1. Poëzie, hoe doe je dat - devices

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Poezie, hoe doe je dat?

Les gemaakt op basis van het boek 

Olijven moet je leren lezen  van Ellen Deckwitz

Deze les is gemaakt op basis van het boek

Olijven kun je leren lezen van Ellen Deckwitz

Wat heb je eraan?

Ik houd er niet van

Hoe lees je dat?

Ik begrijp het niet

Waarom zeggen ze niet wat 

ze bedoelen?

Vaak lijkt poëzie onbegrijpelijk.

Maar dat is juist de afspraak die geldt bij poëzie.

Krant

De afspraak is dat je in een krant feiten leest.

Daar mag je vanuit gaan.

Roman

De afspraak is dat een roman een verzonnen verhaal is.

Dat weet je voor je 

eraan begint.

Poëzie

Bij poëzie is de afspraak dat het iets wil overbrengen.

In poëzie probeert een dichter met taal iets te zeggen wat zich niet eerder in taal liet omschrijven.

Waarom zeggen ze niet 

wat ze bedoelen?

In poëzie kun je je boodschap op een bijzondere, mooie, aparte of bizarre manier brengen. Er gelden weinig regels.

Als ik wil zeggen dat ik je wil

lukt het niet

Ik wil het schreeuwen over de daken

Dat ga ik doen!

Maar dan wel na sluitingstijd

in Madurodam

Wat vind je van dit gedicht?

😒🙁😐🙂😃

Hoe weet ik of poëzie 

iets voor mij is?

• Liefde voor taal begint vaak met een tekst die je raakt.

• Wat is een mooie zin uit een van jouw favoriete liedjes?

I'm a nightmare

dressed like a daydream

Taylor Swift

Songteksten zijn niet hetzelfde als poëzie.

In een songtekst is de tekst ondergeschikt aan de muziek. De teksten zijn gemaakt om het te laten rijmen, of om een ritme te behouden.

Bij poëzie gaat het echt alleen om de tekst.

De dichter mag weten welke woorden, op welke plaats. Hij hoeft geen rekening te houden met rijm of muziek

Maar... wie een goede songtekst 

kan waarderen, kan ook 

leren genieten van poëzie.

Het doel van het lezen van een 

gedicht is niet per se om 

de dichter te snappen.

Het is net als kijken naar een abstract schilderij. Je weet niet wat de schilder heeft bedoeld.

Je weet niet wat het voorstelt, maar je kunt wel vertellen wat je er zelf in ziet.

In dit gedicht

is geen woord

te veel

neem je er iets af

dan is het

niet meer heel

Wat vind je van dit gedicht?

😒🙁😐🙂😃

Waarom worden de regels halverwege afgebroken?

Om aan te geven waar de pauze ligt als je leest.

Er worden meerdere interpretaties mogelijk.

een zin

Ik wil je kussen op je bed leggen

een gedicht

Ik wil je

kussen

op je bed

leggen

Het afbreken van een zin op een 

niet-logische plek noemen we:

ENJAMBEMENT

De wekker gaat weer veel te vroeg

de dag heeft nog geen kleur

Die komt ook niet - ik voel al voor

ik opsta weer zo'n sleur

Als ik de thee te heet vind

zeurt mijn moeder dat ik zeur

Ik zucht alleen en hoor te hard

het dichtslaan van een deur.

De dag begint gebarsten

met zo'n ochtend vol humeur

Wat vind je van dit gedicht?

😒🙁😐🙂😃

Zelf doen

Zelf dichten is niet moeilijk, 

zeker als je weet dat alles kan en mag 

(binnen de perken van het fatsoenlijke).

In de volgende slide zie je twee beginregels van een gedicht.

Typ zelf 4 woorden om het gedicht af te maken.

Grauwe regen
kille straat

Zelf doen

In de volgende slide zie je twee woorden 

als begin van een gedicht.

Typ zelf 2 woorden om het gedicht af te maken.

de teleurstelling