Herhaling HF3 + HF 4

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 2

Deze les: 

• Inleveren briefopdracht
• Historische vaardigheid oorzaak - gevolg
• Herhalen/ leren voor de toets

Leerdoelen: 

• Je kunt oorzaken en gevolgen van elkaar onderscheiden.
  

• Je kunt onderscheid maken tussen aanleiding en directe en indirecte oorzaken.
  

• Je kunt onderscheid maken tussen bedoelde en onbedoelde gevolgen.

Historische vaardigheid oorzaak -gevolg

• Historische gebeurtenissen en ontwikkelingen nooit zomaar; Ze hebben altijd oorzaken en gevolgen: 

• Een oorzaak is een reden waarom iets gebeurt. 

• Een gevolg is het latere effect van een gebeurtenis of ontwikkeling.

Oorzaak - gevolg

Historische gebeurtenissen en ontwikkelingen komen nooit zomaar uit de lucht vallen. Ook zijn ze nooit zomaar weer weg. Ze hebben altijd oorzaken en gevolgen. Een oorzaak is een reden waarom iets gebeurt. Een gevolg is het latere effect van een gebeurtenis of ontwikkeling.

Belangrijke en minder belangrijke oorzaken en gevolgen:

• Een gebeurtenis of ontwikkeling heeft bijna nooit maar één oorzaak. 

• Meestal is sprake van verschillende oorzaken. Sommige oorzaken zijn wel van meer belang dan andere.

• Belangrijke en minder belangrijke oorzaken en gevolgen

Indirecte en directe oorzaken & aanleiding

• indirecte oorzaken = oorzaken langer op de achtergrond een rol spelen

• directe oorzaken = een directe oorzaak = meteen effect (merk je meteen)

• De meest directe oorzaak heet de aanleiding. (laatste zetje) 

Direct, indirect en aanleiding

Ook maken we onderscheid tussen wat we noemen indirecte oorzaken – die al langer op de achtergrond een rol spelen – en directe oorzaken. Een directe oorzaak heeft meteen effect. De meest directe oorzaak heet de aanleiding. Dat is de 'druppel' die volgens het spreekwoord 'de emmer doet overlopen'.

bedoelde en onbedoelde gevolgen

• bedoelde gevolgen = waarvan men hoopte dat ze zouden gebeuren

• onbedoelde gevolgen = Dat zijn gevolgen die maar per ongeluk zijn gebeurd

Herhaling Hoofdstuk 3:
De Eerste Wereldoorlog

Maris College Statenkwartier - Klas 2 - vmbo kgt/bk kgt/bkMaris College Statenkwartier - Klas 2 - vmbo kgt/bk

Geschiedenis | Vandaag

• Toetsstof PW-week
• Herhaling hoofdstuk 3
• Oefenvragen
• Herhaling hoofdstuk 4
• Oefenvragen
• Afspraken voor de volgende les

Geschiedenis | 

Oorzaken voor het uitbreken van WO1

• Nationalisme = liefde voor het eigen land
• Militarisme = verheerlijking van het leger 
• Wapenwedloop = strijd om de sterkste bewapening 

Later meer...

Geschiedenis | 

Bondgenoten in 1914

Start van de Eerste Wereldoorlog

Geallieerden	Centralen
Groot-Britannie	Duitsland
Rusland	Oostenrijk - Hongarije
Frankrijk	Italie

Geallieerden

Centralen

Bondgenoten in 1914

Sleep het juiste land naar het juiste bondgenootschap

Duitsland

Rusland

Italie

Frankrijk

Groot-Britannie

Oostenrijk-Hongarije

Oorzaken voor de Eerste Wereldoorlog

Sleep de juiste beschrijving naar het juiste begrip

Nationalisme

Militarisme

Wapenwedloop

verheerlijking van het leger 

strijd om de sterkste bewapening 

liefde voor het eigen land

Hoe heten de twee bondgenootschappen?

Wat was geen oorzaak voor het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog

1. Nationalisme
2. Militarisme
3. Wapenwedloop
4. Moord op Frans Ferdinand

Geschiedenis | 

• De Duitsers liepen zowel vast in het westen als in het oosten
• Tweefrontenoorlog
• Oorlog waarbij op twee gebieden tegelijk gevochten wordt 

Westfront

Oostfront

Geschiedenis | 

Nederland neutraal

Nederland was tijden de Eerste wereldoorlog neutraal = 

• Onpartijdig, geen kant kiezen

• Duitsland liet Nederland met rust omdat zij de Rotterdamse haven voor het doorvoeren van goederen gebruikten.
• Voor een handelsland als Nederland is dat lastig: je handelt immers met beide partijen.
  

Nederland was in de Eerste Wereldoorlog neutraal; Leg in je eigen woorden uit wat dit betekende

Geschiedenis | Uitleg 3.2

Einde Eerste Wereldoorlog

Duitsland kreeg de schuld van de oorlog, er werd afgesproken dat zij:

• Geen groot leger meer mochten hebben
• Stukken land moesten inleveren
• Schadevergoedingen moesten betalen
• Verdrag van Versailles

Geschiedenis | Uitleg 3.2

In het Verdrag van Versailles werd ook afgesproken dat meer landen onafhankelijk werden:

• Oostenrijk-Hongarije en het Ottomaanse Rijk vielen uit elkaar

JUIST of ONJUIST: Duitsland kreeg de schuld van de Eerste Wereldoorlog

1. Juist
2. Onjuist

Welke straf(fen) kreeg Duitsland tijdens het Verdrag van Versailles? Noem er minimaal 1

Geschiedenis | Uitleg 3.3

De crisistijd 

• Rond 1929 ging het mis met de Amerikaanse economie
• Economische crisis = mensen hebben minder werk en ook minder geld
• Ook in Nederland en Duitsland ontstond veel werkloosheid

Geschiedenis | Uitleg 3.4

Antidemocratische partijen

• Door de crisis stemden veel Duitsers op de partij van Adolf Hitler, de NSDAP
• Dit was een nationaalsocialistische 
  - Tegen democratie
  - Dictatuur
  - Nationalisme (liefde voor het eigen land)
  - Racistisch
• De nazi's 
  
• In 1932 werd Hitler benoemd tot regeringsleider van Duitsland

Geschiedenis | Uitleg 3.4

Antidemocratische partijen

• Hitler maakte een einde aan de democratie
• Dictator = 1 iemand heeft de macht
• Hij liet zichzelf Führer noemen 
  Dit is Duits voor leider

Ook in Nederland had je partijen die tegen een democratie waren en achter de ideeën van Hitler stonden= De Nationaalsocialistische beweging (NSB)

Aan de slag!

• Controleer 3.2 t/m 3.5. Heb ik de vragen gemaakt en ingeleverd? Doe dit als dit nog niet het geval is.
• Maak hierna de test jezelf.
• Klaar? leren voor de toets.