3.4 Fascisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 3-6

Introductie

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen wat fascisme is en waarom het in de jaren '20 en '30 van de 20e eeuw een belangrijke politieke stroming wordt.

Historisch Overzicht vanaf 1848 en Staatsinrichting

Het Interbellum

 (1919-1939)

4. Fascisme

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen wat fascisme is en waarom het  in de jaren '20 en '30 van de 20e eeuw een belangrijke politieke stroming wordt.

Wat weet jij eigenlijk
van fascisme?

Wat zou je willen weten over
het fascisme?

Fascisme

Fascisme is een politieke stroming, 

en wordt ook wel extreem-rechts genoemd

De naam komt van het voorwerp dat je hier ziet: een fasces

Dit voorwerp, een bijl met takken, stond symbool voor

de macht van bestuurders in het Romeinse Rijk.

Benito Mussolini

Leider, of 'Il Duce',  van Italië (1922-1943)

Oprichter van de Fasci di Combattimento (Zwarthemden, knokploegen)

Na de Eerste Wereldoorlog en de Vrede van Versailles was er veel onvrede, 

en dat kwam door de onderhandelingen van de 'slechte' Italiaanse regering.

Fascisme in Europa

• 'Oplossing voor de crisis'

• Populair in de jaren ’20 en ’30 van de 20e eeuw

• Antwoord op slecht beleid van de democratische regeringen

• Niet alleen in Italië of Duitsland (NSDAP), ook in Engeland (BUF) en Nederland (NSB)

Oswald Mosley (Engeland)

Anton Mussert (Nederland)

Francisco Franco

Caudillo de España por la Gracia de Dios (leider van Spanje bij de Gratie Gods) Fascistische dictator van Spanje tussen 1939 en 1975(!), die een einde aan de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939) maakte.

Historici zijn het er overigens niet over eens of Franco daadwerkelijk

in het rijtje van fascistische leiders als Mussolini en Hitler hoort.

Kenmerken van fascisme (1)

• Fascisme is overal tegen: vooral dingen die vreemd zijn en andere culturen
  

• Fascisme is anti-democratisch: het volk hoeft niet mee te praten

• Er is één leider. Hij bepaalt wat goed is. (Leidersbeginsel/Führerbeginsel)

Kenmerken van fascisme (2)

• Fascisme is nationalistisch: de eigen staat boven alles
  

• Fascisme gaat uit van ongelijkheid tussen mensen: de hoogontwikkelden moeten de laagontwikkelden leiden. (Het recht van de sterkste: Sociaal-Darwinisme)

Kenmerken van fascisme (3)

• Niet denken maar doen. Gevoel is belangrijker dan denken.

• Geweld is goed: geen woorden maar daden
  

• De vrouw is ondergeschikt: haar taak is het krijgen van kinderen.
  

 Nationaal-Socialisme

• Met Nationaal-Socialisme wordt het Duits fascisme in de periode 1933-1945 bedoeld
  

• Ook wel: nazisme genoemd

• De aanhangers worden ook wel nazi's genoemd

• De Nederlandse NSB was ook nationaal-socialistisch

Kenmerken van nationaal-socialisme

• Het Duitse ras moet raszuiver worden gehouden.
  

• Rassenleer en antisemitisme

• Het Duitse volk heeft Lebensraum (=levensruimte) nodig.

• Heim ins Reich: alle Duitsers moeten in één groot rijk wonen

Video

Clipphanger: Wat is fascisme?

Begrippen uit deze les

• fascisme
• leidersbeginsel/Führerbeginsel
• extreem-rechts
• rassenleer
• antisemitisme
• Lebensraum
• Heim ins Reich

Personen uit deze les

• Benito Mussolini
• Adolf Hitler
• Francisco Franco
• Oswald Mosley
• Anton Mussert

Jaartallen uit deze les

• 1922: Mussolini wordt 'Il Duce' van Italië
• 1936-1939: Spaanse Burgeroorlog

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen