GS4_ziektes en epidemieën

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

GS4 Ziekten en epidemieën

Lesdoelen:

• ik ken verschillende ziekten die in Europa voorkwamen
• ik weet waarom het riool werd aangelegd
• ik ken de uitvinding van de vaccinatie en van de antibiotica
  

Kinderziektes

Meest voorkomende kinderziektes:

• bof                                                                    
• kinkhoest (bacterie)
• hand-, voet- en mondziekte
• mazelen
• rode hond
• roodvonk (bacterie) 
• waterpokken
• vijfde ziekte
• zesde ziekte

Welke kinderziektes ken je en/of heb je zelf meegemaakt?

Vieze steden

Net als in de Middeleeuwen waren de steden in de negentiende eeuw niet hygiënisch. Dicht op elkaar gebouwde huizen, veel mensen in kleine huizen, geen of hele slechte riolering.  Veel ziekten verspreiden zich via vervuild water.

Er waren veel epidemiën, vooral cholera kwam veel voor.

Krijg de klere!

Riool

Parijs had al in de ME een riool maar dat werd slecht onderhouden. Rond 1800 was in Europa Napoleon aan de macht. Hij liet in Parijs riolering verbeteren. (in Parijs is een rioolmuseum!)

Londen had helemaal geen riool. De stad Londen groeide van 900.000 naar 3.900.000 inwoners in 70 jaar tijd. De Theems werd  'the Great Stink' genoemd.

Rond 1850 werd in Londen en Parijs een goed riool aangelegd. Dit voorbeeld werd (veel later) in de rest van Europa gevolgd.

Waarom werd riolering aangelegd?

Waarom werd riolering aangelegd?

In Parijs werd de riolering verbeterd omdat de architect Haussmann, koning Napoleon III overhaalde. Napoleon III wilde iets tegen opstanden doen en de smalle straten verbreden. Hausmann overtuigde Napoleon om ook gelijk iets aan de stank te doen.

In Londen werd pas iets aan het riool gedaan toen de stank echt ondragelijk werd. Men schaamde zich om in Londen te wonen.

De eerste vaccinatie

Pokken worden veroorzaakt door het Variolavirus. 10 tot 20%  van de bevolking overleed aan de pokken. (niet te verwarren met waterpokken dat is een andere ziekte)

Edward Jenner 1798 - koepokken- melkmeisje- zoon van de tuinman - 1853 vaccinatie verplicht

Antibiotica

Fleming ontdekte in 1929 bij toeval dat  een bepaalde schimmel bacteriën gkon doden. Flemming noemde zijn uitvinding 'peniciline'.  

Er werd over gesproken als 'een wondermiddel'.

Flemming waarschuwde voor resistentie.

Alexander Flemming (1881 - 1955)

Besmettelijk: 

Kinderziektes worden overgedragen via speeksel (hoesten, niezen en uitademing). Kinkhoest en roodvonk zijn bacteriële infecties, de andere ziektes zijn virussen.

Bij een kinderziekte veroorzaakt door een virus:

- langere incubatietijd (kan tot 3 weken zijn),

- wanneer het kind ziek wordt is hij/zij vaak al niet meer besmettelijk.

Bij een kinderziekte veroorzaakt door een bacterie:

- zal het kind vrij snel ziek worden,

- vrij lang besmettelijk zijn.

Rijksvaccinatieprogramma: 

• BMR (bof, mazelen en rode hond): op de leeftijd 14 maanden en 9 jaar
• DKTP(difterie, kinkhoest,  tetanus en polio): op de leeftijd 3, 5 en 11 maanden en 4jr

Waarom wordt er gevaccineerd tegen ...? - Vanwege risico op complicaties.

Bof, mazelen en kinkhoest komen ondanks vaccinatieprogramma soms voor.

Begrippen

epidemie

vaccinatie

Fleming

antibiotica

Jenner

riolering

resistentie

kolere tyfus pest pokken tering