LE 16 les 3

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

LE 16 les 3

Decompensatio cordis 

Planning

Herhalen
Lesdoelen

Theorie
Opdracht
Evaluatie
Huiswerk

Ischemie betekent?

1. Voldoende aanvoer van zuurstof arm bloed
2. Onvoldoende terugstroom van bloed
3. Onvoldoende doorbloeding richting het weefsel
4. voldoende afvoer van voedingsstoffen

Infact betekent

1. afsterven van weefsel
2. aangroeien van weefsel
3. zelfde als Ischemie
4. verkeersopstopping

Infarct is in het medisch jargon de term die wordt gebruikt voor afsterven van weefsel, wat optreedt als gevolg van zuurstofgebrek door een ontoereikende bloedvoorziening. Het proces van vorming van een infarct wordt infarcering genoemd. Als bloedvoorziening onvoldoende is, maar de weefsels nog niet afsterven, wordt het ischemie genoemd

Wat is het verschil in symptomen tussen een hartinfarct en angina pectoris?

pijn is meestal met een 5-15 min weg bij angina

Lesdoelen

Aan het einde van de les kan je het ziektebeeld decompensatie cordis beschrijven

Lesdoelen

De student

- Legt uit wat ischemie is en waardoor het veroorzaakt kan worden

- Geeft aan wat de gevolgen zijn van langdurige ischemie en tot welk ziektebeeld dit kan lijden

- Benoemt de volgende onderdelen bij het ziektebeeld Decompensatio cordis

- omschrijving van het ziektebeeld

- oorzaken of risicofactoren om het ziektebeeld te krijgen

- de symptomen

- de onderzoeken om de diagnose te bevestigen

- de behandeling

- de prognose en gevolgen van de ziekte

- Benoemt het verschil tussen links- en rechts decompensatio

- Benoemt de vier klassen van decompensatio cordis en omschrijft kort welke klachten hierbij

hore

Decompensatio cordis

Bij hartfalen (ook wel decompensatio cordis genoemd), pompt het hart minder goed bloed rond. Hierdoor werkt je hart minder goed

www.hartstichting.nl

Hartfalen

Bij hartfalen schiet de pompfunctie van het hart ernstig tekort. Hartfalen heet ook wel decompensatio cordis. De doorstroomsnelheid van de circulatie neemt af, waardoor een relatief tekort ontstaat aan circulerend bloed. Er is onderscheid te maken in systolisch hartfalen en diastolisch hartfalen

Systolisch/ diastolisch

Bij systolisch hartfalen heeft het hart onvoldoende kracht om het bloed uit te pompen. Bij diastolisch hartfalen is de hartspier niet in staat om voldoende te ontspannen zodat het hart weer voldoende met bloed gevuld kan worden. Hier is sprake van een verstijving van het hart door bijvoorbeeld langdurige hypertensie. Een combinatie van beiden kan ook voorkomen

Backward failure is het onvoldoende wegpompen van het bloed uit de weefsels en organen. Er ontstaat stuwing in de aanvoerende vaten naar het hart en vocht hoopt zich op in de weefsels en organen. De linkerharthelft ontvangt zuurstofrijk bloed uit de kleine circulatie en pompt zuurstofrijk bloed in de grote circulatie.

Forward failure is het onvoldoende rondpompen van het bloed naar de weefsel en organen. In de grote circulatie ontstaat dan een tekort aan zuurstof en voedingstoffen. Backward failure is het onvoldoende wegpompen van het bloed uit de weefsels en organen

Afhankelijk van de plaats in het hart zijn de verschijnselen van hartfalen te verklaren. Zowel de linker harthelft (linksdecompensatie) als de rechter harthelft (rechtsdecompensatie) kan falen

!!! longslagader is zuurstof arm!!
!! long ader is zuurstof rijk!!!!

Opdracht

In duo's

10 min

Leg aan je buurvrouw uit hoe het komt dat bij linkerhartdecompensatie de patient kortademig is

Leg aan je buurvrouw uit hoe het komt dat rechterhartdecomensatie de patient ascites krijgt

Linksdecompensatie

Linkerkamer onvoldoende bloed de aorta in. Bloed blijft achter in linkerkamer en linkerboezem.  Longaders (O2 rijk) kunnen bloed niet kwijt, stuwing! Hierdoor treed er vocht uit in longen = longoedeem. Patient kan grauw zien ( cyanose) 

Bij linksdecompensatie pompt de linkerkamer van het hart onvoldoende bloed in de aorta van de grote circulatie. Hierdoor zal bloed in de linkerkamer en linkerboezem achterblijven. De longaders voeren normaal gesproken het bloed naar de linkerboezem, maar dat is nu niet mogelijk. Hierdoor treedt stuwing in de longaders op. Door de stuwing treedt vocht uit de longaders dat in de longblaasjes terechtkomt (longoedeem). Het vocht in de longblaasjes maakt de patiënt kortademig en door het zuurstoftekort kan hij zelfs blauw gaan zien (cyanose). Uiteindelijk kan de patiënt roze schuimend sputum ophoesten. Deze toestand, met ernstige benauwdheid door een falend linkerhart, heet asthma cardiale. Wordt er dan niet ingegrepen, dan kan de patiënt in zijn eigen longvocht verdrinken.

Rechtsdecompensatie

Rechterkamer kan te weinig bloed in longslagader (O2 arm) pompen. Bloed blijft achter in rechterkamer en rechter boezem. Oedeem in benen, lever en buikholte. s nachts vaak plassen ( nycturie) 

Symptomen

vermoeidheid, kortademigheid (vooral bij inspanning), gewichtstoename van twee kilo of meer in drie dagen, opgezette benen en enkels, koude handen en voeten, een vol gevoel in de bovenbuik, verminderde eetlust, kriebelhoest (vooral bij plat liggen), duizeligheid;

verstopping van de darmen, onrustig slapen en ’s nachts vaak moeten plassen, hartkloppingen, geheugen- en concentratieproblemen.

4 klassen

Klasse I: geen klachten bij normale inspanning.

Klasse II: geen klachten in rust. Klachten aanwezig bij normale inspanning.

Klasse III: geen of weinig klachten in rust. Klachten aanwezig bij lichte inspanning.

Klasse IV: geen inspanning mogelijk zonder klachten bij inspanning. Ook klachten in rust.

Oorzaken/ risicofactoren

hartinfarct, hartklepaandoening, hartritmestoornissen, cardiomyopathie, hypertensie. Atrium en ventrikelseptumdefect, aortadissectie en aortadilatatie

geslacht, leeftijd, genetica, 

Roken, alcohol, cholesterol, hypertensie, obesitas, stress

Onderzoeken

Anamnese
Lichamelijk onderzoek
Bloedonderzoek
echo van het hart
RX hart en longen

Behandeling

Oorzaak wegnemen ( operatie) 
Diuretica
Digoxine
Nitraten
ACE-remmers

Niet te genezen maar wel mee te leven

Diuretica, zoals hydrochloorthiazide, furosemide en aldactone, waarmee men probeert het overmatig vastgehouden vocht af te drijven.

Digoxine, waarmee men probeert het ritme van het hart te regelen en de slagkracht van het hart te bevorderen.

Nitraten, zoals nitroglycerine en isosorbidedinitraat. Deze zetten de venen open, waardoor er een groter reservoir is en de veneuze druk vermindert. Ook de kleine arteriën (arteriolen) verwijden zich, waardoor de weerstand voor het hart vermindert.

ACE-remmers, zoals captopril en enalapril. Deze middelen beïnvloeden het hormonale systeem (renine-angiotensine-aldosteronsysteem) dat door het hartfalen negatief wordt beïnvloed en zo averechtse effecten heeft.

Hartfalen is niet te genezen, maar u kunt er wel mee leren leven. De hartfalenverpleegkundigen op het verpleegkundig spreekuur hartfalen helpt u graag op weg. De kwaliteit van leven bij hartfalen ervaart iedere patiënt anders.

Oefenen

https://www.anatomie-online.nl/bloedsomloop.html

https://www.hartstichting.nl/hart-en-vaatziekten/hartfalen/hartfalen-quiz

Wat voor soort klacht zou kunnen voorkomen bij hartfalen?

1. kortademigheid
2. ritmestoornis
3. enkeloedeem
4. alle antwoorden zijn goed

Al deze klachten kunnen voorkomen bij hartfalen. Als ritmestoornis wordt het vaakst atriumfibrilleren gezien. Het probleem bij hartfalen is dat het hart NIET goed genoeg het bloed rond kan pompen, waardoor vocht op andere plekken in het lichaam blijft hangen (de longen of de enkels komen vaak voor).

Waarom treedt nycturie (veel plassen ‘s nachts) op bij hartfalen?

Omdat de stuwing en het oedeem in het lichaam met name in liggende positie in de bloedbaan voor een hoge bloeddruk zorgen en de nieren dus meer urine gaan maken.

Bij hartfalen ontstaat oedeem, wat vaak door zwaartekracht enkeloedeem geeft. Als een patiënt vervolgens gaat liggen kan dit enkeloedeem weer terug in de bloedsomloop en dit geeft meer vocht in de bloedvaten. Dit teveel aan vocht zal vervolgens worden uitgeplast = ‘s nachts plassen.

Een hart verandert als gevolg van een hartinsufficiëntie. Welke verandering zal je zien als gevolg van hartinsufficiëntie?

1. hartspier wordt dikker
2. ventrikel wordt grote/ wijder
3. het RAAS systeem wordt geactiveerd
4. Alle antwoorden zijn goed

Bij een hartinsufficiëntie heeft het lichaam GEEN goede bloedtoevoer van het hart. Daarom zal de hartspier dikker worden en de ventrikels groter om zo meer bloed weg te pompen. Daarnaast zal het RAAS systeem activeren wat zorgt voor het behoud van zout en water in de nieren zodat de bloeddruk NIET daalt.

Welk van de volgende symptomen komt het meest voor bij linksdecompensatie bij hartfalen?

1. enkeloedeem
2. nycturie
3. orthopnoe
4. duizeligheid

Men spreekt van orthopnoe indien de kortademigheid toeneemt in liggende houding en van platypnoe indien deze in staande houding toeneemt. Dyspnoe kan veroorzaakt worden door pulmonale, cardiale maar ook door niet-cardiorespiratoire aandoeningen

Bij linksdecompensatie wordt er minder bloed naar de rest van het lichaam gepompt, wat kan leiden tot ophoping van bloed in de longen. Dit veroorzaakt stuwing in de longaders en kan leiden tot symptomen zoals kortademigheid (dyspnoe) en verergerde kortademigheid in liggende positie (orthopnoe). De andere antwoordmogelijkheden passen beter bij rechtsdecompensatie, waarbij er juist minder bloed naar de longen wordt gepompt (en het bloed dus ophoopt in het lichaam). 

Welke klasse van de New York Heart Association (NYHA)-classificatie beschrijft symptomen van hartfalen bij lichte inspanning, zoals het aankleden?

1. Klasse I
2. Klasse II
3. Klasse III
4. Klasse IV

Klasse III van de NYHA-classificatie beschrijft symptomen van hartfalen bij lichte inspanning, zoals het aankleden. Dit gaat gepaard met forse beperkingen in het dagelijkse leven.

Welke NYHA-klasse wordt gekenmerkt door klachten bij matige inspanning, zoals traplopen?

1. Klasse I
2. Klasse II
3. Klasse III
4. Klasse IV

Klasse II van de NYHA-classificatie wordt gekenmerkt door klachten bij matige inspanning, zoals traplopen. In deze klasse zijn er enige beperkingen in het dagelijkse leven

Vooruitzicht

Hartritmestoornissen