H7 het Heelal

• Nask
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

H7  het heelal

H7.1 sterren zon en maan

Leerdoelen:

• Je kunt uitleggen waarom de sterren lijken te bewegen
• Je kunt uitleggen hoe de zon beweegt langs de hemel
• Je kent aadas, hemelpool en ecliptisch vlak
• Je kunt seizoenen en daglengte uitleggen
• Je kunt de fasen van de maan uitleggen

Omlooptijd

Aarde draait om de zon (365 dagen)

Aarde draait om eigen as (1 dag / 24 uur)

Maan draait om de aarde (ongeveer 29 dagen)

Maan draait om eigen as (ongeveer 29 dagen)

Als de aarde 1x om de zon gaat, is de maan 13x om de aarde geweest.

Je kunt uitleggen waarom de sterren lijken te bewegen

De zon beweegt langs de hemel

Foto:

Jan Koeman

aardas, hemelpool en ecliptisch

Seizoenen en daglengte

Fasen van de maan uitleggen

Omlooptijd

Aarde draait om de zon (365 dagen)

Aarde draait om eigen as (1 dag / 24 uur)

Maan draait om de aarde (29 dagen)

Maan draait om eigen as (29 dagen)

Als de aarde 1x om de zon gaat, is de maan 13x om de aarde geweest.

H7.2 zonnestelsel

Leerdoelen:

• Je kunt uitleggen hoe de planten om de zon bewegen
• Je kent de planeten in volgorde
• Je kunt het verschil tussen planeten en reuzenplaneten uitleggen
• Je kunt afstanden naar AE omrekenen
• Je kunt uitleggen hoe kometen eruitzien

wat is een zonnenstelsel?

het zonnestelsel is een planetenstelsel dat bestaat uit de zon en de hemellichamen die door de zwaartekracht aan de zon gebonden zijn. de zon heeft een diameter van 1,39 miljoen kilometer. de zon neemt 99,86% van de massa van het zonnestelsel in beslag.

H7.3 atmosfeer

Leerdoelen:

• Je kunt uitleggen wat vacuum en atmosfeer is
• Je kunt uitleggen hoe satellieten om de aarde blijven draaien
• Je kunt uitleggen hoe luchtdruk ontstaat
• Je kunt uitleggen waarom aards leven zuurstof en CO2 nodig heeft.

Deze les

• Inleiding 4.1 Luchtdruk
• Lucht is een mengsel
• Luchtdruk meten
• Atmosfeer
• Manometer
• Demo 'Luchtdruk' 

Satellieten

Polaire satellieten

GPS-satelietten

Geostationaire satellieten

Draait over de polen

Draait rond aarde

12 uur

Draait rond aarde

24 uur

Lijkt voor ons stil te staan!

Atmosfeer

Samenstelling atmosfeer

Aan de slag

(is huiswerk voor volgende week DONDERDAG)

Vraag 1 t/m 7 van blz. 149 t/m 151)

H7.4 Bouw van het heelal

Leerdoelen:

• Je kunt een sterenkaart lezen
• Je kunt uitleggen dat de zon een normale ster is
• Je kunt de afstand van een ster meten en uitrekenen in LJ
• Je kunt uitleggen hoe het heelal is opgebouwd

Sterrenkaart

onze Zon vergeleken met anderen

ze zijn alle 4 hard en rotsachtig

de aarde is de grootste

aarde en mars hebben manen

mercurius en venus niet

venus kan je goed met het blote oog zien

je ziet deze vlak voor of na 'zonsop' 'zonson'

Lichtjaar

Sterrenstelsels

• Het heelal bestaat uit miljarden sterrenstelsels.
  
• Een sterrenstelsel bestaat uit miljarden sterren.
  
• Ons sterrenstelsel heet de 'Melkweg'.
  
• Ons melkwegstelsel is ongeveer 100.000 tot 120.000 lichtjaar breed.
  

De Melkweg

Links zien we een wolkachtige lijn aan de hemel. Als het goed is dit plaatje een foto vanuit Nederland genomen en die wolkachtige lijn is een stuk van de Melkweg die wij zien. In de rechter foto zien je waar de aarde zich bevindt. De Melkweg is een stelsel van sterren die draaien om een gemeenschappelijk punt. In ons sterrenstelsel bevindt zich een enorm zwaar wartgat.

In het Melkweg zijn er zo'n 200 miljard sterren aanwezig en een rondje om het centrum heen duurt voor ons zonnestelsel 250 miljoen jaar. Omdat de zo'n al meer dan 4 miljard bestaat, heeft het heel veel keer al om het centrum heen gedraaid.

Ons Melkweg is niet uniek, er zijn vele miljarden andere sterrenstelsels en een groep hiervan noemen wij een cluster.

meerdere sterrenstelsels

de 4 andere planeten zijn hard en rotsachtige 

bestaan uit gas

je kan er niet landen

Jupiter is goed zichtbaar vanaf aarde

rode vlek is een orkaan. 300jr oud

Jup en Sat hebben ieders meer dan 70 manen Sat heeft er 82

Ur en Nep staan het verst van de zon

de kleuren zijn zoals ze echt zijn