H3.8 Herhalen + afronden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 2

Programma

• Huiswerk controle
• H3.8 leerstof herhalen over voltooid deelwoord
• NIEUW Voltooid deelwoord met splitsbare ww
• Aan de slag met Test Jezelf

H3.8 Spelling:  afronden

Huiswerk controle

H3.8 Herhalen

Wat weet je nog over zwakke werkwoorden?

Wat weet je nog over sterke werkwoorden?

Zwakke en sterke werkwoorden

Sterke werkwoorden 

veranderen van klank in de verleden tijd. 

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                            

Zwakke werkwoorden niet. 

Lopen = liepen 

Rennen = renden

Het werkwoord 'brengen' is een ....

1. zwak werkwoord
2. sterk werkwoord

Voltooid deelwoord

Hoe herken je het?

1. Het is een werkwoord en staat altijd met nog een werkwoord in de zin.

(Deze andere werkwoord is altijd een vorm van één van de hulpwerkwoorden: hebben, zijn of worden)

Hij heeft zijn koffers gepakt.
Zijn koffers zijn gepakt.
Zijn koffers worden gepakt.

Voltooid deelwoord

Hoe herken je het?
2. Het voltooid deelwoord begint vaak met ge-

Pakken - gepakt
Rennen - gerend

Lopen - gelopen

Let op!!!

Begint het werkwoord met de voorvoegsels:

• Ge-
• Be-
• Ont-
• Ver-
• Er-
• Her-

Dan komt er NIET nog een ge- ervoor.

Van infinitief tot voltooid deelwoord

Herhalen - wordt herhaald 
 (Hulpwerkwoord= wordt) (voltooid deelwoord= herhaald)

Bereiden -  is bereid
Gebeuren -  is gebeurd
Vertellen - heeft verteld
Erkennen - wordt erkend

Hoe spel je het voltooid deelwoord?

• Bij een sterk werkwoord eindigt het voltooid deelwoord meestal op -en 
  vb: Slapen (= een sterk werkwoord) (Verandert van klank in de vt= sliepen)
  Voltooid deelwoord van slapen = geslapen

Jesse heeft lekker geslapen vannacht. 

Hulpwerkwoord: heeft (komt van het werkwoord hebben)
Voltooid deelwoord: geslapen (begint met ge-, eindigt op -en doordat het een sterk werkwoord is)

Hoe spel je het voltooid deelwoord

• Bij een zwak werkwoord eindigt het voltooid deelwoord op een -d of een
   -t. 
  Werkwoord: fietsen 
  Verledentijd: fietste (verandert dus niet van klank, daarom zwak ww)
  Voltooid deelwoord: gefietst
  Werkwoord: verhuren
  Verledentijd: verhuurde (verandert dus niet van klank, daarom zwak ww)
  Voltooid deelwoord: verhuurd
• 
  

Een -t of een -d?

Trucje 1: Verlengtruc 
Zet het werkwoord in de verledentijd

Fietsen, in de verledentijd: fietste (Eindigt op -te) 
Het voltooid deelwoord 'gefietst' eindigt daarom ook met een -t

Verhuren, in verledentijd: verhuurde (Eindigt op -de)
Het voltooid deelwoord 'verhuurd' eindigt daarom ook met een -d

Een -t of een -d?

Verlengtruc werkt niet als je niet weet of je het werkwoord in de verledentijd met -te of -de spelt. Wat dan? --> Trucje 2:  Gebruik 'T KoFSCHiP X

Als de laatste letter van de stam 't kofschip x staat dan eindigt je voltooid deelwoord met een -t.
Vb: botsen, stam = bots (-en eraf halen om achter de stam te komen)
Voltooid deelwoord van botsen = gebotst

Staat de laatste letter niet in 't kofschip x dan eindigt je vd met een -d

Verhuizen

Verlengtruc? Nee, werkt niet.
'T KoFSCHiP X gebruiken!

De stam van verhuizen = verhuiz (-en eraf halen!!)
Staat de z in 't kofschip x? Nee, dus voltooid deelwoord met -d

Verhuisd

Splitsbare werkwoorden

Splitsbare werkwoorden

Dit zijn werkwoorden die in stukken zijn gedeeld in de zin.

Ik haal Mara over om haar huiswerk op tijd te maken.

Komt van het werkwoord: overhalen

Ik maak mijn gordel vast.
Komt van het werkwoord: vastmaken

De snelle jongen haalde Kim in.

Voltooid deelwoord van splitsbare werkwoorden

Bij het voltooid deelwoord van splitsbare werkwoorden, schrijf je -ge- tussen beide delen.

Je schrijft het woord aan elkaar.

Ik heb mijn gordel vastgemaakt. (hele werkwoord = vastmaken)
Ik heb Mara overgehaald. (hele werkwoord = overhalen)

Voltooid deelwoord van inhalen is ...

1. ingehaald
2. geinhaald
3. ingehaalt
4. geinhaalt

Aan de slag:

Maken:

H3.8 Test Jezelf

Ben je klaar?
Steek je vinger op.
Bij een onvoldoende mag je hem opnieuw maken.