Les 1: Introductie les WOI

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

H3b

Tijd: 7 min

Handeling: De docent verwelkomt de leerlingen bij de deur en geeft aan dat ze hun mobiel in de telefoontas moeten doen. Daarna mogen de leerlingen in het lokaal gaan zitten. 

Verantwoording: 

Peter Teitler,  lessen in orde: 

Voorspelbaarheid in aandacht: Eerste stap in voorspelbaarheid in aandacht geven binnen mijn lessen (elke les de leerlingen verwelkomen bij de deur, mobieltjes in de telefoontas, etc.) (blz.79)

Maak contact:  (Bernes: 'weg naar een goede relatie') Door aan het begin van de les bij de deur te staan en de leerlingen te verwelkomen geef je de leerlingen het gevoel dat ze gezien zijn/ welkom zijn.  (blz. 47-48)

Gebruik maken van vaste patronen: door structuur aan te brengen binnen mijn lessen is het volgen Teitler makkelijker om orde te houden.

De vijf rollen van de leraar: gastheer (welkomsgevoel creëren en het idee dat ik alle leerlingen gezien heb bij binnenkomst)

Planning vandaag

1). Wie ben ik?

2). Regels

3). Hoe zien de lessen eruit?

4). Klassenplattegrond

5). Begin hoofdstuk Eerste Wereldoorlog 

6). De terugblikquiz

Tijd: 1 min

Wie ben ik?

Klassenplattegrond

Aanwezigheid

Tijd: 5 min

Ik ga ervan uit dat...

1). we met respect met elkaar omgaan;

2). we naar elkaar luisteren (dus niet door elkaar heen praten);

3). we onze spullen bij ons hebben (pen, schrift, boeken, etc.)

Heeft iedereen de boeken?

Jullie kunnen van mij verwachten:

1). (Individuele) uitleg;

2). Duidelijke feedback;

3). Goed voorbereide lessen;

4). Duidelijkheid op toetsing.

Betekenis symbolen:

Aantekeningen maken

Huiswerk

Vraag

Toelichting

De Eerste Wereldoorlog (1914-1918)

Schrijf boven aan een nieuwe bladzijde in je schrift de titel: De Eerste Wereldoorlog (1914-1918). Les 1: Oorzaken van de Eerste Wereldoorlog

Tijd: 3 min

Leerdoel

Aan het einde van de les kun je uitleggen wat de oorzaken zijn van de Eerste Wereldoorlog en deze onderscheiden in directe en indirecte oorzaken.

Tijd: 3 min 

De docent geeft aan de leerlingen aan dat ze ter introductie op de eerste wereldoorlog eerst gaan kijken naar een filmpje over het startschot van de Eerste Wereldoorlog. 

augustus 1914: 

De Eerste Wereldoorlog begint

Maar hoe heeft het zover kunnen komen?

Schrijf op in je schrift:

28 juni 1914: Moord Frans Ferdinand --> aanleiding WOI

augustus 1914: Eerste Wereldoorlog begint

Moord op Frans- Ferdinand

28 juni 1914:

Tijd: 1 min

Oorzaak 1

Nationalisme

Extreme trots op het eigen volk en land

'Ons land is het beste!'

UItleg: 

In veel landen in Europa heerste er een groeiend nationalistisch gevoel. Mensen waren trots op hun eigen land en als het slechts bij dat gevoel zou blijven, dan was er niks aan de hand. Echter, steeds meer burgers (en ook bestuurders) kregen het idee dat hun eigen land beter was dan andere landen en het eigen volk zou het beste zijn. Dit zorgde natuurlijk voor spanningen tussen landen onderling.

(https://www.mrchadd.nl/academy/vakken/geschiedenis/wat-waren-de-oorzaken-van-de-eerste-wereldoorlog)

Tijd: 15 min 

1870-1871: De Frans-Duitse oorlog

Otto von Bismarck: Niet via de politiek maar via oorlog de Duitse eenwording tot stand brengen. 

Oorzaak 2

Militarisme

Trots op alles wat met het eigen leger te maken heeft

Vertrouwen in de kracht van het eigen leger

Militaire waarden als moed, discipline en strijdlust stonden hoog in het vaandel.

Uitleg: In Europa ontstond bij de bevolking een steeds positievere houding tegen het voeren van oorlog, geweld werd niet langer gezien als iets wat heel slecht is. Dit kwam vooral in Duitsland duidelijk naar voren. 

Oorzaak 3

Wapenwedloop

Vooral tussen Engeland en Duitsland ontstaat 

een felle strijd om wie de sterkste en meeste wapens heeft

Uitleg: Onder leiding van keizer Wilhelm II wilde Duitsland een belangrijkere positie in de wereldpolitiek gaan innemen. Om dit te kunnen bereiken werd in 1898 de eerste vlootwet aangenomen, deze wet zorgde ervoor dat er meer oorlogsschepen gebouwd werden. Engeland, dat van oudsher de sterkste vloot had, voelde zich bedreigd en ging daarom ook de oorlogsvloot uitbreiden. Andere grote Europese landen, zoals Rusland en Frankrijk, zagen dit gebeuren en begonnen zich zorgen te maken. Als reactie daarom begonnen ook deze landen zich steeds meer te bewapenen. Dit zorgde voor een wapenwedloop in Europa die de spanningen deed laten groeien.

Elzas Lotheringen

1871

Herstelbetalingen

Oorzaak 4

Duitsland ontstaat

1871

In één keer komt er een groot nieuw land bij

De Duitse keizerrijk wordt uitgeroepen in het paleis Versailles.

Engeland, Frankrijk en Rusland voelen zich bedreigd 

Het machtsevenwicht wordt nu verstoord

Oorzaak 5

Bondgenootschappen

Economische en militaire afspraken tussen de landen: Wij helpen elkaar!

Uitleg: 

Grote Europese mogendheden begonnen zich steeds vaker bij elkaar aan te sluiten in een bondgenootschap. Dankzij de agressievere houding van Duitsland, sloten Engeland, Frankrijk en Rusland zich bij elkaar aan. Op hetzelfde moment ging Duitsland een bondgenootschap vormen met Oostenrijk-Hongarije (dit was toen nog één land) en Italië.

Oorzaak 6

Modern imperialisme

De Europese landen willen hun macht uitbreiden in Azië en Afrika.

Al deze oorzaken zorgen voor een explosieve situatie in Europa.

Het wachten is op het aansteken van de lont...

De terugblikquiz

Tijd: 7 min

Welk woord wordt bedoeld?
trots op je eigen land – vlag – volkslied – Grimm

Nationalisme is:

1. Een eigen staat voor je land willen.
2. Een grote liefde hebben voor je eigen volk.
3. Een leger hebben om je eigen volk te verdedigen.
4. Niet zwakker willen zijn dan andere volken.

Welk woord heeft niets
te maken met nationalisme?

1. vlag
2. land
3. mitrailleur
4. volk

Welk woord heeft niets
te maken met militarisme?

1. soldaat
2. volkslied
3. uniform
4. medailles

De Eerste Wereldoorlog duurde van...

1. 1914 - 1917
2. 1914 - 1918
3. 1939 - 1945
4. 1940 - 1945

In 1914 kwamen veel
Europese landen met elkaar in oorlog. Wat is daarvan geen oorzaak

1. nationalisme
2. opkomst van Hitler
3. militarisme
4. bondgenootschappen

Welke moord was de
aanleiding voor het uitbreken
van de Eerste Wereldoorlog?

1. De moord op de Duitse keizer, Wilhelm II
2. De moord op de Russische tsaar, Nicolaas II
3. De moord de keizer van Oostenrijk-Hongarije, Franz Jozef
4. De moord op de troonopvolger van het Oostenrijks-Hongaarse rijk Franz Ferdinand

Welk woord wordt bedoeld?
vrienden – helpen – landen - oorlog

Begrippen uit deze les

• militarisme
• nationalisme
• modern imperialisme
• wapenwedloop
• bondgenootschappen

Tijd: 5 min

Leerdoel

Aan het einde van de les kun je uitleggen wat de oorzaken zijn van de Eerste Wereldoorlog en deze onderscheiden in directe en indirecte oorzaken.

Schrijf 3 dingen op
die je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je nog
niet zo goed hebt begrepen