Mediawijsheid - privacy

• Farmacotherapie
• MBO
• Studiejaar 1

Mediawijsheid/ privacy

Leerdoelen

• Je kan benoemen wat de risico's zijn van het publiceren van berichten of foto's op sociale media.
• Je kan een veilig wachtwoord samenstellen.
• Je kan beschrijven wat AVG is en hoe dit in de praktijk aan bod komt.

Hoe stel jij een veilig
wachtwoord samen?

Privacy

Bij het gebruik van (sociale) media speelt privacy een belangrijke rol. Wanneer iets online staat, heb je nauwelijks meer controle over die informatie. Dat kan jaren later nog vervelende gevolgen hebben.

Wie kan jouw gegevens zien en wat mag diegene van jou weten?

Hoe wordt jouw privacy beschermt en wat kun je zelf doen?

Wat is privacy?

Privacy is dingen doen zonder dat de buitenwereld daar weet van heeft, inbreuk op maakt, of invloed op heeft. Privacy schermt je af van bespieding en beïnvloeding. Het is het recht om met rust gelaten te worden.

Privacy betekent dus ook:

• Zelf bepalen wie welke informatie over jou krijgt
  
• Het recht om vertrouwelijk te communiceren
  
• Bij gebruik van digitale media moet je als gebruiker altijd stilstaan bij de vraag: wie kan deze informatie zien en wat mag diegene van mij weten?

Wat zijn de risico's? 

Je hebt nauwelijks controle over foto’s of informatie die online staan en/of zijn doorgestuurd. Dat kan jaren later nog nare gevolgen hebben.

Cookies kunnen handig zijn, die onthouden bijvoorbeeld je wachtwoord. Maar met cookies wordt ook opgeslagen welke websites je bezoekt of wat je leuk vindt op sociale media. Dat soort informatie wordt gebruikt om een persoonsprofiel te maken. Zo kunnen adverteerders jou heel gericht hun advertenties tonen.

Wees je hiervan bewust. Weet wat je plaatst en wie het ziet. Realiseer dat je op internet digitale sporen nalaat.

Opdracht in duo's 

Zoek zo veel mogelijk informatie op van je klasgenoot.

Gebruik hiervoor het internet zoals google of sociale media.

Schrijf ten minste 10 weetjes op over de ander.

Bespreek met elkaar wat je van elkaar hebt gevonden.

Stel jezelf de vraag: Wil je dit daadwerkelijk met de wereld delen?

Ben je geschrokken van de weetjes die je klasgenoot over jou heeft gevonden?

Ja

Nee

Hoe veilig is (openbare) wifi?

Thuis kun je je wifi-netwerk goed beveiligen. Maar buitenshuis, zoals in de horeca, op een evenement of op het vliegveld, is dat lastiger. Daar is 3G/4G aan te bevelen.

Volgens veiliginternetten.nl is het gebruik van een openbaar wifi-netwerk nooit veilig, ook niet als er een wachtwoord wordt gebruikt.

Wat zijn cookies?

Engelse koekjes

Opgeslagen internetgegevens

Online reclame

Cookies

Cookies zijn kleine bestandjes die door een website op je computer worden gezet. 

Ze verzamelen zoveel mogelijk gegevens over jou en je surfgedrag. Soms is dat heel handig: dankzij cookies hoef je niet zelf je wachtwoord te onthouden. Maar cookies schenden ook je privacy. Dankzij cookies weten bedrijven precies wat jij op internet doet. Ze verkopen die gegevens aan de hoogste bieder, zodat jij vervolgens advertenties te zien krijgt die passen bij je surfgedrag.

Tips voor een sterk wachtwoord

• Gebruik nooit voor de hand liggende woorden, zoals de naam van je partner of kinderen, reeksen als 12345 of qwerty, welkom01 of één bestaand woord uit het woordenboek
  
• Gebruik naast gewone letters en cijfers ook hoofdletters, leestekens en bijzondere karakters, zoals @, &, % en =
  
• Pas op: de 1e tip blijft gelden: geen bestaand woord en daarvan de a vervangen door @ of i door 1. Hackers kennen deze trucjes ook.
  
• Maak een wachtwoord van minimaal 8 karakters. Dat is het minimum, hoe langer hoe beter.
  
• Pas een Shift-ritme toe. Dat betekent dat je bv. bij de eerste 5 karakters van je wachtwoord de Shift-toets ingedrukt houdt en bij de tweede 5 karakters niet. Med!@w1j$? wordt dan MED!@w1j$?

Maak jij gebruik van een sterk wachtwoord?

Ja

Nee

Weet wat je op internet deelt

Als je een bestand deelt op internet, zien anderen niet alleen de direct zichtbare informatie. 

Deel je bijvoorbeeld een foto van je tuin, dan kan iemand zien wanneer de foto is gemaakt en aan de locatie gegevens ook achterhalen waar je woont.

Een tekstdocument bevat bijvoorbeeld de naam van de maker, dus dan is het lastig om een anonieme brief te sturen. En een filmpje toont met welke camera het gemaakt is. Kwaadwillende zoals inbrekers kunnen misbruik maken van deze gegevens. 

Realiseer je ook dat informatie op internet nooit meer verdwijnt. Dus die foto van een heftige stapavond waar je een glas te veel op had of dat geintje in de kleedkamer van de voetbalvereniging waar je hele team naakt onder de douche staat, zwerft nog jaren op internet. Niet handig als je aan het solliciteren bent of een relatie krijgt. 

Stellingen

Als je het eens bent met de stelling ga je staan. 

Ben je het oneens met de stelling dan blijf je zitten.

Indien je zelfstandig werkt aan deze les omschrijf je in een verslag waarom je het wel of niet eens bent met de stelling.

Stelling 1

Vrienden op Sociale Media zijn echte vrienden.

Stelling 2

Je hebt zelf in de hand wat je deelt op Social media.

Stelling 3

Onder de 12 jaar zou een volwassene moeten meekijken bij kinderen met

betrekking tot tv-programma's, internet of telefoongebruik.

Stelling 4

Mediawijsheid moet een verplicht vak worden op scholen.

Hier volgen nog een aantal vragen om je kennis te testen..

Is openbare WIFI veilig?

1. Ja
2. Nee

Wat is een voordeel van cookies?

Wat is het risico van het plaatsen van een foto op sociale media?

Hoe maak je een veilig wachtwoord?

1. Door tenminste 8 karakters te gebruiken
2. Door leestekens @#!& te gebruiken
3. Door hoofdletters en gewone letters te gebruiken
4. Alle bovenstaande antwoorden zijn juist

We gaan het nu hebben over:

• AVG
• Wat is AVG?
• Wanneer krijgen jullie te maken met AVG?
• Opdracht voor in de BPV 

AVG

Algemene

Verordening

Gegevensbescherming 

AVG

• Europese privacywetgeving 
• Bescherming persoonsgegevens 
• Geldt voor alle bedrijven die persoonsgegevens verwerken
• Boetes tot 20 miljoen euro 

BPV-opdrachten

In de volgende dia's worden voorbeelden gegeven over hoe je te maken krijgt met AVG in de apotheek.

Tijdens je stage ga je kijken hoe de apotheek invulling geeft aan deze voorbeelden. Je observeert en maakt daarvan een verslag. Je overlegt met je begeleider over je uitwerking. Als je begeleider akkoord is, lever je het verslag in via een digitaal portfolio. Dit mail je naar de docent.

Let op: altijd zonder patiëntgegevens inleveren!

Koppeling computer

• Geen USB of andere apparaten aan de computer koppelen
• Geen gebruik maken van onnodige websites voor privégebruik, ook niet in de pauzes 

Opdracht: onderzoek waarom deze regels gelden in de apotheek.

Medicatie meegeven

• Alleen aan de patiënt zelf meegeven
• Per apotheek verschillend of je het mag meegeven aan bv. de partner of familielid van de patiënt ; evt met verklaring of melding in het apotheek informatie systeem

Opdracht: onderzoek hoe jouw stage apotheek hier invulling aan geeft en waarom. 

Privacy aan balie

• Let op stemgebruik
• Eventueel patiënt meenemen naar de spreekkamer 

Opdracht: onderzoek of kijk mee hoe jouw stage apotheek hier invulling aan geeft. Bedenk voor jezelf waarom bovenstaande belangrijk is. Wanneer wordt er eigenlijk gebruikt gemaakt van de spreekkamer?

Bellen met andere zorgverlener

Als een andere zorgverlener belt zoals een assistent of een arts mag je niet zomaar medische gegevens vrijgeven van de patiënt.

Kijk eerst of er toestemming is gegeven voor het LSP (landelijk schakel punt). 

Opdracht: onderzoek wat het LSP daadwerkelijk inhoudt. Leg uit wat je hier mee kunt in de apotheek. Wanneer mag je wel of juist niet gegevens verstrekken?

Afval verwerking

Privacy gevoelige informatie zoals NAW gegevens mag je niet weggooien bij het gewone afval.

In de apotheek zijn er speciale afvalbakken voor privacy gevoelige informatie. Denk aan ; etiketten, recepten, informatiefolders etc.

Opdracht: Wat zijn NAW gegevens? Wat valt er allemaal onder privacy gevoelige informatie? Wat gebeurt er met dit afval? Hoe gaat jouw apotheek hier mee om?

Uitschrijven patiënt

Controleer privacy gevoelige informatie voordat je de patiënt overschrijft naar een nieuwe apotheek.

Indien LSP akkoord is mogen medicatiegegevens en NAW gegevens overgedragen worden. Let wel op overige informatie zoals notities in het EPD: notities als patiënt betaald niet, patiënt staat bekend als boze patiënt etc. moet je verwijderen.

Opdracht: Waar staat EPD voor? Waar gebruik je dit voor? Kijk samen met een collega eens naar verschillende EPD's. Noem 2 meldingen die je zou moeten verwijderen voordat je de patiënt gaat overschrijven. Wat kwam je zoal tegen?

Beroepsgeheim

Bij de diplomering leg je een eed af belofte af met betrekking tot het beroepsgeheim. Dat houdt in dat je ervoor zorgt dat de informatie binnen de apotheek blijft. Je mag dus nooit patiëntengegevens vrijgegeven buiten je werk of in persoonlijke kringen. Je kan dus niet aan je vrienden vertellen dat je bijvoorbeeld je ex of de moeder van bent tegengekomen. Of dat je buurvrouw iets ophaalde voor eczeemklachten. 

De eed

«Ik zweer (beloof), dat ik de artsenijbereidkunde volgens de daarop wettelijk vastgestelde bepalingen naar mijn beste weten en vermogen zal uitoefenen en dat ik aan niemand zal openbaren wat in die uitoefening als geheim mij is toevertrouwd of te mijner kennis is gekomen, tenzij mijn verklaring als getuige of deskundige in rechten gevorderd, of ik anderszins tot het geven van mededeling door de wet verplicht wordt. Zo waarlijk helpe mij God Almachtig (dat beloof ik)»

• Je mag ook zeggen 'dat beloof ik'.  

Het beroepsgeheim

 Behalve met de patiënt en personen die rechtstreeks bij de behandeling zijn betrokken,

mag je de inhoud van het medisch dossier niet met anderen delen, tenzij aan een aantal strenge voorwaarden

(bijvoorbeeld meldplicht kindermishandeling) wordt voldaan.

Opdracht: onderzoek of je nog meer voorbeelden kunt vinden waarbij je het beroepsgeheim mag schenden. 

AVG

Meer weten? Kijk op onderstaande websites voor aanvullende informatie.

Bronnen: 

• https://www.knmp.nl/praktijkvoering/informatieveiligheid-en-privacy/algemene-verordening-gegevensbescherming

• https://wetten.overheid.nl/BWBR0028456/2010-10-10
• https://privacyzeker.nl/avg-privacy-kennisbank/wat-is-de-algemene-verordening-gegevensbescherming-avg/

Bedankt!

Meer weten?

Zie het filmpje op de volgende pagina