Burgerschap Politieke Dimensie Thema 4

• Burgerschapsonderwijs
• MBO
• Studiejaar 1

Thema 4: Rechtstaat en rechtspraak

Politiek-juridische dimensie

Hallo!

In deze les leer je:
- Wat 'de scheiding der machten' betekent

- Met welke personen je te maken hebt als je voor de rechter moet verschijnen

- Welke grondrechten jij hebt in Nederland

Rechtsstaat

Nederland is een democratische rechtsstaat. Een rechtsstaat is een land waarin de macht van de overheid wordt beperkt door regels en wetten.

Een rechtsstaat heeft drie kenmerken:

- De overheid moet zich aan de wet houden (net als
de burgers)

- Burgers hebben grondrechten

- Er bestaat een scheiding der machten

In de vorige slide zag je dat een rechtsstaat een 'scheiding der machten' kent. Waar gaat dat over denk je?

Scheiding der machten

In een rechtsstaat zijn de taken van de overheid over drie machten verdeeld. Dit heet trias politica: 

--> De wetgevende macht. Parlement + regering. Beslissen welke wetten worden ingevoerd

--> De uitvoerende macht. Regering, ministerie en uitvoeringsorganisaties (politie etc.). Voeren wetten uit

--> De rechterlijke macht. Rechters + OM. Zorgen ervoor dat diegene die zich niet aan de wetten houdt voor de rechter moet verschijnen.

De Tweede Kamer zit bij de wetgevende macht

Ministers kunnen door de rechterlijke macht vervolgd worden

Niet waar

Waar

De politie zit bij de wetgevende macht

Wat zou er gebeuren als Mark Rutte de wetgevende, uitvoerende én de rechterlijke macht zou hebben?

Scheiding der machten in Nederland

De scheiding der machten in Nederland ziet er als volgt uit:

Stel: Jij verbreekt de wet (foei!) en overvalt een drogisterij. Je wordt opgepakt: met welke macht krijg je hierna te maken?

1. Wetgevende macht
2. Uitvoerende macht
3. Rechtsprekende macht

Rechtspraak in Nederland

Een rechtszaak is de gelegenheid waarbij een conflict tussen meerdere partijen aan de rechter wordt voorgelegd.

Als iemand verdacht wordt van een strafbaar feit, noem je die persoon een verdachte.

Het Openbaar Ministerie zorgt ervoor dat verdachten voor de rechter verschijnen. Bij het OM werkt de officier van justitie. Deze bepaalt of iemand daadwerkelijk voor de rechter moet verschijnen.

De rechter beslist uiteindelijk of je schuldig bent en je een straf krijgt

Rechtspraak in Nederland

Een rechtszaak waarbij iemand verdacht wordt van een overtreding noem je een strafzaak.

De behandeling van een strafzaak in de rechtbank noem je een strafzitting.

De verdachte wordt bijgestaan door een advocaat. Zijn taak is aantonen dat de verdachte onschuldig is / zorgen dat de straf zo laag mogelijk uitvalt.

Waarom is het belangrijk dat een verdachte altijd recht heeft op een advocaat?

Grondrechten

In een rechtsstaat heeft iedere burger grondrechten. Dat zijn de belangrijkste rechten die je als burger hebt. Je hebt twee soorten: 

1. Klassieke grondrechten: Dit zijn rechten die ervoor zorgen dat je in vrijheid kunt leven. Ze beschermen burgers tegen de overheid en elkaar.
(Vrijheid van meningsuiting, gelijkheidsbeginsel)

2. Sociale grondrechten: Dit zijn rechten die de overheid ertoe verplichten om voor bepaalde voorzieningen te zorgen
(Recht op onderwijs, recht op huisvesting)

 

Godsdienstvrijheid is een ...

1. Klassiek grondrecht
2. Sociaal grondrecht

Recht op werkgelegenheid is een ...

1. Klassiek grondrecht
2. Sociaal grondrecht

Recht op privacy is een ...

1. Klassiek grondrecht
2. Sociaal grondrecht

Noem drie dingen die je deze les geleerd hebt:

Einde

Dit was het einde van deze les! Je kunt nu verder aan de slag met huiswerk van Thema 4 bij Schokland Online! Er staat een Powerpoint over dit thema op Teams

Vragen/dingen onduidelijk? Je mag altijd contact met me opnemen!