Bs 2 - Voelen, ruiken, proeven

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 1

Bs 2 - Voelen, ruiken, proeven

Leerdoelen

1. Je kunt de bouw en functies van de huid beschrijven.

2. Je kunt benoemen hoe je verschillende geuren ruikt.

3. Je kunt benoemen hoe je verschillende smaken proeft. 

Met welk zintuig kun je ruiken?

Met welk zintuig kun je proeven?

In welk orgaan ligt het koudezintuig?

Waarnemen

1. Een prikkel wordt ontvangen door de zintuigcellen in een zintuig.

2. In een zintuigcel wordt een prikkel omgezet in een impuls.

3. Het impuls wordt verzonden via je zenuwen naar de hersenen.

-> Je neemt waar (waarnemen).

Je grootste zintuig

Je huid is het grootste zintuig van je lichaam.

De huid kan in twee delen worden ingedeeld:

- Opperhuid

- Lederhuid

 

De opperhuid bestaat ook weer uit twee lagen: 

- Hoornlaag

- Kiemlaag

De huid

Hoornlaag -> resten van dode cellen.

Beschermt tegen uitdroging, beschadiging en ziekteverwekkers.

Kiemlaag -> levende laag cellen. 

Onderin de kiemlaag delen de cellen zich continue. 

De bovenste cellen verhoornen. Er zit veel hoornstof in, wat ook in nagels en haren zit. Als ze verhoornd zijn, sterven ze af. 

Als je een doorsnede van je huid bekijkt, wat zie je dan bovenin?

Lederhuid

De bovenste laag huid noemen we dus de opperhuid. De laag eronder heet de lederhuid. 

In de lederhuid liggen allerlei zintuigen:

- Warmtezintuig, koudezintuig, tastzintuig, drukzintuig.

Pijn & koeling

In de lederhuid liggen ook andere belangrijke onderdelen.

Zoals bijvoorbeeld de zweetklieren. Die zorgen voor de afkoeling van je lichaam. Ook zijn er de pijnpunten die pijn waarnemen. 

Op sommige plekken is de kiemlaag ook wat dieper gelegen in de lederhuid. Hierin zitten haarzakjes met daarin haartjes. Ook zitten er in deze stukjes kiemlaag talgklieren die talg produceren. Talg zorgt ervoor dat de huid en haren soepel blijven.

Onderin

Helemaal onder de lederhuid bevind zich het onderhuidse bindweefsel.

Dit weefsel bestaat uit opgeslagen vet. Het zorgt voor isolatie en houdt ook warmte vast in je lichaam. 

Welk orgaan zorgt voor afkoeling van je lichaam?

Waar in de huid is vet opgeslagen en zorgt het voor isolatie?

Brandwonden

Soms ontstaat er een wond aan je huid. Die kan ontstaan door:

- Warmte

- Chemische stof

- Elektriciteit.

Door de wond is er een stukje huid beschadigd. Op die plek kan je huid (tijdelijk) je lichaam niet goed meer beschermen en isoleren.

Opperhuid kan herstellen, lederhuid niet. 

Wat moet je doen bij een brandwond?

Wat ruik je ?

Met het reukzintuig in je neus kun je ruiken.

Het reukzintuig zit boven de neusholte. 

Wat proef je ?

Met het smaakzintuig in je tong kun je ruiken.

Het smaakzintuig zit in groefjes in je tong.

Ze onderscheiden 5 smaken:

Zoet, zout, bitter, zuur, unami (hartig).