Les 1: Wat is een verzorgingsstaat?

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Mededelingen 

Nieuwe periode: verzorgingsstaat  --> afsluiten met PO

Les 1: Intro Verzorgingsstaat

Welkom! We gaan vandaag aan de slag met het allerlaatste thema: de verzorgingsstaat!

5.1 - Wat is een verzorgingsstaat?

Lesdoelen

• Je kunt het begrip verzorgingsstaat uitleggen.

• Je kunt uitleggen wat begrippen zoals welzijn, welvaart, solidariteit betekenen
• Je kunt aangeven met welke 3 grote terreinen de overheid zich bezig houdt 

Hoofdvraag: Wat is een verzorgingsstaat? 

Wat gaan we vandaag doen?

Wat is een verzorgingsstaat?

Welvaart en welzijn

Opdracht

Kort bespreken

3 terreinen

Opdracht 

Verzorgingsstaat?

NL is een verzorgingsstaat

Studiefinanciering

Kinderbijslag

Zwangerschapsverlof/ouderschapsverlof

Huurtoeslag

Zorgtoeslag

Schoolboeken

Uitkering

AOW

Vakantiedagen 

Bespreek (±3 minuten)

• Heb je zelf al te maken gehad met de VZS?
  
• In welke situaties moeten mensen hun problemen zelf oplossen en wanneer moet de overheid helpen?

Definitie verzorgingsstaat

De overheid bemoeit zich actief met de welvaart en welzijn van inwoners

Dilemma: In welke situaties moeten mensen hun problemen zelf oplossen en wanneer moet de overheid helpen?

Welvaart en welzijn 

Welvaart: Ons inkomen en hoeverre we in ons levensonderhoud kunnen voorzien.

Welzijn: in hoeverre we ons geestelijk en lichamelijk goed voelen

Overleg (±5 minuten)

Wat is er volgens jullie nodig om welvaart in een land te kunnen bereiken? Maak onderscheid tussen wat je zelf kan doen en wat je van de overheid verwacht

Wat is er volgens jullie nodig om welzijn in een land te kunnen bereiken. Maak onderscheid tussen wat je zelf kan doen en wat je van de overheid verwacht

Risico's delen

Solidair of zelf verantwoordelijk? --> collectief belang

Hangmat of vangnet?

´Risico van het delen´ of ´delen van het risico?´

Rechten en plichten van burgers

Grondwet: solidariteit, gelijkwaardigheid --> sociale grondrechten

Burgers hebben rechten en plichten, zoals leerplicht en sollicitatieplicht, premies & belasting

3 belangrijke terreinen

Politiek moet keuzes maken

Voorbereiding latere leven

Ziektekosten

Socialezekerheidsstelsel

Actoren in de VZS

Overheid

Maatschappelijk middenveld

Sociale partners
Bedrijven: Vrije markt; voor- en nadelen marktwerking 

• Middenveld: sportverenigingen? 

Groepjes van 2/3

De afweging tussen wat de overheid in een verzorgingsstaat oppakt, wat burgers zelf doen en wat maatschappelijke organisaties doen, is afhankelijk van:

1. de politieke voorkeur van de regering.
2. de vrije markt.
3. het maatschappelijke middenveld.
4. de Grondwet.

Het grootste gedeelte van de kosten voor de verzorgingsstaat wordt betaald door:

1. ambtenaren.
2. werknemers en uitkeringsinstanties.
3. werknemers en werkgevers.
4. de Europese Unie.

Volgende les

Verschillende verzorgingsstaat modellen 

Huiswerk:

GEEN

Opdracht

1. Je vormt een drietal 
2. Elk persoon kijkt naar een terrein van de verzorgingsstaat: Onderwijs, zorg, of sociale zekerheid 
3. Je verzamelt de volgende info over jouw terrein: 

• De hoeveelheid geld die de overheid afgelopen jaar investeert in jouw terrein. 
• Voorbeelden van ingrijpen van de overheid op jouw terrein 
• Hoe jij met dit terrein in aanraking komt 
• Wat jij vindt van de verzorgingsstaat op jouw terrein. Moet de overheid meer, minder of hetzelfde investeren? Waarom precies? 
  

Hoe val je zelf binnen de verzorgingsstaat? :
1. Waar maak jijzelf nu onbewust of bewust gebruik van?
2. Waar ga je binnen nu en 15 jaar gebruik van maken?