In deze les zitten 25 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 3 videos.
Onderdelen in deze les
Handel met de oost
In de Gouden Eeuw is Amsterdam een van de belangrijkste handelssteden ter wereld
Er wordt gehandeld met het Oostzeegebied, Indië, West-Afrika en Noord-en Zuid-Amerika
Slide 1 - Tekstslide
Handel met de oost
1602 - oprichting VOC
VOC = enige handelorganisatie die namens de Republiek handelt met Azië
handelswaar: specerijen, thee, zijde
Slide 2 - Tekstslide
Batavia
Knooppunt van alle handel in Azië is Batavia
Hier woonden veel Europeanen die zichzelf graag laten portretteren om hun macht en welvaart te tonen
Slide 3 - Tekstslide
Batavia in de de Republiek
Ook in de Republiek zelf is invloed van VOC merkbaar; schilderijen over de VOC en Batavia zijn enorm populair.
En die kunnen ook geschilderd worden in de Republiek
Slide 4 - Tekstslide
Op het gebied van cartografie loopt de Republiek voorop. Noem 2 redenen waarom in de Republiek het maken van kaarten, atlassen en globes zo'n vlucht neemt
Slide 5 - Open vraag
gouden eeuw
Uit de oost kwamen niet alleen veel specerijen, maar ook veel luxeproducten
Deze oosterse producten zijn zeer populair bij rijke burgers. Iedereen wil Chinees porselein of een Chinese lakkast
Slide 6 - Tekstslide
Japanse lakkast
Slide 7 - Tekstslide
Kist met olieflessen uit japan
Slide 8 - Tekstslide
Delfts blauw of nep-chinees porcelein?
Delftse pottenbakkers proberen het Chinese porselein zo goed mogelijk te benaderen.
Met succes, delfts blauw wordt hollandser dan hollands en in alle vormen en maten besteld en gemaakt.
Slide 9 - Tekstslide
Slide 10 - Video
Slide 11 - Tekstslide
Waarom zijn Oosterse producten zeer populair bij rijke burgers uit de Republiek?
Slide 12 - Open vraag
Emanuel de Witte - Portret van een familie in een interieur (1678)
Slide 13 - Tekstslide
De handel met Oost-Europa en Azië brengt enorme welvaart naar A'dam. Protestantse dominees vinden dit riskant. Leg uit waarom
Slide 14 - Open vraag
Handel met de West
Na succes van VOC wordt WIC opgericht
WIC - enige handelsorganisatie die namens Republiek handelt met West-Afrika en Amerika
in eerste instantie vooral kaapvaart, later driehoekshandel
Slide 15 - Tekstslide
Driehoekshandel
Slide 16 - Tekstslide
Slide 17 - Video
Kaarten
kaarten zijn cruciaal voor handelaren
Maar ze zijn ook belangrijk voor wetenschappers en ze worden ook gebruikt om mee te pronken
kaart van Brazilië gemaakt door de firma Blaeu
De kaart toont de kustlijn, maar ook hoe de binnenlanden eruit zien
Slide 18 - Tekstslide
Slide 19 - Video
Brazilië
WIC heeft in 17e eeuw plantages in Brazilië, deze gebieden werden beheerd door Johan Maurits van Oranje
Johan Maurits heeft grote economische plannen, maar hij haalt ook kunstenaars en wetenschappers naar Brazilië
Braziliaanse landschappen waren populair bij wetenschappers en voor aan de muur
Slide 20 - Tekstslide
Brazilië
Braziliaanse landschappen van de schilder Frans Post waren populair bij wetenschappers thuis in de Republiek en voor aan de muur
Slide 21 - Tekstslide
Slide 22 - Tekstslide
Slide 23 - Tekstslide
Slavenhandel
Voor de plantages in Amerika zijn werknemers nodig.
De WIC verovert daarom in 1637 Fort Elmina in het huidige Ghana.
Vanaf nu speelt de WIC een rol in de transatlantische slavenhandel
Slide 24 - Tekstslide
Rijkdom
Nederlanders vergaren grote rijkdommen dankzij de driehoekshandel en dat tonen ze graag
Adriaan van Bredehoff was schout van Hoorn en behoorde tot de meest rijke inwoners van de stad. Hij was ook Heer van Oosthuizen en bewindhebber van de West-Indische Compagnie. In die functie had hij kennis van en was hij betrokken bij de slavenhandel.
In de huishouding van Van Bredehoff werkte Tabo Jansz, een jonge bediende met een donkere huidskleur. Dat was heel bijzonder en werkte in de achttiende eeuw statusverhogend.
Als bewindhebber van de West-Indische Compagnie zal Adriaan van Bredehoff naar de rede van Texel zijn geweest om schepen met hun lading, die uit West-Indië waren teruggekeerd, te inspecteren. Ontmoette hij bij een van deze reizen de jonge Tabo en nam hem toen van zijn eigenaar over?
In 1727 liet Adriaan van Bredehoff een portret van zichzelf maken. Hierop staan ook zijn zwarte bediende Tabo Jansz en zijn fraaie buitenhuis 'De Gerechtigheid' in Oosthuizen.
Van Bredehoff liet in zijn testament zijn ‘swarte jongen’
12.000 florijnen na; ‘Uijt een pieusse genegentheijd en op hoope dat hij Tabo uijt de duijsternisse van het heijdendom uijtgetogen sijnde, tot de waare kennisse Gods gebragt, niet door manquement van bestaan wederkeert, od genootsaeckt werd weder te keeren tot de sijne en tot voorige duijsternisse en blindheijd van het heijdendom.’
Tabo trouwde met een Hoorns meisje, Wolmetje Bakkers, opende een tabakswinkeltje in Oosthuizen en veranderde zijn naam in Adriaan de Bruijn, naar zijn weldoener en zijn huidskleur.