Samenvatting- H3 Eerste Wereldoorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Samenvattingsles- H3 Eerste wereldoorlog

Europ 1871

Voor WOI

Hoofdrolspelers

Oorzaken voor de oorlog:

• Modern Imperialisme
• nationalisme: liefde voor het eigen volk (natie)
• hekel aan andere volken
• militairisme: verheerlijking van het leger
• wapenwedloop: Strijd om de beste en de meeste wapens.
• Bondgenootschappen
• gevolg: Grote internationale spanningen in 1914 

Chronologisch verloop Oorlog

Aanleiding:Moord Kroonprins Frans-Ferdinand van Oostenrijk-Hongarije

Oorzaken voor de oorlog:

• bondgenootschappen
• Geallieerden: Groot-Brittanië, Frankrijk en Rusland
• Centralen: Duitsland en Oostenrijk
• later: Italië en het Ottomaanse Rijk bij de centralen , Verenigde Staten bij de geallieerden. 

Een snelle start:

Zomer 1914: grote spanningen

28 juni 1914: moord op de kroonprins van Oostenrijk in de Bosnische hoofdstad Sarajevo.

Bondgenootschappen

Geallieerden: Groot-Brittannië, Frankrijk, Rusland

Centralen: Duitsland, Oostenrijk-Hongarije, Turkse Rijk

Kettingreactie: 

• Oostenrijk besluit Servië te straffen.
• Duitsland beloofd Oostenrijk in geval van nood te helpen.
• Servië krijgt hulp van Rusland
• Rusland wordt opgestookt door Frankrijk

28 juli 1914: Oostenrijk verklaard Servië de oorlog

Kettingreactie:

• Rusland maakt zijn leger gevechtsklaar
• Duitsland verklaard Rusland de oorlog
• Frankrijk gaat over tot mobilisatie
• Duitsland verklaard Frankrijk de oorlog. 

De start van de oorlog:

3 augustus 1914: Duitse leger trekt het neutrale België binnen op weg naar Frankrijk.(waarom?)

• Groot-Brittannië verklaard Duitsland de oorlog vanwege de schending van de Belgische neutraliteit.
• Overal trekken troepen enthousiast ten strijde.

Von Schliefenplan

Tweefrontenoorlog voorkomen

• Zes weken de tijd om Frankrijk te verslaan
• Duits-Franse grens was zwaarbewaakt
  
• Door het neutrale Nederland en België
  

Daarna naar Rusland, dat meer tijd nodig had om te mobiliseren

Strijd aan het oostfront:

• voorkomen van een tweefrontenoorlog mislukt
• Russen sneller gevechtsklaar dan gedacht
• Westfront muurvast
• 1915: Duitse troepen naar het oostfront voor een aanval op Rusland. 

Verloop van de oorlog:

• massale oorlog gruwelijk door nieuwe industrieel geproduceerde wapens.
• eerste weken al honderdduizenden doden en gewonden.
• opmars stopt, legers graven zich in in loopgraven.
• Duitsers, Fransen, Britten en Belgen liggen vanaf eind 1914 langs een 700 km lang front tegenover elkaar.

Slag aan de Somme

• 24 juni - 18 november 1916
• Fransen en Britten proberen samen de loopgravenoorlog te doorbreken.
• Maandenlange bombardement Duitse loopgraven (weinig effect)
• GB: 420.000 manschappen, Fr: 200.000 en Dld: 450.000, totaal 1.070.000 man.

1917 Russische revolutie

• Russen komen in opstand in 1917:
• Redenen: slechte prestaties aan het Oostfront, voedseltekorten, absolute macht Tsaar
• Nieuwe regering sluit de vrede van Brest-Litovsk met Duitsland(maart 1918)

1917: Amerika doet mee.

• Sinds begin oorlog geld en wapens aan de geallieerden
• Amerikaanse schepen getorpedeerd door Duitse onderzeeërs
• Het Zimmermann telegram: Duitse minister Arthur Zimmermann naar de ambassadeur in Mexico werd gestuurd, met het verzoek om Mexico over te halen aan de kant van Duitsland deel te nemen aan de Eerste Wereldoorlog

Gevolg: Amerika doet mee

Nieuwe oorlogstechnieken

• Geallieerden maken beter gebruik van nieuwe wapens
• tanks
• vliegtuigen 
• vlammenwerpers
• gifgas
• telefoonlijnen

De totale Oorlog

Totale oorlog: Niet alleen soldaten merken dat het oorlog is. Burgers werken mee in een oorlogseconomie. Vrouwen werken mee in de fabrieken en vullen de gaten op die mannen hebben achtergelaten. 

De linies in de loopgraven

Binnen in een loopgraaf. 

vies, ratten, trenchfoot

Vrede van Versailles:

Noteer tijdens het kijken zoveel afspraken die tijdens de vrede van Versailles werden gemaakt.

De vrede van Versailles:

• juni 1919: vredesconferentie in Parijs
•  presidenten van Amerika, Frankrijk, Engeland (winnaars)
• vrede sluiten met Duitsland.
• Alleen Duitsland en bondgenoten waren schuldig aan de oorlog, Duitsland moet als hoofdschuldige veel schade vergoeden.

Gevolgen voor Duitsland:

• tientallen jaren herstelbetalingen aan België en Frankrijk.
• Elzas-Lotharingen teruggeven aan Frankrijk
• Delen van Pruisen aan Polen afstaan
• Alle koloniën verloren
• militair machteloos, leger mocht niet groter zijn dan 100.000 man en alleen lichtbewapend. 

Veertien puntenplan Wilson:

• Zelfbeschikkingsrecht:
• oprichten van een organisatie van landen om toekomstige oorlogen te voorkomen: de volkenbond.
• Ook de VS besluit in 1920 om geen lid te worden. 

Gevolgen oorlog

• geschatte 20 miljoen doden
• miljoenen verminkingen (plastisch chirurgie
• Frankrijk en Engeland nemen mandaatgebieden over van het Ottomaanse rijk.
• Ptss, shellshock

Hoofdrolspelers

Duitsland

• 1914-1918
• Kaiser/Keizer Wilhelm II
• Centralen
• Verloren
• Keizer afgezet
• Weimarrepubliek (1918)

Rusland

1914-1917

Tsaar Nicolaas II 

Geallieerden

Onvrede over slechte prestaties in de oorlog, voedseltekort.

Opstand en afzetten tsaar in 1917

Vrede van Brest-Litovk(met Duitsland)

Frankrijk

• 1914-1918
• President Clemenceau
• Geallieerden
• overwinnaar
• veel schade omdat het westfront in Frankrijk lag.

Groot-Brittannië

• 1914-1918
• PM Loyd George
• Geallieerden
• overwinnaar

Verenigde Staten

• 1917-1918
• President Wilson
• Zimmermann-telegram
• Overwinnaar
• Zeven punten plan

Antwoord geven:

Ik zie op de afbeelding/ ik lees in de bron..... 

Dit betekent.... 

Hieruit concludeer ik dat... 

Overige vragen: Vraag herhalen in je antwoord, antwoord geven in hele zinnen, antwoord goed na lezen.