificamus.

Amicus Dic mihi, Rosci, quid Frisiis ostendisti? Roscius Primum ostendi forum et arcem et flumen.

Vriend Rome bevalt jullie toch zeker wel?

Malorix Voordat ik naar Rome kwam, had ik nooit eerder zoveel gebouwen gezien!
Verritus Overal heb ik marmer gezien! In Friesland, waar ik tot nu toe heb geleefd, hebben wij geen marmer: wij bouwen slechts met hout.
Vriend Zeg mij, Roscius, wat heb je aan de Friezen laten zien?

Roscius Ik heb eerst het forum laten zien en de burcht en de rivier. Toen gingen wij het theater binnen, waar een voorstelling was.

Dixi: ‘Caesar semper optimos
locos praebet principibus Romanorum et
barbarorum, exempli gratia Virginibus
Vesta libus, fortissimis sociis …’ Statim Verritus
et Malorix cucurrerunt ad locos optimos.
Mox inter principes prope scaenam sedebant.
Valde risi!
Verritus Cur risisti, Rosci? Frisios enim nemo
superat armis aut fide: socii fortissimi sumus.
Amicus Sine dubio. Ibi scilicet spectaculum bene
spectare potuistis. Quid vidistis?

tekst 13, r. 19-29

Dixi: ‘Caesar semper optimos  

20.locos praebet principibus Romanorum et barbarorum, exempli gratia Virginibus Vestalibus, fortissimis sociis  …’ Statim Verritus 

 et Malorix cucurrerunt ad locos optimos. 

 Mox inter principes prope scaenam sedebant. 25.Valde risi! 

 Verritus Cur risisti, Rosci? Frisios enim nemo superat armis aut fide: socii fortissimi sumus. 

 Amicus Sine dubio. Ibi scilicet spectaculum bene spectare potuistis. Quid vidistis?

 Ik zei: ‘De keizer biedt de voornaamsten van de Romeinen en vreemdelingen altijd de beste plaatsen aan, bijvoorbeeld aan de Vestaalse Maagden, de dapperste bondgenoten...’Meteen renden Verritus en Malorix naar de beste plaatsen. Spoedig zaten zij tussen de voornaamsten dicht bij het toneel. Ik heb erg gelachen!

Verritus Waarom heb jij gelachen, Roscius? Niemand overtreft immers de Friezen met de wapens of in trouw: wij zijn de dapperste bondgenoten.

Vriend Zonder twijfel. Daar konden jullie de voorstelling natuurlijk goed zien. Wat hebben jullie gezien?

tekst 13, r. 30-41

Malorix: In scaena stabat servus apud dominum. Servus insolens erat et dominum deridebat. Dominus baculum sustulit et servum plectere incepit. Is autem per scaenam cucurrit.
Dominus, quod erat senex, eum capere non
potuit. Postquam longe a sene fugit, servus
constitit. Iterum et iterum dominum deridebat.
Romani riserunt.
Verritus: Num iocosum id fuit? Immo, nobis haud placuit fabula de domino et servo.
Roscius (susurrans ad amicum): Crede mihi: Frisia non ridet!

Malorix: Op het toneel stond een slaaf bij zijn meester. De slaaf was brutaal en lachte de meester uit. De meester tilde een stok op en begon de slaaf te slaan. Die rende echter over het toneel. De meester kon, omdat hij een oude man was, hem niet te pakken krijgen. Nadat hij ver van de oude man was gevlucht,
bleef de slaaf staan. Hij lachte de meester steeds weer uit. De Romeinen lachten.
Verritus Dat was toch zeker niet grappig? Integendeel, ons beviel het verhaal over de meester en de slaaf helemaal niet.
Roscius (fluisterend tot zijn vriend) Geloof mij: Friesland lacht niet

tekst 13, r. 19-29

Dixi: ‘Caesar semper optimos  

20.locos praebet principibus Romanorum et barbarorum, exempli gratia Virginibus Vestalibus, fortissimis sociis  …’ Statim Verritus 

 et Malorix cucurrerunt ad locos optimos. 

 Mox inter principes prope scaenam sedebant. 25.Valde risi! 

 Verritus Cur risisti, Rosci? Frisios enim nemo superat armis aut fide: socii fortissimi sumus. 

 Amicus Sine dubio. Ibi scilicet spectaculum bene spectare potuistis. Quid vidistis?

 Ik zei: ‘De keizer biedt de voornaamsten van de Romeinen en vreemdelingen altijd de beste plaatsen aan, bijvoorbeeld aan de Vestaalse Maagden, de dapperste bondgenoten...’Meteen renden Verritus en Malorix naar de beste plaatsen. Spoedig zaten zij tussen de voornaamsten dicht bij het toneel. Ik heb erg gelachen!

Verritus Waarom heb jij gelachen, Roscius? Niemand overtreft immers de Friezen met de wapens of in trouw: wij zijn de dapperste bondgenoten.

Vriend Zonder twijfel. Daar konden jullie de voorstelling natuurlijk goed zien. Wat hebben jullie gezien?

Praesens

Imperfectum

Perfectum

Plusquam- perfectum

Sleep de juiste stam naar de juiste tijd!

Praesensstam

Praesensstam

Perfectum stam

Perfectum stam

Wat is de perfectumstam van salutare?

1. saluta-
2. salutav-

Hoe maak je van de praesensstam iace- een perfectumstam?

1. iacu-
2. iacev-

Welke tijd heeft 'regebatis'?

1. praesens
2. imperfectum
3. perfectum
4. plusquamperfectum

Welke tijd heeft 'timuit'?

1. praesens
2. imperfectum
3. perfectum
4. plusquamperfectum

poteram is een imperfectumvorm van het werkwoord .....

Welke tijd heeft 'potuerat'?

1. praesens
2. imperfectum
3. perfectum
4. plusquamperfectum

Welke tijd heeft 'eramus'?

1. praesens
2. imperfectum
3. perfectum
4. plusquamperfectum

fueram is een plusquamperfectum-vorm van het werkwoord .....

Wat zijn de kenletters van het perfectum?

1. v
2. u
3. v & u
4. v & e

Achter de perfectumstam komen de uitgangen van het perfectum actief. Wat zijn die uitgangen?

iacui is het perfectum van?

Wat is geen perfectum?

1. potuimus
2. vocavistis
3. fuit
4. terret

het plusquamperfectum herken je aan

1. vi
2. i
3. ba
4. era

Welk woord is een plusquamperfectum?

1. clamat
2. clamaverat
3. audiebat
4. audivit

welke vorm is plusquamperfectum?

1. audivistis
2. superat
3. vici
4. timuerant

Ik

Jij

Hij

Wij

Jullie

Zij (mv.)

ego

eum

tibi

eos

me

vos

tu

nobis

is

Dit vraagt om... stampen!

ego  = ik                       tu = jij                         is = hij                 ea = zij

mihi = aan mij           tibi = aan jou          ei = aan hem    ei = aan haar 

me = mij / me            te = jou                     eum = hem       eam = haar

nos = wij                      vos = jullie               ei = zij                 eae = zij

nobis = aan ons       vobis = aan jullie  eis = aan hen   eis = aan hen

nos = ons                    vos = jullie               eos = hen          eas = hen

Vertaal het persoonlijk voornaamwoord.

Deus eum videt.

1. Mij
2. Hij
3. Hem
4. Haar

Vertaal het persoonlijk voornaamwoord.

Deus mihi dicit.

1. jou
2. aan mij
3. aan hen
4. hij

Vertaal het persoonlijk voornaamwoord.

Nos deos videmus.

1. wij
2. ons
3. jou
4. aan ons

Vertaal het persoonlijk voornaamwoord.

Rex vobis dona dat.

1. aan jullie
2. jullie
3. jou
4. aan jou

Vertaal het persoonlijk voornaamwoord.

Deus eam amat.

1. mij
2. hij
3. haar
4. hem

Vertaal het persoonlijk voornaamwoord.

Jupiter eis praemium dare cupit.

1. hem
2. zij
3. aan hen
4. aan haar

Veel succes in de toetsweek!!