5.1 De VN en dekolonisatie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

H5 Europa en de wereld (1945-1989)

5.1 De VN en de dekolonisatie

Deze les:

Bespreken par. 5.1 - deel 1

1. Testen voorkennis
2. Uitleg  conferentie van Jalta en VN 
3. Aan de slag

Lesdoel:

Je kunt uitleggen waarom en hoe de VN werden opgericht

Wat weet je al over de Verenigde Naties (VN)?

Franklin Delano Roosevelt

President van de Verenigde Staten

Jozef Stalin

Leider van de Sovjet-Unie

Winston Churchill

Minister-President van Groot-Brittannië

Conferentie van Jalta (februari 1945)

Wie? Churchill (GB), Roosevelt (VS) en Stalin (SU)

Vragen:

• Hoe zien Europa en de wereld er na de oorlog uit?

• Wie heeft macht en invloed in Europa?

• Wat doen we met Duitsland én de Duitsers?
  

Conferentie van Jalta (afspraken) (1)

• Oprichting van de Verenigde Naties (VN)

• Democratische (door het volk gekozen) regeringen in Europa

• Stalin wordt bondgenoot in de oorlog tegen Japan

• Straffen van oorlogsmisdadigers

Conferentie van Jalta (afspraken) (2)

• Denazificatie en democratiseren van Duitsland

• Invloedssferen

• Bezettingszones: Duitsland en Berlijn worden verdeeld in 4 zones

Verenigde Naties

Opgericht in oktober 1945, inmiddels 193 landen lid (2011)

Doel: het voorkomen van een nieuwe oorlog

Tegenwoordig:

Samenwerking op het gebied van:

- mensenrechten

- veiligheid

- economie

- internationale problemen

Verenigde Naties

VN Veiligheidsraad bewaakt de wereldvrede. Bestaat uit:

5 permanente leden (Verenigde Staten, Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, China, Rusland)

10 wisselende leden

- deze raad kan straffen ('sancties') opleggen

- deze raad kan een VN-leger sturen (blauwhelmen)

Belangrijk: 

- De permanente leden van de Veiligheidsraad hebben vetorecht.  Wat betekent dat?

- Hoe democratisch is dit systeem?

Aan de slag!

Wat?  Maak opdracht 1 en 2

Hoe? Overleg zachtjes en stel vragen

Tijd? We werken tot einde les

Klaar? Lees de tekst van par. 5.1 en maak opdr. 3 en 4

Deze les:

Bespreken par. 5.1 - deel 2

1. Terugblik Verenigde Naties (VN)
2. Uitleg politionele acties en dekolonisatie 
3.  Aan de slag

Doel van de les:

- Je kunt beschrijven hoe Indonesië onafhankelijk werd

 - Je kunt uitleggen waardoor en hoe nieuwe staten ontstonden

Terugblik:

Waarom en hoe werden de VN opgericht?

De Japanse bezetting! - 1942-1945

Nederlands-Indië is bezet geweest door de Japanners. Veel Nederlanders werden gevangen gezet in de interneringskampen (Jappenkampen)

Nationalisme

Voor de oorlog was er een nationalistische stroming ontstaan die opkwam voor een eigen Indische staat; Indonesië. Dit Nationalisme was ontstaan uit de onderdrukking van het inheemse volk.

Nederland had dit Nationalisme onderdrukt en de leiders, Soekarno en Hatta, gevangen gezet.

Tijdens de oorlog hadden Soekarno en Hatta samengewerkt met de Japanners omdat zij ze als bevrijders zagen. Ze hoopten op de hulp van Japan bij het vestigen van een eigen staat. In plaats daarvan harde bezetting. 

Capitulatie van Japan

15 augustus 1945

Verklaring Indonesië - 17 aug 1945

Soekarno roept een paar dagen na de capitulatie van Japan een eigen staat uit; de onafhankelijke Republiek Indonesia. 

Moment uit de Linggadjati-conferentie (15 nov. 1946) met van links naar rechts: Wim Schermerhorn, Lord Killearn en Soetan Sjahrir. Bron: Fotocollectie Anefo. Nationaal Archief, Den Haag

Nederland

ging ervan uit dat het gebied een onderdeel van nederland bleef ...

Nederlands- indië

Indische nationalisten

gingen ervan uit dat na het vertek van de Japanners het eindelijk een eigen staat zou zijn ...

Indonesia

Nederlandse politiek:

Nederland neemt Marshallhulp aan; verklaart dat het zal dekoloniseren

maar... zegt dat ze de inheemse bevolking willen helpen zelfstandig te zijn en daar is tijd voor nodig.  Misschien wel 10 of 20 jaar.

Politionele acties - 1947/48

Nederland stuurt militairen naar Ned.- Indië om het gezag te herstellen. De militaire operaties van Nederland worden politionele acties genoemd.  De politie komt in actie bij een binnenlands conflict. Het ging de VS en de VN dus niets aan. Maar het was in werkelijkheid een oorlog.
Na twee politionele acties weet Nederland de controle weer in handen te krijgen en wordt Soekarno gevangen gezet.

Soevereiniteitsoverdracht - 27 december 1949

De Verenigde Staten en de Verenigde Naties vinden dat Nederland te ver gaat. 

De VS dreigt zelfs met stopzetten van Marshallhulp

In 1949 werd Indonesië dan echt onafhankelijk en waren alle Nederlandse troepen weg.

Dekolonisatie

Dekolonisatie

Dekolonisatie is het onafhankelijk worden van kolonies. 

Vanaf 1945 verliezen Europese landen hun buitenlandse gebieden. 

• Amerika en de Sovjet-Unie hadden de macht, zij wilden onafhankelijkheid. 
  
• Europese landen verzwakt, geen kracht om terug te vechten. 
• Groeiend nationalisme vanaf 1900.

Aan de slag!

Wat?  Maak opdracht 3 t/m 13

Hoe? Overleg zachtjes en stel vragen

Tijd? We werken tot einde les

Klaar? Kijk dan 5.1 na