H2, §2.4 Vorsten met absolute macht ENDA

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

H2, §2.4 Vorsten met absolute macht

Cour de Versailles

Lees §2.4

In stilte en voor jezelf. Ja . . . t 'is wat)

Leerdoelen

Je kunt uitleggen:

- Hoe Monarchen sinds de late middeleeuwen meer macht proberen te krijgen

- Wat 'Absolutisme' is en hoe dit functioneert in Frankrijk

- Wat de gevolgen zijn van absolutisme in andere landen zoals Rusland

Kijk naar onderstaande tekst over koning Lodewijk XIV. Maak de tekst correct. 

Over Lodewijk XIV weet je al het een en ander. Hij is de koning van [......................]  en valt samen met twee Duitse staatjes en [......................] in het jaar [......................] de Republiek binnen. Hij wil dat Frankrijk een grens krijgt aan de rivier de [......................] . Aanvankelijk wint hij terrein – de Nederlanders noemen dit jaar niet voor niets het [......................]. Maar daarna werd hij uit de Republiek verdreven door stadhouder [......................].

Kies uit deze woorden

Frankrijk

Engeland

1672

Rijn

Rampjaar

Willem III

Bekijk bron 1. Het schilderij laat zien welk beeld Lodewijk XIV van zichzelf geeft. Leg dit uit met onderdelen van de bron.

'Uitspraken' van Louis XIV

* Nec pluribus impar -> 'Niet aan velen gelijk'  (= zeker)

* !! Velen denken dat hij ooit zou hebben gezegd bij een  parlementsvergadering waar hij aanwezig was:  'L'état c'est moi' (Ik ben de staat). Dit is echter onwaarschijnlijk

Koningen met machtshonger

De meeste Europese landen zijn monarchieën in de 17de eeuw

In de middeleeuwen zijn de vorsten afhankelijk van edelen

De adel zorgt voor soldaten in ruil voor een stuk land

In dit leenstelsel is de adel echter niet altijd trouw aan de vorst

Probaat middel : handel & geld

In de late middeleeuwen komt de handel weer op

Hierdoor is er meer geld en kunnen vorsten belasting innen

Hiermee betalen de vorsten (huur)soldaten en ambtenaren

De vorsten zijn dus niet meer afhankelijk van de adel

'Absolutisme' ; pouvoir absolu

In de 17de eeuw grijpt Lodewijk XIV alle macht in Frankrijk, zo'n situatie wordt absolutisme genoemd. Lodewijk XIV ziet zichzelf als het middelpunt van alles (le milieu est là ou je suis). Daarom wordt hij de 'Zonnekoning' genoemd. Vandaag de dag zouden we iemand met zo'n persoonlijkheid 'narcistisch' en abnormaal noemen.

• Hij neemt zelf alle beslissingen
• Hij stuurt alle ministers en ambtenaren aan
• Hij is de hoogste rechter

Absolutisme in de praktijk

Lodewijk XIV behoudt zijn macht op verschillende manieren

Adel

De adel moet bij de koning in zijn paleis in Versailles komen wonen. Zo kan hij hen goed in de gaten houden. Zij hebben geen bestuurstaken meer.

1

Belasting

Door de economie te laten groeien komt er meer belastinggeld binnen. Hiermee kunnen soldaten, ambtenaren en een luxe leven worden betaald.

2

Droit divin

Lodewijk XIV verspreidt het idee dat hij door God is gekozen om als enige Frankrijk te leiden. Hiervoor moet wel iedereen hetzelfde geloof hebben, dus enkel katholicisme is toegestaan.

3

Staand leger

Lodewijk XIV zorgt voor een permanent (staand) leger. Hiermee voert hij oorlog, maar slaat hij ook opstanden tegen zijn bestuur neer.

4

Filmpje

Het ochtendritueel

Pak je (aantekeningen)schrift

Tsaar Peter de Grote wil in Rusland ook het absolutisme

Lees de laatste alinea's van deze §.

Klaar? Ga aan de slag met de andere opdrachten en/of maak de vorige par. af (als dat nog niet zo was)

Pak je schrift

Zoek op internet de Russische vertaling van deze woorden

Anker

Bank

broek

Kombuis

Kanaal

Kapitein

Matroos

Zwabber

Absolutisme in Rusland

Tsaar Peter de Grote wil ook zijn macht vergroten

Hij wil ook absolutisme in Rusland

Rusland loopt echter achter op de rest van Europa

Hij gaat dus in de leer bij de andere vorsten

Absolutisme in Rusland

In de Republiek leert Peter de Grote alles over scheepsbouw

In Pruisen leert hij alles over het leiden van een leger

Hij voert oorlog om zijn grondgebied uit te breiden

En tot slot bouwt hij een nieuwe stad: Sint-Petersburg

En in Engeland?

* Ook in Engeland proberen vorsten absolute machte te krijgen

* Dit lukt niet door de macht van het Parlement

* In 1649 -> Monarchie afgeschaft en vervangen door Republiek

* In 1660 -> Herstel monarchie met beperkte macht

Resumé

Pak je schrift. Schrijf voor jezelf op (of bedenk vier vragen over) wat we deze les besproken hebben

Wie, Wat, Waar, Waarom, Wanneer

P L E N D A !

Schrijf op in je Plenda

Deze week §2.4 gereed hebben

Week van 14 november repetitie H2