4.4 Een onrustige opstand - BUI

Opschudding in de Nederlanden
Opschudding in de Nederlanden
Par 4.4 - Een onrustige opstand
1 / 48
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 2

In deze les zitten 48 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 3 videos.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

Opschudding in de Nederlanden
Opschudding in de Nederlanden
Par 4.4 - Een onrustige opstand

Slide 1 - Tekstslide

Vandaag
Herhaling vorige les (Paragraaf 4.3 - Keizerlijke Karel)
Uitleg 4.4 - Een onrustige opstand
Video
Huiswerk

Slide 2 - Tekstslide

Toetsdatum
2e: woensdag 13 april
2g: donderdag 14 april

Digitaal, dus op je laptop
Zorg voor een opgeladen laptop
Check de studiewijzer om te zien wat je moet kennen en kunnen!

Slide 3 - Tekstslide

Welke tijdvak behandelen we? En wanneer is dit?

Slide 4 - Open vraag

Hoe kwam het dat Karel V zo'n bijzondere kin had?

Slide 5 - Open vraag

Wat inteelt met je kin kan doen

Slide 6 - Tekstslide

Welke gebieden stonden onder het gezag van Karel V?
A
Spanje
B
Het Duitse Rijk
C
De Spaanse Nederlanden (Benelux)
D
Italië & delen van Zuid- en Midden-Amerika

Slide 7 - Quizvraag

Wie was Maarten Luther?
A
Een katholiek, die kritiek had op het protestantse geloof
B
Een Paus
C
Een protestant, die kritiek had op het katholieke geloof
D
De koning van Spanje

Slide 8 - Quizvraag

Aan wie draagt Karel V zijn troon over, in 1555?
A
Margaretha van Parma
B
Hertog van Alva
C
Hendrik VIII
D
Filips II

Slide 9 - Quizvraag

Lesdoelen
  1. Aan het einde van les weten jullie wie Filips II is en hoe hij de Nederlanden bestuurde.
  2. Aan het einde van de les weten jullie hoe de Beeldenstorm ontstond en verliep. 

Slide 10 - Tekstslide

Slide 11 - Tekstslide

Bestuur van de Nederlanden
  • 17 gewesten
  • Eigen regels, gewoonten en taal
  • Elke gebied andere wetten,
  • belastingen en privileges

Slide 12 - Tekstslide

Karel V als landsheer
  • Wereldrijk
  • Niet altijd aanwezig
  • Plaatsvervangers
Landvoogd
Stadhouder
Vervanger landsheer in alle gewesten
Vervanger in een gewest -> regelt lopende zaken

Slide 13 - Tekstslide

Slide 14 - Tekstslide

Besturen is moeilijk...
  • Te groot rijk
  • Te veel wetten en privileges -> in elk gebied weer anders
  • Oplossing (?)
Centralisatie: 
  • regeren vanuit 1 punt (Brussel)
  • overal dezelfde regels
  • oude privileges verdwijnen --> adel verloor macht & inkomsten

Slide 15 - Tekstslide

Filips II
  • 1555 - troonopvolger Karel V
  • Spanje & de Nederlanden 
  • Overlegt weinig met de gewesten -->geen goede band


Slide 16 - Tekstslide

Besturen was niet te doen!
  • landvoogdes Margaretha van Parma (halfzus Filips II)
  • plaatsvervanger van Filips II in de Nederlanden
  • Filips regeert nog strenger dan zijn vader - vervolgingen
  • Steeds meer mensen keren zich juist van het R.K. af

Slide 17 - Tekstslide

1566 - Smeekschrift der edelen

Slide 18 - Tekstslide

1566: 'Smeekschrift der Edelen'
  • Ruim 200 Nederlandse lage edelen.
  • Hopen op minder strenge vervolgingen
  • Margaretha belooft het aan Filips te vragen...zijn antwoord: NEE!

Slide 19 - Tekstslide

De beeldenstorm - 1566

Slide 20 - Tekstslide

Oorzaak en gevolg: hagepreken leidden tot beeldenstorm
  • Protestanten mogen niet samenkomen in kerken
  • Zij komen in de openlucht bij elkaar.
  • Fanatieke predikanten roepen op tot het verwoesten van de gehate R.K.

Slide 21 - Tekstslide

Slide 22 - Video

De Spaanse reactie
De hertog van Alva wordt de nieuwe landvoogd.
Zijn 3 opdrachten:
  1. Straf de beeldenstormers 
  2. Leg het volk het R.K. geloof op.
  3. Zorg dat het hele gebied onder 1 bestuur komt.

Slide 23 - Tekstslide

Bloedraad en Tiende Penning
Veel edelen vluchten voor de Raad van Beroerten/Bloedraad en de extra belasting van 10% die Alva hief op alle produkten en winsten.

Ook Willem van Oranje vlucht...

Slide 24 - Tekstslide

https://schooltv.nl/video/welkom-in-de-80-jarige-oorlog-het-begin-van-de-opstand/

Slide 25 - Tekstslide

Huiswerk
Kijk paragraaf  4.3 na.
Maak de vragen van
- paragraaf 4.4 (t/m vraag 4b);

Slide 26 - Tekstslide

Nederlanders in opstand - vervolg 4.4

Slide 27 - Tekstslide

Planning
Toetsdatum! 
Herhaling begin paragraaf 4.4
Uitleg vervolg paragraaf 4.4
Maken vervolg paragraaf 4.4 (opdracht 5a t/m 5c)

Slide 28 - Tekstslide

Toetsdatum
2e: woensdag 13 april
2g: donderdag 14 april

Digitaal, dus op je laptop
Zorg voor een opgeladen laptop
Check de studiewijzer om te zien wat je moet kennen en kunnen!

Slide 29 - Tekstslide

Uit hoeveel gewesten bestonden de Nederlanden in de Spaanse tijd?
A
7
B
12
C
15
D
17

Slide 30 - Quizvraag

Waarom was het moeilijk om al die gewesten te besturen?

Slide 31 - Open vraag

Karel V wilde zijn rijk vanuit 1 punt besturen. Dit heet ....
A
Centralisatie
B
Particularisme
C
Hervorming
D
Reformatie

Slide 32 - Quizvraag

Waarom werd het 'Smeekschrift' der Edelen' geschreven?

Slide 33 - Open vraag

In welk jaar was de Beeldenstorm?
A
1543
B
1566
C
1569
D
1578

Slide 34 - Quizvraag

Een van de Kenmerkende Aspecten die bij dit tijdvak hoort is:
A
Het conflict in de Christelijke kerk dat resulteerde in de stichting van een Nederlandse staat
B
Het conflict in de Nederlandse staat dat resulteerde in de stichting van de Nederlanden.
C
Het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van een Nederlandse staat.
D
Het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van de protestantse kerk

Slide 35 - Quizvraag

De kenmerkende aspecten in dit hoofdstuk zijn:
1. De protestantse reformatie had splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg.
2. Het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van een Nederlandse staat.

Slide 36 - Tekstslide

Lesdoelen
  • Aan het einde van de les weten jullie wat Willem van Oranje heeft betekend voor de opstand van de Nederlanders.
  • Aan het einde van de les weten jullie hoe de Zeven Verenigde Nederlanden hebben kunnen ontstaan. 

Slide 37 - Tekstslide

Willem van Oranje
  • Stadhouder van Holland, Zeeland en Utrecht
  • Tegen de politiek van Filips II
  • Zeer vroom, maar vóór godsdienstvrijheid
  • Gevlucht naar Duitsland
  • Leidt vanaf 1568 de opstand 
  • 1580 vogelvrij; 1584 vermoord in Delft door Balthasar Gerards


Slide 38 - Tekstslide

De Nederlandse opstand
  • 1568: Slag bij Heiligerlee
  • 1572: Verovering Den Briel 
  • Spaanse troepen proberen opstand te onderdrukken maar vanaf 1575 muiterij wegens bankroet
  • 1576: Noordelijke gewesten besluiten samen te werken (Pacificatie van Gent)

Slide 39 - Tekstslide

1572 - Den Briel en de watergeuzen
  • 1 april
  • Een groep vluchtelingen vanaf zee (watergeuzen)
  • Treffen Den Briel onverdedigd aan en nemen het in voor de Prins
  • Meer steden durven nu voor de prins te kiezen

Slide 40 - Tekstslide

Slide 41 - Video

Unie van Atrecht
Samenwerking 17 gewesten duurt niet lang!
1579: Verbond van Zuidelijke Gewesten --> pro-Spaans
  • Onvrede over Beeldenstorm
  • Onverdraagzame houding van protestanten tegenover katholieken
  • Angst Spaanse optreden

Slide 42 - Tekstslide

Unie van Utrecht
Reactie op Unie van Atrecht
1579: protestantse samenwerking noordelijke gewesten tegen Spanje 
  • Elk gewest - eigen bestuur
  • Elk gewest - eigen godsdienst
  • Samenwerking m.b.t. landsverdediging

Slide 43 - Tekstslide

Plakkaat van Verlathinge 1581
  • 1579 Unie van Utrecht en Unie van Atrecht. De Zuidelijke Nederlanden kiezen voor Filips. De Noordelijke voor  Willem van Oranje.
  • In 1581 verklaren de Noordelijke Nederlanden dat ze niet langer de Spaanse koning als vorst beschouwen.

Slide 44 - Tekstslide

1588 - De Republiek der Zeven verenigde Nederlanden

Slide 45 - Tekstslide

Huiswerk
Lees 4.4.3
Maak 5a t/m 5c

Slide 46 - Tekstslide

Slide 47 - Video

Slide 48 - Tekstslide