7.1 Wat is de overheid?

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

7 Wie heeft het voor het zeggen?

7.1 Wat is de overheid?

7.1 Wat is de overheid?
Leerdoelen

• Ik kan aan de hand van een voorbeeld herkennen of er sprake is van marktwerking.
• Ik kan voorbeelden geven op welke manier de overheid de economie beïnvloed.
• Ik weet wat het CBS, CPB en de SER doen voor de overheid. 

7.1 Wat is de overheid?
Collectieve goederen

Goederen die de overheid betaalt en waarvan iedereen (al dan niet tegen betaling) gebruik van kan maken.

• Algemeen belang
• Kwaliteit van de dienst op peil houden
• Onzinnig om elke Nederlander apart te laten betalen.
• Betaalbaar voor iedereen

Voorbeeld collectieve
voorziening in de gemeente.

7.1 Wat is de overheid?

Marktwerking

Particuliere bedrijven concurreren met elkaar:

• prijzen laag houden
• kwaliteit verhogen

In de collectieve sector heb je altijd te maken met marktwerking

1. Juist
2. Onjuist

Door marktwerking is er concurrentie tussen bedrijven

1. Juist
2. Onjuist

Selin denkt dat marktwerking nadelig is voor de kwaliteit van producten. Mariam is dat niet eens met Selin.
Wie heeft/hebben gelijk ?

1. Selin
2. Mariam
3. Beide
4. Geen van beide

Wat is GEEN voordeel van marktwerking (concurrentie)?

1. Prijzen kunnen lager worden
2. Er is meer keuze
3. Er is meer kwaliteit/betere service
4. Je betaalt minder BTW

7.1 Wat is de overheid?

Privatiseren

De overheid besteedt taken uit of draagt ze over aan particulier bedrijven:

• Het wordt niet langer beschouwd als een overheidstaak.
• Het is goedkoper om een particulier bedrijf in te schakelen.

Wat is privatisering?

1. De overheid koopt een dienst of activiteit van een particulier bedrijf om hier winst mee te maken.
2. De overheid stimuleert particuliere bedrijven om meer mensen in dienst te nemen.
3. De overheid verkoopt een dienst of activiteit aan een bedrijf in de particuliere sector.
4. De overheid beschermt het privévermogen van eigenaren van bedrijven in de particuliere sector.

Wat is een voordeel van privatiseren?

Wat is een nadeel van privatisering?

Stelling 1: Privatiseren is het overhevelen van productie door de overheid naar particuliere sector.
Stelling 2: Privatisering geeft alleen maar voordelen voor de consument.

1. Beide stellingen zijn goed
2. Stelling 1 is goed, stelling 2 is fout
3. Stelling 1 is fout, stelling 2 is goed
4. Beide stellingen zijn fout

Door privatisering wordt de .... steeds kleiner.

1. Particuliere sector
2. Collectieve sector

Wat is GEEN gevaar van privatiseren?

1. De prijzen dalen omdat er sprake is van marktwerking.
2. Werknemers worden op grote schaal ontslaan.
3. Service/kwaliteit vermindert doordat er geen overheidstoezicht is.
4. De prijs van het aangeboden goed of dienst wordt verhoogd.

Waarom?

7.1 Wat is de overheid?
Ingrijpen overheid

Gewenst gedrag aanmoedigen

• Subsidies (bv. zonnepannelen)
• Belastingvoordelen (bv. elektrisch rijden)

Ongewenst gedrag ontmoedigen:

• Accijnzen (bv. alcohol, sigaretten en brandstof)
• Heffingen

5 Kan de overheid dat regelen?

5.1 Overheid, burgers en bedrijven