EXAMENTRAINING AMV

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

invalshoeken maatschappijkunde

www.examenblad.nl

eerst is er een

maatschappelijk probleem

Wie kan er een voorbeeld geven

voorbeelden

Laaggeletterdheid
aardbevingen in Groningen na gaswinning
drugsgebruik
milieuvervuiling
werkloosheid / armoede

eenzaamheid onder ouderen

de wolf in Nederland

Maatschappelijk probleem

Gezamenlijke oplossing

De politiek moet zich met het probleem gaan bemoeien om een oplossing te vinden

Media-aandacht

Het probleem krijgt aandacht in kranten, televisie en sociale media

Verschillende meningen

Er zijn verschillende meningen over de oplossing van het probleem

Sociaal probleem

Veel mensen hebben er last van of vinden dat het slecht geregeld is.

citaat

Als ze vragen om een citaat, schrijf dan letterlijk de tekst op en ga het niet in eigen woorden opschrijven.

Je mag (als het een hele lange zin is) de eerste twee en de laatste twee woorden opschrijven

maatschappelijk probleem

analyseren doe je met behulp van invalshoeken

Deze helpen je om goed naar een probleem te kijken en er ook nog iets zinnigs over te melden

politiek juridische invalshoek

We bekijken het probleem vanuit:

wetten, regels, beleid, politieke partijen, mogelijkheden
om het beleid te beinvloeden door de burgers

tips

herkenningswoorden: minister, politici, politieke partijen

sociaal-economische invalshoek

We bekijken het probleem vanuit:

geld en werk, maatschappelijke positie van mensen,
over tegengestelde belangen, wat voor kosten er zijn

tips

Herkenningswoorden: inkomen, geld, kosten

sociaal culturele invalshoek

We bekijken het probleem vanuit:

waarden en normen van groepen mensen binnen de samenleving

Tips

Herkenningswoorden: normaal, waarden, normen, gedrag

veranderings en vergelijkende invalshoek

We bekijken het probleem vanuit:

plaats, tijd, groep

Tips

Herkenningswoorden: vroeger, vergelijking, anders dan, zelfde als

Wat is een voorbeeld van een waarde?

1. Een leuk leven
2. Gezondheid
3. Veel geld
4. Opstaan voor een oud vrouwtje in de bus

Welke invalshoek?
Hoe keek men in het verleden tegen dit probleem aan?

1. Sociaal economische
2. Politiek juridische
3. Sociaal culturele
4. Veranderings en Vergelijkende

Welke invalshoek?
Wat zijn de financiële belangen van de betrokkenen?

1. Sociaal economische
2. Politiek juridische
3. Sociaal culturele
4. Veranderings en Vergelijkende

Welke invalshoek?
Wat heeft de overheid tot nu toe aan het probleem gedaan?

1. Sociaal economische
2. Politiek juridische
3. Sociaal culturele
4. Veranderings en Vergelijkende

Analyse maatschappelijk Vraagstuk

Tekst 1                                              Vraag 1 en 2

Analyse maatschappelijk Vraagstuk

Tekst 1                                              Vraag 3

Vraag 1

1 Maximumscore 4

1. Voetbalvandalisme voldoet aan kenmerk (één van de volgende) (1):

- Er is sprake van een situatie die veel mensen onwenselijk vinden.

- Er is sprake van een sociaal probleem.

- Veel mensen vinden voetbalvandalisme/dit probleem in strijd met bepaalde waarden en/of normen.

Want uit tekst 1 blijkt dat (één van de volgende) (1):

- voetbalvandalisme voor veel overlast zorgt in de buurt van het stadion of in de stad waar een wedstrijd is. (Dat vinden veel mensen onwenselijk.)

- voetbalvandalen de openbare orde verstoren en/of criminele daden plegen. (Dat is in strijd met de waarden en normen van de meeste burgers.)

- voetbalvandalisme de overheid veel geld kost. (Dat vinden veel mensen onwenselijk.)

- er veel politie moet worden ingezet, die daarom niet voor andere zaken beschikbaar is. (Dat vinden veel mensen onwenselijk.)

2. Voetbalvandalisme voldoet aan kenmerk: het moet gaan om een probleem dat door middel van gezamenlijke actie of door de politiek kan worden opgelost. (1)

Want uit tekst 1 blijkt dat (één van de volgende): (1)

- er een nieuwe wet is aangenomen door het parlement om voetbalvandalisme tegen te gaan.

- burgemeesters meer bevoegdheden hebben gekregen om voetbalvandalisme tegen te gaan.

- officieren van justitie meer bevoegdheden hebben gekregen om voetbalvandalisme tegen te gaan.

Vraag 2

2 Maximumscore 2

1. Vanuit de sociaal-economische invalshoek is de volgende informatie uit tekst 1 van belang: het voetbalvandalisme kost de overheid veel geld (regel 9-10) / er zijn veel kostenposten. (regel 13-17) (1)

2. Vanuit de politiek-juridische invalshoek is de volgende informatie uit tekst 1 van belang: (voorbeelden van een juist antwoord): (1)

- Er is een nieuwe wet (de voetbalwet) in werking getreden.

- De bevoegdheden van burgemeesters/officieren van justitie om voetbalvandalisme (preventief) te bestrijden zijn uitgebreid.

Ook goed:

- Vanuit de sociaal-culturele invalshoek is de volgende informatie uit tekst 1 van belang: Voetbalvandalisme is in strijd met wettelijke regels/algemene normen en waarden. (1)

- Vanuit de veranderings- en vergelijkende invalshoek is de volgende informatie uit tekst 1 van belang: (voorbeelden van een juist antwoord): (1)

- Er is een nieuwe wet (de voetbalwet) in werking getreden.

- De bevoegdheden van burgemeesters/officieren van justitie om voetbalvandalisme (preventief) te bestrijden zijn uitgebreid.

Opmerking: alleen een scorepunt toekennen voor een juiste combinatie van invalshoek en informatie uit tekst 1.

Vraag 3

3 B Het bevorderen van de openbare veiligheid.

Vraag 1 (vervolg)

2. Voetbalvandalisme voldoet aan kenmerk: het moet gaan om een probleem dat door middel van gezamenlijke actie of door de politiek kan worden opgelost. (1)

Want uit tekst 1 blijkt dat (één van de volgende): (1)

- er een nieuwe wet is aangenomen door het parlement om voetbalvandalisme tegen te gaan.

- burgemeesters meer bevoegdheden hebben gekregen om voetbalvandalisme tegen te gaan.

- officieren van justitie meer bevoegdheden hebben gekregen om voetbalvandalisme tegen te gaan.

Media heeft veel macht

Drie criteria van goede journalisatiek
- hoor /wederhoor
- objectief en subjectief gescheiden
- bronnen

Functies media

Informerende

Amusementsfunctie

Educatieve functie 

Opiniërende functie

Socialiserende functie

Injectienaaldtheorie

Alle boodschappen van de massamedia nemen wij heel gemakkelijk over. (we zijn heel beinvloedbaar)

Manipulatie = het weglaten of vervormen van informatie, alleen goede dingen laten zien.

Indoctrinatie = het opdringen van meningen

Theorie selectieve perceptie

Tv-kijkers en krantenlezers maken een selectie bij het ontvangen van informatie.

Ze lezen alleen informatie die ze interessant vinden. 

Ze filteren.

Rokers zappen weg bij een programma over een rookverbod. 

framingtheorie 

Framingtheorie: de media belichten een onderwerp op

een bepaalde manier.

Daardoor ga jij ook op die bepaalde manier 

naar dat onderwerp kijken.

• Denk aan het voorbeeld ‘Het glas is halfvol’ tegenover ‘Het glas is halfleeg’.

Agendatheorie

Deze theorie zegt dat dat de media niet bepaald  WAT mensen denken maar WAAROVER mensen met elkaar praten.

We praten over apen klonen, orgaanwet, Rijdende rechter, enz. Maar de media bepaalt niet HOE wij hierover denken. 

Examenvragen oefenen

eindexamensite