‹Terug naar zoeken

Nederlands Romantiek

De Romantiek en 
Piet Paaltjens
De Romantiek en 
Piet Paaltjens
1 / 42
volgende
Slide 1: Tekstslide
NederlandsMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5

In deze les zitten 42 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 2 videos.

time-iconLesduur is: 50 min

Onderdelen in deze les

De Romantiek en 
Piet Paaltjens
De Romantiek en 
Piet Paaltjens

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 2 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Planning
  1. Romantiek uitleg 
  2. Piet Paaltjens 
  3. Snikken en Grimlachjes 
  4. Griezelen  

Slide 3 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Romantiek (1800-1860)


Slide 4 - Open vraag

Rond 1800 ontstaat er in Europa, als tegenreactie op het wereldbeeld van de verlichting en het aan regels gebonden classicisme, een nieuwe literaire stroming: de romantiek. Hoewel de romantiek niet in alle landen dezelfde kenmerken vertoonde, was er wel een gemene deler aan te wijzen: ontsnappen aan de werkelijkheid.
De Romantiek

  • 1790 - 1850

Slide 5 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Zoek afbeeldingen op het internet die de historische context laten zien.

Slide 6 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Slide 7 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

ROMANTIEK
Een tegenbeweging op industrialisatie + ratio / wetenschap van de Verlichting ("onttovering" van de werkelijkheid)

  • Weltschmerz – romantische melancholie (grote verlangens, droefgeestigheid)
  • Sehnsucht – verlangen naar het onbereikbare
  • Escapisme: vluchten uit de realiteit





Slide 8 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Kenmerken
  • verlangen naar het ongrijpbare 
  • orginaliteit in vorm en inhoud 
  • in de kunst werd het verleden hergebruikt
  • contrastwerking (zie Piet Paaltjens)
  • natuur (terug naar het verleden voor de industriele revolutie)
  • nationalisme

Slide 9 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 10 - Woordweb

Deze slide heeft geen instructies

Noteer de belangrijkste kenmerken van de romantiek

Slide 11 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Kenmerken
  • verlangen naar het ongrijpbare 
  • orginaliteit in vorm en inhoud 
  • in de kunst werd het verleden hergebruikt
  • contrastwerking (zie Piet Paaltjens)
  • natuur (terug naar het verleden voor de industriele revolutie

Slide 12 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Welke relatie bestaat er tussen de termen `Weltschmerz`en `Sehnsucht` enerzijds en `romantiek`anderzijds?

Slide 13 - Open vraag

de pijn van het leven (Weltschmertz) en het verlangen naar liefde en schoonheid (Sehnsucht) 
Weltschmerz en sehnsucht
Deze thema’s – van ongeremde lust tot zwaar lijden – zien we vaak terugkeren bij romantici, zoals in Die Leiden des jungen Werthers (1774) of Faust (1808/1832) van de vroeg-romantische Duitse Sturm und Drang-schrijver Johann Wolfgang Goethe, maar ook bij Nederlandse zwarte romantici als Jacob van Lennep en Nicolaas Beets. In hun werken ervaren de personages vaak gevoelens van onrust, doordat de realiteit (het ‘nu’) niet overeenstemde met het ideaal (het ‘vroegere’ of ’toekomstige’). Dit wrange gevoel leidde tot een voortdurend onbehagen, ook wel Sehnsucht, Weltschmerz of hamletisme genoemd.

Slide 14 - Tekstslide

De klemtoon lag in de Romantiek op het individu en diens subjectiviteit, gevoelens en intuïtie. Kunst moest bijvoorbeeld individueel en origineel zijn, over gevoelens en verlangens gaan en in elk geval individuele echtheid laten zien. Kunstenaars zelf werden als individuele genieën beschouwd. Het individualisme van de Romantiek kon doorslaan in wat wel de Zwarte Romantiek wordt genoemd. Hierbij was er sterke aandacht voor ‘het sublieme’: een combinatie van lust, genot, lijden, dromen, irrationele angsten, doemdenken en afgrijselijke gruwelen. Deze mix van tegengestelde emoties leidde bij de betrokken persoon, of die nu echt bestond of een romanfiguur was, dikwijls tot de meest individualistische handeling die een persoon kon begaan om verlost te worden uit zijn lijdensweg: zelfmoord. 
Voorbeelden van kenmerken
 ROMANTISCHE LITERATUUR
Een tekst is een zo spontaan mogelijke expressie van het subject (de schrijver: een gevoelig en bijzonder individu die geleid werd door gevoel en verbeelding)
  • Weergave van individuele gevoelens en lyrische teksten
  • Woorden als "wonderbaarlijk", "uitzonderlijk", "zeldzaam", "zonderling" wekken de suggestie dat er meer is dan de saaie alledaagse werkelijkheid

Onderwerpen: verleden, natuurbeleving, tragische liefde, dood, vriendschapsbanden, het bovennatuurlijke

Personages: geweld door een groot onvervulbaar verlangen of dromers, wereldverbeteraars en idealisten




Slide 15 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 16 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Piet Paaltjens 
  • François HaverSchmidt (1835-1894) 
  • 'Barend Krul'
  • Leiden: "Bloemlezing uit de dichterlijke nalatenschap van Piet Paaltjens," 1856
  • De drie studentjes"1859

Slide 17 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Piet Paaltjens 
  • François HaverSchmidt (1835-1894) 
  • 'Barend Krul' 
  • Leiden: "Bloemlezing uit de dichterlijke nalatenschap van Piet Paaltjens," 1856
  • De drie studentjes"1859

Slide 18 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 19 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 20 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Piet Paaltjens 
  • 1864 Schiedam, predikant
  • Zoon overleden
  • Dood obsessie 
  • 1894
  • Worgengel 
  • 'Zich blindelings werpen in de armen van de worgengel'

Slide 21 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

¨Hij, de worgengel, verstaat geen scherts. Wie hem spelend de hand reikt, die laat hij niet meer los, die sleept hij mede tegen wil en dank, om kon het zijn, in het eind hem neer te storten in een eigenwillig gedolven graf.¨

Slide 22 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Snikken en Grimlachjes, 1867
  • Romanticus?
  • Liefde en doodverlangen
  • Melancholiek
  • Levensschets Piet Paaltjens
  • Immortellen
  • Tijgerlelies (roofdier onschuld) 
  • Romances
  • Overdrijven en teleurstelling 

Slide 23 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 24 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Denk terug aan het filmpje van het begin van de les. Waaraan herken je Piet Paaltjens zijn poëzie hierin?

Slide 25 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Slide 26 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Hoe passen de vorige gedichten bij de romantiek? (denk aan de kenmerken!)

Slide 27 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Slide 28 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Griezelen
  • Zwarte Romantiek
  • Gothic novel
  • Frankenstein (1818)
  • The Vampyre (1819)
  • Transylvania
  • Kritiek

Slide 29 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Relevantie nu
Relevantie nu

Slide 30 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Kennis testen!
Kennis testen!

Slide 31 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wanneer was de Romantiek?
A
1650 - 1710
B
1680 - 1760
C
1780 - 1860
D
1790 - 1850

Slide 32 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Waar begon de Romantiek?
A
Engeland
B
Duitsland
C
Oostenrijk
D
Frankrijk

Slide 33 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Wat hoort erbij het sublieme?
A
Lijden & dromen
B
Irrationele angsten & doemdenken
C
Lust & genot
D
Afgrijselijke gruwelen

Slide 34 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Onder welk kenmerk van de Romantiek vallen de sprookjes van Grimm?

Slide 35 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Waar en wat studeerde Francois HaverSchmidt?

Slide 36 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

In welk studentenalmanak kwam Piet Paaltjens voor het eerst voor?
A
Studentenalmanak van 1858
B
Studentenalmanak van 1856
C
Studentenalmanak van 1857
D
Studentenalmanak van 1864

Slide 37 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Als wat zag HaverSchmidt de dood?

Slide 38 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Hoe kwam HaverSchmidt aan Piet Paaltjens zijn werk?
A
HaverSchmidt had geen uitleg hierover
B
Paaltjens liet het achter in een tas
C
Voordat hij verdween gaf hij het aan HaverSchmidt
D
Elk jaar verstuur Paaltjens hem via de post gedichten

Slide 39 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Welk onderwerp behandeld Piet Paaltjens?
A
Liefde- en doodverlangens
B
Horror
C
Ongerepte natuur
D
Nationalisme

Slide 40 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Waar begon de zwarte Romantiek?
A
Duitsland
B
Frankrijk
C
Engeland
D
Italië

Slide 41 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Wat heb je vandaag geleerd?

Slide 42 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Meer lessen zoals deze

Les 34 - Nederlands Romantiek

- Les met 33 slides
NederlandsMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5

Week 48 les 1 en 2 Herhaling sentimentalisme 'Julia' en de Nederlandse Romantiek

- Les met 38 slides
NederlandsMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5

Piet Paaltjens

- Les met 32 slides
NederlandsMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5

Nederlands Romantiek

- Les met 34 slides
NederlandsMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5

Piet Paaltjens' Snikken en grimlachjes

- Les met 14 slides
NederlandsMiddelbare schoolvwoLeerjaar 6

§32, §35 Literatuur en Piet Paaltjens

- Les met 12 slides
NederlandsMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5

herhaling Romantiek en Realisme

- Les met 43 slides
NederlandsMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 4,5

5V 18de en 19de eeuw

- Les met 16 slides
NederlandsMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5