les 3 HC Lage Landen 1.1 De macht van de stad groeit (2)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Steden en burgers in de lage landen 

les 3 - 1.1

hoe de burgers en steden steeds zelfstandiger werden

- de opkomst van de monetaire economie.

- patriciers

welkom!

1. herhaling

2. uitleg

3. aan het werk

De vraag die we behandelen:

Wat maakte de opkomst van een stedelijke burgerij in de Nederlandse gewesten mogelijk (1050-1302)?

Welk verhaal wordt hier weergegeven? 

In chronologie.

gebruik:

- Atrecht, Brugge, Gent

- netwerk(en)

- bisschopsstad

- laken

1

2

3

1) een hoge landbouwproductiviteit;

2) veel schapenteelt, wol voor lakens

3) goed bevaarbaar, rivieren, 

Baghdad in 900 AD: 900.000

Kaifeng in 1200 AD: 1.000.000

Beijing in 1500 AD: 1.000.000

Atrecht in verval

Rond 1300 Brugge, Gent en Antwerpen nemen positie Atrecht over als centrum van nijverheid.

Belangrijke steden binnen Hanze netwerk en handel met Spanje en Italië.

1. Waar ligt Atrecht, noteer een 1

2. teken Vlaanderen in de kaart

3. noteer waar Arnhem ligt

3. geef het netwerk van  Atrecht weer.

4. waar liggen Brugge, Antwerpen en Gent

5. Geef de handelsroutes van de steden in Vlaanderen anno 1300 weer.

1

2

3

1) een hoge landbouwproductiviteit;

2) veel schapenteelt, wol voor lakens

3) goed bevaarbaar, rivieren, 

Twee Venetiaanse dukaten van ca 1400

Monetaire economie

wat is een monetaire economie?

Waarom zijn deze munten opmerkelijk?

Wat vertellen ons deze munten?

monetaire unie

Monetaire geldeconomie

Ondertussen.......

ten noorden van Vlaanderen

terug naar Vlaanderen....

De Hanze

- Gigantisch handelsnetwerk

- Verschillende steden maakten afspraken met elkaar over handel

- Leden van de Hanze hoefden geen tol te betalen in andere Hanzesteden

waarom behoefte aan (aspirant)poorters?

ziekte (immigratie en vereniging)

Toename macht kooplieden

Rijke kooplieden versterken positie 

door zich te organiseren in gilden

Krijgen door leningen te verstrekken 

aan edellieden het stadsbestuur 

in handen.

maximumscore 2 Voorbeeld van een juist antwoord is:

- Met de tekst wordt overgebracht dat burgers van Damme inspraak hebben / dat Damme een zelfstandige stad is (wat de stad aantrekkelijk maakt voor aspirant-poorters), wat past bij 'de opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden' 1

- Met de afbeelding van het schip wordt overgebracht dat Damme een levendige (zee)handelsstad is / een economische sterke stad is (wat de stad aantrekkelijk maakt voor aspirant-poorters), wat past bij 'de opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het herleven van de agrarisch-urbane samenleving' 1

We hebben net bekeken wat de stad aantrekkelijk maakte voor aspirant-poorters.

Nu de volgende vraag:

Waarom wilde de stad die aspirant-poorters?

Om zichzelf in stand te houden had de stad een constante toestroom nodig van kapitaalkrachtige en/of kundige asprirant-kopers

We hebben net bekeken wat de stad aantrekkelijk maakte voor aspirant-poorters.

Nu de volgende vraag:

Waarom wilde de stad die aspirant-poorters?

Om zichzelf in stand te houden had de stad een constante toestroom nodig van kapitaalkrachtige en/of kundige asprirant-kopers.

aan het werk!

lezen en leren t/m blz 13

maken t/m 1.21

1.17

1.19

1.23

De Nederlanden in de tijd van Steden en Staten

Vanaf 925 n.Chr.
Onderdeel Duitse rijk (keizer) >> gedecentraliseerd

14e / 15e eeuw:

- Meer eenheid in NL 

- Stedengroei (vanaf 12e eeuw)

- Hertogen zijn machtsbelust

Verandering:

Hoe heeft deze verandering kunnen plaatsvinden?