09a | §1.5: Laag-Nederland - deel 1 | ALDJ

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 2

  Benodigdheden:

 Leerboek

 Werkboek

 AK-schrift/pen

)

DEZE LES

VEEN EN KLEI IN LAAG-NEDERLAND

 LESPROGRAMMA

Vandaag:

Veen en klei in Laag-Nederland

• Leerdoelen van de les
• Nakijken huiswerkopdrachten
• Uitleg: Veen en klei in Laag-Nederland
• Aan de slag: Opdrachten §1.5: Laag-Nederland

 LEERDOELEN

Aan het einde van de les kan je....

• … uitleggen wat veen is.
• ...toelichten waarom er veel klei en veen in Laag-Nederland voorkomt en hoe de mens daar bruikbare landbouwgrond van heeft gemaakt.

 TERUGBLIK: VORIGE LES...

  1 

  2

  3

landijs

stuwwal

zwerfstenen

aaneengesloten stuk ijs op
een groot landoppervlak

hoge heuvels (soms meer dan 100 meter hoog) die door landijs ontstaan zijn

grote, zware rotsblokken die door het ijs vervoerd zijn

het Nederlands landschap

1 Hoog-Nederland

2 Laag-Nederland

Maas

Rijn

IJssel

Waal

Neder-Rijn

Hoog-Nederland dankt haar landschap vooral aan de rivieren.

Laag-Nederland dankt haar landschap vooral aan de Noordzee.

het Nederlands landschap

1 Hoog-Nederland

2 Laag-Nederland

Maas

Rijn

IJssel

Waal

Neder-Rijn

Hoog-Nederland dankt haar landschap vooral aan de rivieren.

Laag-Nederland dankt haar landschap vooral aan de Noordzee.

Veen en klei in Laag-Nederland (1)

7500 jaar geleden

• West-Nederland ligt onder de zeespiegel.
• Door de zee ontstaan er stranden en duinen.
• Af en toe slaat de zee een gat in de duinen.
• Hierdoor stroomt zeewater naar binnen.
• Er ontstaat een soort Waddenzee waar het zeewater bij vloed instroomt en bij eb weer uitstroomt.
• Als het water stilstond, zakten kleideeltjes naar beneden.

@ De Slufter, Texel

@ De Slufter, Texel

Veen en klei in Laag-Nederland (1)

7500 jaar geleden

• West-Nederland ligt onder de zeespiegel.
• Door de zee ontstaan er stranden en duinen.
• Af en toe slaat de zee een gat in de duinen.
• Hierdoor stroomt zeewater naar binnen.
• Er ontstaat een soort Waddenzee waar het zeewater bij vloed instroomt en bij eb weer uitstroomt.
• Als het water stilstond, zakten kleideeltjes naar beneden.

Kleideeltjes van Nederlandse bodem

Veendeeltjes van Nederlandse bodem

3000 jaar geleden

• Toen het gat in de duinen dichtging ontstond achter de duinen een groot moeras.
• In dit moeras ontstond veen.
• Veen is een grondsoort die bestaat uit plantenresten.

Veen en klei in Laag-Nederland (2)

Tegenwoordig

• Duinen zijn hoger geworden.
• Veen en zeeklei hebben zich opgestapeld.

Veen en klei in Laag-Nederland (3)

  AAN DE SLAG!

Wat:

Hoe:

Hulp:

Tijd:

Resultaat:

Klaar?

Maak opdracht 1, 2 en 4 van §1.5: Laag-Nederland (werkboek p.24-25).

Zelfstandig. Schrijf de antwoorden op in je werkboek. IN STILTE

Lees "Aan de kust" van §1.5: Laag-Nederland in leerboek p. 20.

10 minuten

Je begrijpt waarom er veel klei en veen in Laag-Nederland voorkomt en hoe de mens daar bruikbare landbouwgrond van heeft gemaakt.

Lees de tekst van §1.5: Laag-Nederland en maak opdracht 6 en 7

 LEERDOELEN

Aan het einde van de les kan je....

• … uitleggen wat veen is.
• ...toelichten waarom er veel klei en veen in Laag-Nederland voorkomt en hoe de mens daar bruikbare landbouwgrond van heeft gemaakt.

Huiswerk voor volgende les:

Maak opdracht 1, 2 en 4 van 

§1.5: Laag-Nederland (werkboek p.24-25).