4H ecologie en milieu herhaling

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Ecologie & milieu

Ecologie

= Deel van de biologie dat onderzoek doet naar de relaties tussen organismen en hun milieu (omgeving).

Verschillende takken:

• Dierecologie
• Plantecologie
• Aquatische ecologie

Verschillende relaties tussen organismen en hun omgeving ...

Takjes om een nestje te bouwen zijn een

1. biotische factor
2. abiotische factor

Biotische en abiotische factoren

Alle omstandigheden die op een organisme invloed hebben = factoren

Biotische factoren 

= levende (en dode) factoren, zoals voedsel, soortgenoten en planten. 

Abiotische factoren 

= niet levende factoren, zoals het weer, 

de zon en aanwezigheid van water.

Tot welk niveau horen boomalgen die op een boom zitten?

1. Populatie
2. Ecosysteem
3. Orgaan
4. Organisme

Vossen en konijnen die in het zelfde bos leven vormen samen een leefgemeenschap.

1. juist
2. onjuist

Van welk niveau is biodiversiteit een emergente eigenschap?

1. Organisme
2. Populatie
3. Levensgemeenschap
4. Ecosysteem

Organisatieniveaus van de ecologie

Elk organisatieniveau is opgebouwd uit het kleinere niveau.

Emergente eigenschap = eigenschap die optreedt op een hoger organisatieniveau.

De vos in deze afbeelding leeft in een ... klimaat

1. warm
2. koud
3. gematigd

Zebravisjes leven in koraalriffen (vaak bij zeeanemonen) en komen niet voor in de diepzee. Wordt hier gesproken over het tolerantiegebied of het verspreidingsgebied?

1. Tolerantiegebied
2. Verspreidingsgebied

Verspreidings-gebied vs tolerantiegebied

Het verspreidingsgebied (areaal) is het daadwerkelijke gebied op de kaart waar de soort voorkomt. 

Habitat = het leefgebied van een soort. 

Deze wordt bepaald door het tolerantiegebied  van een soort voor een abiotische factor

Bij commensalisme is sprake van de volgende relatie:

1. beide voordeel
2. een voordeel, ander geen voor- en nadeel
3. een voordeel, ander nadeel

Relaties tussen of binnen soorten

Relatie binnen soorten:

- samenwerking: voedsel verzamelen, bescherming, voortplanting

- concurrentie: paringspartner, voedsel, ruimte, licht

Relatie tussen soorten:

- voedselrelaties (predatie of vraat)

- Symbiose = langdurige relatie tussen soorten: mutualisme (+/+), commensalisme (+/0), parasitisme (+/-)

Wanneer spreken we van een biologisch evenwicht?

1. Als de populatiegrootte altijd hetzelfde is
2. Als de populatiegrootte een populatiegrootte is
3. Als de populatiegrootte rond een gelijke waarde schommelt
4. Als de dieren in een populatie even zwaar zijn

De maximale populatiegrootte die zich in een gebied kan handhaven noemen we de...

Een soort die vanuit een aangelegen gebied een ander gebied in gaat noemen we

1. inheems
2. uitheems
3. exoot
4. immigrant

Biologisch evenwicht

= de grootte van een populatie schommelt altijd rond een bepaalde evenwichtswaarde.

Of een populatie groeit of krimpt is afhankelijk van de abiotische en biotische factoren --> dichtheids(on)afhankelijke factoren

Wat is de slang als hij het organisme eet dat de sprinkhaan (grasshopper) eet?

1. Consument van de 1e orde
2. Consument van de 2e orde
3. Consument van de 3e orde
4. Consument van de 4e orde

Welke organisme(n) is/zijn de toppredatoren?

1. Bosbes en fonteinkruid
2. Slang en buizerd
3. Buizerd en vos
4. Buizerd vos en libelle

Energiestromen

Autotroof = kunnen hun eigen voedsel maken

Heterotroof = hebben anderen nodig voor voedsel

Producent: maakt organische stoffen uit anorganische stoffen (assimilatie) --> planten

Consument: maakt organische stoffen uit organische stoffen --> dieren

Reducent: maakt anorganische stoffen uit organische stoffen (mineralisatie) --> bacteriën en schimmels

Elke schakel in een voedselketen is een trofisch niveau

1e niveau = producent

vanaf 2e niveau = consument

Voedselweb/

voedselnet

Energiestroom

Een deel van de productie van een trofisch niveau (Pn-1):

1. wordt niet gegeten (N)
2. wordt niet verteerd (F)
3. wordt gebruikt voor verbranding (R)
4. wordt gebruikt voor biomassa van het volgende trofische niveau (Pn)

Welke eigenschap hoort niet bij een pionierssoort?

1. Groeit snel
2. Heeft weinig voeding nodig
3. Kan tegen wisselende factoren
4. Heeft een groot wortelstelsel

Grote biodiversiteit zien we bij een...

1. pioniersecosysteem
2. climaxecosysteem

Dikke humuslaag zien we bij een...

1. pioniersecosysteem
2. climaxecosysteem

Successie

= overgaan van een ecosysteem in een ander systeem waarbij de soortensamenstelling veranderd

Pioniersecosysteem: begin van successie, weinig organisch materiaal in de bodem, weinig beschutting, etc.

Climaxecosysteem: eindstadium van successie, stabiele hoeveelheid biomassa, grote gelaagdheid, veel soorten

Welke omzetting vindt plaats door nitraat bacteriën?

1. ammonium - nitriet
2. ammonium - nitraat
3. nitriet - nitraat

Welke bacteriën heb je nodig om van N2 ammoniak te maken?

1. Nitrietbacteriën
2. Nitraatbacteriën
3. Knolletjesbacteriën
4. Rottingsbacteriën

Hoe heet het proces waarbij nitraat wordt omgezet in N2?

1. Nitrificatie
2. Denitrificatie
3. Ammonificatie
4. Fotosynthese

Bij dissimilatie...

1. is energie nodig
2. komt energie vrij

Welke groep organismen produceert CO2?

1. Producenten en reducenten
2. Consumenten en reducenten
3. Producenten en consumenten
4. Producenten, consumenten en reducenten

Koolstofkringloop

Koolstofassimilatie = opbouwen van organische stoffen uit anorganische stoffen

Dissimilatie = afbraak van organische materialen waarbij energie vrijkomt

Aeroob: met zuurstof

Anaeroob: zonder zuurstof

Stikstofkringloop

A: Planten nemen nitraat (NO₃-) op.

B: Er vindt stikstofassimilatie plaats
     vorming aminozuren

(vorming eiwitten is voortgezette assimilatie)

C: Dier eet plant, verteert en assimileert eigen        organische stoffen.

D: Bij dissimilatie komt ureum vrij. 

E: Rottingsbacterien breken ureum af tot NH₃

F: NH₃ lost in (grond)water op tot NH₄+

G: Nitrietbacterien zetten NH₄+ om in NO₂-

H: Nitraatbacterien zetten NO₂- om in NO₃-

Wat is een nadeel van chemische bestrijding?

1. Resistentie
2. Accumulatie
3. Persistentie (moeilijk afbreekbaar)
4. Niet-soortspecifiek

Het broeikaseffect is het opsluiten van hitte in de atmosfeer. Wat is niet waar over het broeikaseffect?

1. Door het broeikaseffect blijft de temperatuur stijgen waardoor er in de toekomst geen winters meer zijn
2. De hitte wordt opgesloten door broeikasgassen; met name C02 en de damp van H2O
3. Zonder het broeikaseffect zou er geen leven op aarde mogelijk zijn
4. Mensen voegen teveel kooldioxide aan de atmosfeer toe waardoor de temperatuur blijft stijgen

Aan de slag

Leren