2: Van verlies naar winst 1800 - 1870

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Paragraaf 2: Van verlies naar winst 1800 - 1870

Leerdoelen:

1. Je kan omschrijven waarom er opstanden ontstonden op Java 
2. Je kan omschrijven waarom de kolonie veel geld kostte aan het begin van de 19e eeuw
3. Je kan uitleggen hoe het cultuurstelsel werkt en wat het doel was
4. Je kan de gevolgen van het cultuurstelsel voor Nederland en voor Nederlands-Indië benoemen

Planning:

• Herhaling via quizje (10 min)
• Uitleg (max 15 min) 
• Opdrachten maken (15 min)
• Afsluiten (10 min) 

Welk begrip past bij de volgende omschrijving: het alleenrecht op de handel in een product

1. Aandeel
2. Monopolie
3. VOC
4. Factorij

Waarom werd de VOC opgericht?

1. Om concurrentie te voorkomen
2. Om specerijen te kunnen kopen
3. om aandelen te kunnen verkopen

Wanneer werd de VOC opgericht?

1. 1599
2. 1602
3. 1621
4. 1699

Wie bestuurde de VOC?

1. De Staten-Generaal
2. De Heeren XVII (17)

Welk begrip past bij de volgende omschrijving: Bewijs dat recht geeft op het eigendom van een deel van een bedrijf

1. Aandeel
2. Monopolie
3. Factorij
4. Staten-Generaal

De VOC mocht geweld gebruiken om concurrentie te voorkomen en hun monopolie te behouden

1. juist
2. onjuist

Wanneer ging de VOC failliet?

1. 1702
2. 1721
3. 1799
4. 1802

De VOC ging failliet door twee dingen, welke twee?

1. te veel gebruik van geweld + dalende vraag producten
2. Concurrentie van Engeland + te veel gebruik geweld
3. Concurrentie van Engeland + dalende vraag producten

De Nederlandse overheid nam alle bezittingen en schulden van de VOC over

1. juist
2. onjuist

Paragraaf 2: Van verlies naar winst 1800 - 1870

Leerdoelen:

1. Je kan omschrijven waarom er opstanden ontstonden op Java 
2. Je kan omschrijven waarom de kolonie veel geld kostte aan het begin van de 19e eeuw
3. Je kan uitleggen hoe het cultuurstelsel werkt en wat het doel was
4. Je kan de gevolgen van het cultuurstelsel voor Nederland en voor Nederlands-Indië benoemen

Planning:

• Herhaling via quizje (10 min)
• Uitleg (max 15 min) 
• Opdrachten maken (15 min)
• Afsluiten (10 min) 

livecloud.online

 kostenpost NL-Indië

• concurrentie met Engeland 
  
• Opstanden op Java, waarom?:
  

1. Indische adel verliest macht
2. Volk boos door hoge belasting + misoogsten

• 1825: Java-oorlog onder leiding van prins Diponegoro 
  
• Duurt 5 jaar --> tot 1830
  
• NL wint, maar de schatkist is leeg 
  

Cultuurstelsel

• 1830
  
• Bedacht door: gouverneur-generaal Van den Bosch
  
• Doel: NL-Indië weer winstgevend maken 
  
• Hoe: Javaanse boeren 1/5 deel grond voor exportproducten (suiker, koffie etc)
  
• In ruil daarvoor: plantloon
  
• Boeren met weinig of geen grond: herendiensten
  
• Indische regenten verdelen werk onder onderdanen --> beloning: cultuurprocenten
  

Gevolgen Nederland

1.  Suiker, koffie etc verkocht met grote winst door de Nederlandsche Handelsmaatschappij --> opbrengsten (batig slot) in NL schatkist
2.  Batig slot gebruikt voor modernisering NL --> spoorwegen, kanalen, bruggen, scheepsbouw 
   

Gevolgen Nederlands-Indië

1. Positief: ontstaan geldeconomie, meer landbouwgrond, wegennet, irrigatie, fabrieken 
2. Negatief: verschil arm - rijk groter, vaak hongersnoden doordat meer dan 1/5 voor export + groei bevolking, plantloon laag dus niet genoeg voor komen levensmiddelen

Opdrachten maken

Maak de volgende opdrachten:

• Pagina 18 + 19: 2, 4, 5, 7, 8, 9

Word huiswerk voor volgende week dinsdag

• Je blijft op je plek zitten
• Overleggen met de persoon naast je mag
• Je roept niet door de klas