VMT 3 - herh

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Bij het einde van de timer

• Stil
• Ipad plat op tafel
• Mobieltje weg

Klassenregels:

1. Tijdens de les luisteren we naar de docent

2. We doen wat de docent van ons vraagt

3. Blijven van elkaar en elkaars spullen af

4. Iedereen hoort erbij

5. We reageren niet de hele tijd op elkaar

Leg je huiswerk op de hoek van je tafel!

3.1  Hervorming

Personen: Maarten Luther, Johannes Calvijn

Maarten Luther zag hoe de katholieke kerk aflaten verkocht, hij wilde dat de kerk ging hervormen (veranderen).

Begrippen:

• Aflaat
• Protestanten (calvinisten / lutheranen)
• Hervorming
• Vervolgd
• Dominee
  

Omschrijving katholieke kerk: Mooie kerken met gouden beelden en schilderijen. Aan het hoofd staat de paus hij wijst de priesters aan. Om in de hemel te komen kan je een aflaat kopen.

Geef een omschrijving van de protestantse kerk

3.1 Renaissance

Begrippen:

• Renaissance (wedergeboorte Grieks-Romeinse tijd)
  

In de middeleeuwen draaide het leven om het leven na de dood. Je moest leven volgens de bijbel en zorgen dat je je aan alle regels hield. Anders kwam je niet in de hemel.

Tijdens de Renaissance dacht men juist aan het leven nu. Je moest kunnen genieten van je leven en de middelen die je had.

Renaissance staat voor wedergeboorte. Waarvan is het een wedergeboorte

1. Vroege middeleeuwen
2. Romeinse tijd
3. Grieks-Romeinse tijd
4. Tijd van jagers en boeren

3.2 De opstand

Personen: Karel V, Filips II, Margarethe van Parma, Willem van Oranje, Hertog van Alva.

Begrippen:

• Gewest
• Stadhouder
• Centralisatie
• Landvoogdes
• Beeldenstorm
• Geuzen
• Gezag
  

Sleep de personen naar de juiste omschrijving

Deze persoon was de stadhouder van De Nederlanden

>>>>>>>>>>>>>>>>

Deze persoon was de eerste koning van het Duitse keizerrijk

>>>>>>>>>>>>>>>

Deze persoon was een bekende Nederlandse-Joodse filosoof

>>>>>>>>>>>>>>>>>

Deze persoon werd gestuurd door de koning om protestanten te straffen >>>>>>>>>

Deze persoon had als missie de hele wereld katholiek te maken

>>>>>>>>>

Deze persoon wilde de katholieke kerk veranderen  >>>>>>>>>

Fillips II

Karel V

Willem v. Oranje

Alva van Parma

Maarten Luther

Baruch Spinoza

3.2 Verloop opstand

Vooraf: Nederland bestaat uit zelfstandige provincies (gewesten) maar maken wel onderdeel uit van het Duitse keizerrijk onder leiding van Karel V.

1. Karel V treed af en zijn zoon Fillips II wordt keizer
   
2. Fillips II wilde centraliseren en staat bekend als die-hard katholiek. Hij moet niks van protestanten hebben en straft ze ongelofelijk hard.
   
3. Filips II benoemd zijn halfzus Margaretha van Parma als landvoogdes van Nederland. Zij krijgt de taak om te centraliseren en protestanten aan te pakken.
4. Margaretha van Parma treed minder hard op tegen de protestanten.
   
5. Protestanten hoeven zich niet meer te verstoppen en gaan preken in het openbaar houden. Tijdens een preek riep een dominee op om alle beelden in katholieke kerken te slopen (beeldenstorm)
   

3.2 verloop opstand

6. Fillips II is woest en stuurt zijn beste generaal de Hertog van Alva om de protestanten een lesje te leren.

7. Veel protestanten waaronder Willem van Oranje de stadhouder van Nederland vluchten naar Duitsland.

8. Maar nog in datzelfde jaar keert Willem v. Oranje terug met een leger.

9. Jaren lang wordt er gevochten. Het Zuiden is in handen van de Spanjaarden en het Noorden in handen van Willem v. Oranje

10. De noordelijke provincies gaan samenwerken (Unie van Utrecht). Vervolgens verkondigen ze dat zij Fillips II niet meer als koning zien.

12. Willem van Oranje wordt vermoord, opstand gaat door.

13. De Nederlandse provincies verklaren zich onafhankelijk en richten de staat: De Republiek van de Zeven Verenigde Nederlanden op.

Wat is de aanleiding (belangrijkste oorzaak) voor het uitbreken van de opstand?

1. Margaretha van Parma als landvoogdes
2. Hertog van Alva gaat tekeer in de Nederlanden
3. De Beeldenstorm
4. Fillips II die wil centraliseren

3.3 Nederland immigratieland

Personen: Spinoza

Na de opstand ging het goed met de Nederlandse economie. Veel mensen uit scandinavische landen gingen naar Nederland om te werken. Daarnaast mocht je geloven wat je wilde in Nederland, daardoor kwamen ook veel joden en protestanten naar Nederland, omdat ze in eigen land niet meer veilig waren.

Begrippen:

• Opstand
• Republiek
• Gewetensvrijheid
• Emigreerden
  
• Immigranten

Nederland had 'gewetensvrijheid' wat betekent dit?

1. Dat je mag geloven wat je wil, hoe je dit doet is helemaal aan jezelf
2. Dat je mag geloven wat je wil, maar je mag het niet altijd uiten
3. Dat je mag denken en schrijven wat je wil, zonder daar gestraft voor te worden
4. Dat iedereen maar in één geloof mag geloven

3.4 Ontdekkingsreizen

Personen: Vasco de Gama, Columbus

Europeanen waren tijdens de kruistochten in aanraking gekomen met exotische waren uit verre oostelijke landen. Dus de Europeanen gingen nadenken hoe zij die spullen het makkelijkste konden krijgen. Zo begon de tijd van ontdekkingsreizen, zoals Vasco de Gama die de eerste zeeroute naar India ontdekte.

Begrippen:

• Inheems
• Indianen
• Kolonie (Kolonisten)
• Slaaf
• Trans-Atlantische slavenhandel
• Driehoekshandel
  

Columbus ontdekte Amerika, waarbij duizenden inheemse mensen stierven. Waardoor stierven de meeste mensen?

1. Door de geweren en zwaarden van de Spanjaarden
2. Door het zware werk dat zij moesten doen als slaaf
3. Door het vergiftigen van de gewassen van de Indianen.
4. Door de ziektes die de Spanjaarden meenamen

Bekijk de afbeelding. Leg uit waarom deze afbeelding gebonden is aan tijd en plaats