De Sociale kwestie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

De sociale kwestie

de Sociale Kwestie.

Arbeidersvraagstuk

• De slechte woon- en werkomstandigheden van de arbeiders, vrouwen- en kinderarbeid, honger, werkeloosheid

• Eind 19e eeuw., vooral in de steden.
• 'De rijken worden rijker, de armen worden armer’

Let op: De weekinkomsten van een mannelijke arbeider

was ongeveer 900 cent (9 gulden)

Wie is verantwoordelijk?

• De arbeiders zelf?
• De werkgevers?
• De kerk?
• De overheid? 

Wie helpt de arbeiders? (1)

• Sommige fabrikanten gaven de arbeiders wél wat extra's (soms ook uit eigen belang: een fittere arbeider werkt harder...)

• Arbeiders gaan staken: dit werkt alleen als iedereen gaat staken, en dat was moeilijk vol te houden

• Arbeiders gaan samenwerken in vakbonden.

Kinderwetje van Van Houten (1874)

• Verbood fabrieksarbeid voor kinderen onder de 12 jaar
• Eerste sociale wetgeving in Nederland
• Maar: weinig effectieve controle

Woningwet 1901

Stelde eisen aan de kwaliteit van woningen

Leerplichtwet 1901

Verplichtte kinderen tussen 6 en 12 jaar naar school te gaan

Maar leverde niet veel meer schoolgaande kinderen op

Grote spoorwegstaking 1903

• Voor het eerst maken arbeiders samen een 'vuist' tegen de fabriekseigenaren

"Gansch het raderwerk staat stil, als uw machtige arm het wil..."